TRẠM THƠ - Ngô Tự Lập - Đi Tìm Người Qua Ngàn Vạn Vì Sao

15 Tháng Mười Hai 20212:55 CH(Xem: 217)

Tác giả :
Trạm Thơ

TRẠM THƠ - Ngô Tự Lập - Đi Tìm Người Qua Ngàn Vạn Vì Sao

Ngô Tự Lập sinh tại Hà Nội. Tốt nghiệp Đại học hàng hải (Liên Xô, 1986), ông từng là thuyền trưởng Hải quân trước khi trở thành nhà văn. Nhận bằng Thạc sĩ văn chương (Pháp, 1996) và Tiến sĩ Văn học (Mỹ, 2006), ông hiện là Viện trưởng Viện Quốc tế Pháp ngữ (Hà Nội).

Bắt đầu sáng tác năm 1989, Ngô Tự Lập làm thơ, sáng tác nhạc, viết truyện ngắn và tiểu luận. Ông cũng là một dịch giả tiếng Nga, tiếng Pháp và tiếng Anh. Ông là giám đốc sáng lập của Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh. Ngô Tự Lập đã nhận nhiều giải thưởng văn chương và âm nhạc. Tập thơ song ngữ Anh-Việt của ông, Black Stars (Milkweed, USA, 2013), do Martha Collins và tác giả dịch, được đề cử giải PEN 2014 cho hạng mục thơ dịch (Poetry in Translation). Năm 2019, Ngô Tự Lập được chính phủ Pháp trao tặng Huân chương Hiệp sĩ Văn học và Nghệ thuật.

Ngô Tự Lập. (Hình: fb Trạm Thơ)

_______

ĐÀN BÀ NHỮNG NĂM SÁU MƯƠI

Những người đàn bà đầu tiên tôi gặp

Những người khổng lồ da ngăm đen, vú nóng

Mắt mỏi mòn xa như sao buồn.

Tôi chơi với con ốc sên trong chiếc hầm chữ A ngập nước

Còn những người đàn bà lặng lẽ ra đi.

Ba mươi năm tôi bỗng lại nhìn thấy họ

Triệu triệu bầu vú bị chặt đứt khỏi thân mình đau đớn

Rơi như những trái dừa xanh xuống đất mềm

Những trái dừa xanh cả dưới mồ vẫn còn căng mẩy.

Ba mươi năm, cũng có người trở lại

Chọc lỗ tra ngô trên bãi một mình

Nước mắt rơi trong vắt thuỷ tinh

Người đàn bà đứng nép bên rào

Già nua, khô quắt như cây muồng muồng đã chết

Người đàn bà biết điều mà một nửa loài người không biết

Người đàn bà những năm sáu mươi.

(1993)

TRUNG DU

Ta nằm dài trên lưng người, người nằm dài trong ký ức

Những cơn mưa rào mang đi tuổi thơ

Ta vẫn đợi

Chiều chiều

Bóng mẹ đi qua sườn đồi như một đám mây lớn.

Ta nằm dài trên lưng người, lòng nhân từ vĩ đại

Sự nhẫn nại vô tư câm lặng của người khiến lòng ta nhức nhối

Bom đạn đã lặng đi

Dưới thung lũng xa kia nước mắt người lấp lánh

Ta vẫn nghe tiếng rên rỉ của người

Khi những chiếc thó đẫm mồ hôi phập xuống

Khoét rỗng bờ vai để trần

Và máu đỏ tứa ra nóng hổi.

Sự nhẫn nại của người khiến lòng ta nhức nhối

Trung du đỏ, trong đêm đen ta thấy

Và ta hiểu thế nào là phản bội.

Ta đã tìm người qua ngàn vạn vì sao

Giờ cánh cửa không bao giờ khép nữa.

THUYỀN TRƯỞNG

Chỉ có một con đường, tên là vô tận

Chỉ có một lỗi lầm, tên là quá khứ

Chỉ có một màn đêm, tên là đại dương.

Sa mạc câm lặng kia

Đã trôi ngàn năm dưới mặt trời thiêu đốt.

Ta đã thấy quanh ta

Mỗi ngọn sóng hé một khe cửa

Những mắt cá nhạt hồng chảy trong mê lộ

Như kí ức chảy trong đêm lặng gió

Như máu tim ta bạc nhược đã lâu rồi.

Tiếng gọi thì thầm của vì sao cuối trời

Trong suốt như một dòng nước mắt

Chảy dài trên gò má vô danh

Chiều thứ bảy cuối cùng trên trái đất.

Chỉ có một con đường, tên là vô tận

Xin chớ hoài công tìm kiếm con tàu mang theo linh hồn tôi.

BÓNG TỐI

Bóng tối

Trong kí ức ta, kí ức thị thành

Đang lan dần như bóng tre xóm nhỏ.

Dù quạ đen kéo đến, dù lũ trộm rập rình

Những ý đồ nham hiểm đang nhập nhoạng bay

Và côn trùng nỉ non khiến lòng ta ảo não

Ta vẫn chọn mi là bạn đồng hành.

Bầy ốc sên của tuổi thơ lũ lượt bò ra

Những cặp mắt lạ quen đều nhắm lại.

Bóng tối

Như hơi ấm thoảng mùi mồ hôi

Thầm ngợi ca nụ cười thuỷ chung mệt mỏi.

Bóng tối của tôi, bóng tối của anh

Trong bóng tối không còn biên giới nữa

Trong bóng tối ta giật tung cánh cửa

Ta sẽ đi đến tận cùng châu thổ

Tận cùng lặng im, nơi ngự trị nỗi buồn.

Thứ châu báu của chung trái đất,

Bạn đồng hành,

Ta cùng mi chung nhịp thở đại dương.

ĐƯỜNG MIỀN FLANDRES

(La route des Flandres - Tên cuốn tiểu thuyết của nhà văn Pháp Claude Simon (Giải Nobel năm 1985)

Đến từ chân trời và đi về một chân trời khác

Có phải đó là đường miền Flandres ?

Không một bóng người

Vắng những cây cọ cụt đầu, những vạt đồi nham nhở khóc

Ở đây tôi đã biết

Máu trinh trắng đàn bà tưới lên cỏ xanh nở ra hoa vàng

Và cát bỏng hút kiệt, vắt kiệt

Tiếng khóc âm thầm khao khát, đêm đen.

Không lẽ đó là đường miền Flandres ?

Ở đây tôi đã biết

Những con chim đen, những trái bom lắc lư rơi

xuống sân trường đất đỏ

Có thể mũ rơm vẫn vàng nguyên đó

Lũ học trò vẫn bay liệng trong không gian.

Không lẽ đó là đường miền Flandres ?

Tôi chỉ biết, tôi còn có một miền quê khác

Một tuổi thơ khác, những người đàn bà khác.

Tôi đã không sao thoát được sự giả dối của ngôn từ

Đường miền Flandres -

Tôi đặt tên cho miền quê, tuổi thơ và những người đàn bà ấy.

Vâng, sự giả dối của ngôn từ

Một con đường, một cái tên.

Đến từ chân trời, tôi đi về một chân trời khác.

MÁU VIỆT

(Tặng anh Đạo)

Có những lúc rạo rực lên môi

Đỏ thắm như mặt trời nước Việt,

Có những lúc âm thầm

Chảy như bùn, bầm đen huyết quản

Chân người đi, đất rộng sông dài.

Mây dăng sương trắng trời biên ải

Mồ hôi ta tuôn chảy xuống vực sâu

Nước leo lẻo nhìn không thấy mặt

Chốn ta qua kinh thành đổ nát

Cát bụi cồn hoang bóng Côn Sơn.

Chẳng chọn ta, ta cũng không hề lựa chọn

Máu Việt chảy

Mang mùi lúa, phân chim và mắm cá

Màu da này trong nắng gió này

Mẹ ru ta tháng sáu quang mây

Tiếng Việt nghèo nhưng đẹp như một dòng suối nhỏ.

Chẳng chọn ta, ta cũng không hề lựa chọn

Máu Việt

Như sự sống, tình yêu, cái chết

Có những ngày đông cứng nhựa cây.

Lá xanh sẽ chảy mãi xuống đồi

Nơi bạn ta ngã xuống.

HÀ NỘI

Những ô cửa không quen đầy ắp tiếng cười

Những vườn sỏi tôi lỡ quên đi

Nơi sắc màu đã thành xác ướp

Hà Nội của tôi

Thật nhiều lá

Thật nhiều phố

Thật nhiều những chiều buồn.

Đầu ô sáng nay hửng nắng.

Tôi đi, ngực phong phanh

Tay đút túi quần, chẳng cần cố nhập cuộc

Thích thú ăn một que kem toàn nước đá

Qua chợ Bưởi, mua bó dọc mùng chẳng biết để làm gì.

Xám nẫu trong mưa

Con đường không định trước

Vẫy gọi đôi chân về phía ngoại thành

Đèn đỏ ngã tư, mắt đàn ông mệt mỏi

Những gót chân bí ẩn đi về.

Hà Nội của tôi

Dãy bàng trơ trọi

Có thể chúng đã từng trẻ, từng vui

Nơi thánh địa của những ngày lửa đạn?

Con đường vẫy gọi tôi về phía ngoại thành.

Đào Nhật Tân mùi hương khác rồi

Vẻ đẹp đàn bà đã tàn tạ đi

Đến cả mưa xuân cũng khác.

Thật kinh tởm những xác chuột vứt ra đường.

Hà Nội ơi,

Vì sự hèn hạ của chính mình mà tôi khóc.

Nhưng đêm đã về, đêm đã về

Dịu dàng như sự bất tử

Trong gió sông Hồng trên triền đê cao.

6 TỈ - 1 = 6 TỈ

Có thể một ngôi sao vừa tắt mà tôi không biết,

Có thể ánh sáng trong vắt của trăng rằm vừa xao động

mà tôi không biết

Tôi cũng không biết có ai đó,

ngoài người đàn bà và mấy đứa trẻ,

cùng tôi biết

Có một người vừa ra đi trong đêm.

Tôi chưa từng gặp anh, thật đáng tiếc

nhưng chẳng nên buồn

Cái tên không quan trọng giờ càng thêm vô nghĩa

Có thể anh cũng giống tôi

sống trong một căn hộ có ban công trên tầng nào đó

Tòa nhà quét vôi xanh nay đã ố vàng,

Trong một thành phố bên hồ

Hay một dòng sông nước đỏ

Nơi lũ trẻ xanh gầy mắt như một đàn đom đóm

Bay rộn ràng về phía rặng tre xa.

Có thể ngoài ban công anh cũng trồng một chậu hoa

Giống như tôi có một chậu hoa sao đất

Anh tưới hoa bằng chiếc ca tôn rỉ

Đón những niềm vui nho nhỏ đâm chồi

Mùi hoa dịu dàng từng làm anh lặng lẽ mỉm cười

Và hát -

Những bài hát anh đã đem theo -

Giờ đang vuốt ve đôi chân anh đã lạnh

Uớt như chan nước mắt vợ hiền.

Trên giá sách của anh

tôi tìm thấy những quyển sách của mình :

Toàn tập Platon photocopy đóng bằng ghim Trung Quốc

Truyện Kiều in năm 1962

Bộ Kinh Thánh mua trong hiệu sách cũ

Bên cạnh quyển sách của chính anh

in giấy xấu đã long bìa.

Tôi chưa từng gặp anh,

thật đáng tiếc nhưng chẳng nên buồn

Platon đã chết,

Jésus và Nguyễn Du đã chết

Bây giờ đến lượt anh.

Ai đó nói trước cái chết mọi người đều bình đẳng

Tôi muốn thêm:

cái chết biến ta thành những kẻ cùng thời

Liệu còn lời chúc nào đẹp hơn thế nữa?

BÊN BỜ SÔNG LOIRET

(Tặng anh Đặng Tiến)

Bóng anh đổ dài trên bờ sông Loiret

chỗ khúc ngoặt Xuân Diệu từng trông thấy

bãi lầy khủng khiếp

sẵn sàng nuốt chửng

những mặt những thân người.

Ngôi nhà của anh

đẹp không cần một đặc điểm gì

Mà có thể anh cũng chưa bao giờ

nghĩ về vẻ đẹp của nó.

Lơ đãng

anh mở cánh cửa gỗ

như những người già

quá nhiều quá khứ.

Dòng sông sau lưng đang sẫm dần

tiếng rì rào của rặng liễu đang nhỏ đi

cho đến khi

dòng Loiret

chẳng còn khác những dòng sông khác.

Ngôi nhà của anh

đẹp không cần một đặc điểm gì

anh cũng chưa bao giờ

nghĩ về vẻ đẹp của nó.

Đôi khi

anh đi lên cầu thang

không bật đèn

như những lúc

ta nhắm mắt nghe khúc nhạc quen,

đọc bài thơ cũ

hoặc lần mò chạm vào tấm thân quen thuộc.

Như kỷ niệm lung linh trong sự lãng quên

chiếc cầu thang đẹp hơn

trong bóng tối.

Những con đường,

những giấc mơ,

những chuyến du hành giả tưởng

tất cả đã xa vời.

Anh viết để nhớ

Nhưng đôi khi viết còn để quên đi.

Và,

đôi khi

bên bãi lầy

sẵn sàng nuốt chửng

những mặt những thân người,

anh viết

không cần đến bút.

4-2001

CON ĐƯỜNG TRẦN THẾ

Khi con bước đi những bước đầu tiên

Quyển sách từ lâu bị lãng quên

Bước ra từ bóng tối

Cửa sổ đồng loạt mở sau một mùa đông dài

Và chiếc bệ bắt đầu hát lời giã từ pho tượng.

Khi con bước đi những bước đầu tiên

Đất sẽ không bao giờ ngủ nữa

Hoa vàng tháng chạp nở dưới đôi bắp màu mật ong

Hiền như hàng cúc trên chiếc áo cũ anh Kiên mới tặng.

Con đường thật dài

Nhưng con sẽ không bao giờ thiếu sự chở che.

Hãy đến với những dòng sông lớn

Những bình nguyên xanh

Những phương xa chân trời mây phủ

Nơi bóng đêm là ẩn dụ của mặt trời

Hãy bước đi

Đừng bao giờ ngoảnh lại

Dòng suối nhỏ như sự dằn vặt của rừng

Sự dằn vặt đêm đêm trắng xoá

Nhưng đừng quên, rằng ý nghĩ bay qua bầu trời

Như người quen

Một ngày sẽ trở về với khuôn mặt mới

Đừng quên những cây cầu

Chúng ta qua vào ngày dông gió.

Hãy bước đi và hãy tự tin

Trong máu con có những vì sao sáng.

(Nguồn: FB Trạm Thơ)

Trước Sau

In Trang

Gửi ý kiến của bạn

1 2 3 4 5 6 7 Trang sau Trang cuối

ĐỖ NGHÊ - Và Không Đứng Mãi Trong Tranh

15 Tháng Giêng 20229:24 SA(Xem: 124)

Không biết nên gọi Không Đứng Mãi Trong Tranh của Lê Chiều Giang là gì cho đúng?