VŨ HOÀNG THƯ - Về “Phiến Hạ” – thơ Trần Hạ Vi

27 Tháng Mười Một 202410:52 SA(Xem: 150)
VŨ HOÀNG THƯ - Về “Phiến Hạ” – thơ Trần Hạ Vi

 

Tôi sẽ nói gì về Phiến Hạ khi mùa hè chưa tới? Khi biển đã rộn ràng khơi nồng trong gió?

Tôi có thể gợi khêu gọi nắng lên nhân quần khi lạnh gây vẫn u ẩn không gian?

Có lẽ tôi sẽ mơ một khắc giây hội tụ, khát vọng liền tâm. Những mối dây xoắn gút cột thắt linh hồn. Ôi tôi mong bức đứt, chặt phăng mắt xích trói ghì.


Thế mà cứ từng bước, tôi bắt gặp tôi nhặt nhạnh từng mảnh vỡ, thu tóm những sợi dây đứt khúc và bắt đầu bện lại thành một mạng lưới ôm gọn lấy tôi. Tôi mất hút trong ấy như một vật thể không hình dáng. Chỉ còn những ô mắt cá dai dẳng quấn lấy, cột trói mình tôi. Tôi nhìn ra thế giới bên ngoài qua mắt lưới. Tôi hoan hỉ ôm chầm mạng lưới. Mạng lưới tình yêu. Không hối tiếc. Tôi dứt khoát. Tôi chỉ sống để yêu...

 

Em sẽ ngồi với anh thật lâu

Và hôn anh như trên đời không còn ai nữa

(NỤ HÔN MÙA THU)

 

         giữa muôn trùng xa cách

em không hẹn kiếp sau

        

chỉ có thể hứa

vĩnh viễn không hối hận

vĩnh viễn không quay đầu

         (LỜI HỨA)

 

Cuối tháng tư, trong khí hậu u ám bên ngoài bật dậy niềm ẩn mật bên trong, tôi đọc bản thảo “Phiến Hạ” của nhà thơ Trần Hạ Vi. “Phiến Hạ” gồm 81 bài thơ, đa số là thơ tự do và cũng đa số với chủ đề Tình Yêu. Tình Yêu được viết hoa vì người nữ sĩ ấy sống chết bằng trái tim hực lửa dâng tình, cho dù thế giới có hững hờ với cô. “Thế giới” ở đây không hẳn là cõi nhân gian ngoài kia mà có thể chỉ xoay quanh một số người đàn ông, những người đàn ông đã bước vào tâm hồn cô. Tuy vậy, khí hậu thơ tạo cho người đọc một nghi tình, người yêu của cô có thể chỉ là cái bóng, một người không bao giờ có thật/hay có thật [?], một người cô chưa bao giờ gặp mặt/hay đã gặp mặt [?]. Một mối tình ảo thêu dệt trên mạng xã hội chăng? Tôi bỗng nhớ đến hai câu thơ trong bài “Mon rêve familier” của Paul Verlaine mà tôi muốn sửa chữ “đàn bà” thành “đàn ông” cho xứng hợp với tâm tình của tác giả ở đây, “Tôi thường mơ một giấc mơ lạ lẫm và thấm thía / Về một người đàn ông chưa hề biết, mà tôi yêu, và yêu tôi” (Je fais souvent ce rêve étrange et pénétrant / D'un homme inconnue, et que j'aime, et qui m'aime). Cô yêu hoài một người không thấy, inconnue? Có thể lắm.

 

Chìm đắm trong một tình yêu ảo ảnh

Mơ màng nhập nhòa mông lung

Không dạng không hình

...

Tình yêu của chúng ta giữ trong chiếc hộp bé xinh

Hai mươi bốn giờ một ngày

Sẽ sống

Miễn còn pin điện thoại

(ẢO MÊ TÌNH)

 

người ta xài ma túy

em cũng xài ma túy

ma túy của em là người

nhưng em không cần sex

em chỉ cần say

trong ảo tưởng diễm tình

trong lời thơ huyễn hoặc

lên mây

lên mây

(MA TÚY CỦA HẠ VI)

 

tìm về thế giới em tự tạo nên

Beauty and the Beast

quả hồng mềm

núm vú cương cứng


hồi sinh từ sạch trơn quên lãng

hãy để em yêu

hãy để em yêu anh

the Beast của em

(BEAUTY AND THE BEAST)

 

Hạ Vi dùng lối viết lặp lại, một chữ, một nhóm chữ, nhiều lần trong một bài thơ. Một kỹ thuật viết để nhấn mạnh mà cũng có thể tương tự hiện tượng nói nhịu, khi một người quá dao động vì áp lực bất thình lình. Sự lặp lại tới lui làm sự kiện chốc lát trở nên bức thiết, căng thẳng hơn, tạo cho người đọc cảm giác treo ngược đợi chờ,

 

cô ấy nói yêu anh đến thiên thu

còn tình yêu của em

ở đâu

ở đâu

(MẶT MỘC)

 

anh còn tiếc nuối tình yêu người đàn bà

em không ghen không nổi đóa

cát xa tuyết xa cát xa tuyết xa

(TÌNH CA NOVA SCOTIA)

 

Thơ Hạ Vi có khi tưởng chỉ nói đến tình yêu nam nữ đơn thuần nhưng thật ra cô dẫn đến những vấn đề sâu thẳm hơn, những khúc mắt nhân sinh, những vỏ bọc, những chiếc áo khoác, những mặt nạ làm thế giới trở nên xa cách, làm tình nhân rẽ chia,

 

Căn phòng bí mật có nhiều cánh cửa

Mở khóa một lần

lại thêm cửa bên trong

...

Anh - củ hành mộc mạc

chiều nay

cởi thêm một lớp

làm mắt em cay...

(CỦ HÀNH)

 

         Cuối con đường có một ngôi nhà

Trong đó có một người đàn bà

Của anh

và không phải của anh

(SỞ HỮU)

 

Bắt gặp sự cuồng nhiệt và tha thiết trong thơ Hạ Vi không khỏi nhớ đến Juliet của Shakespeare nghiêng người trên ban công dáo dác kiếm tìm Romeo, O Romeo, Romeo! wherefore art thou Romeo?  Ngày và đêm, sáng và tối thường được dùng như một mô típ trong vở kịch Romeo Juliet và cũng thường thấy xuất hiện trong thơ Hạ Vi. Có thể nói thơ tình Hạ Vi là hình ảnh một Juliet thường trực đứng ở ban công đợi chờ, một ban công sững đứng với thời gian, frozen in time...

 

Em nhớ anh

cồn cào cội nguồn thúc thôi triền khao khát

Em mong anh

mơ lắm một bàn tay!

 

Yêu em đi

ngoài kia ngày vẫn là ngày

Đêm vẫn là đêm, chỉ chúng mình là bỏng rát

Cuộn trào trong từng cơn khát

Khát anh khát em

quằn quại đam mê khát tình...

(TÌNH NHÂN ƠI)

 

Và cô cho mình ưu điểm hơn cả AI (Artificial Intelligence) xứng đáng với người yêu đến kỳ cùng,

 

Em không phải AI

Khi em chết đi thơ sẽ biến thành AI

Sex với anh mỗi ngày

(SEX VÀ AI)

 

Một trong những bài thơ trong tập “Phiến Hạ” khiến tôi thích thú ngay khi đọc những câu đầu như thế này:

 

tự trái mận có bài thơ

nhưng bài thơ không phải về trái mận

tự anh có em

(TỰ THƠ)

 

Bài thơ thật thơ mộng và đơn giản, thế mà không đâu những luồng sóng ba đào dội về. Chỉ mấy lời mà đào sâu khôn tả vạn thể biển dâu. Tại sao “tự anh có em”? Thế giới hiện hữu nhiệm màu của người nữ bắt đầu từ một chiếc xương sườn của người đàn ông lúc sáng thế? Thế giới này sẽ như thế nào nếu không có Anh. Và Em. Hay từ thinh không, hễ có âm ắt phải có dương. Bất ngờ từ trái mận nảy sinh bài thơ, nhưng nói trái mận chỉ là một cách nói, nói trái mận để liên tưởng tới người yêu dấu. Đẹp của thi ca là ở chỗ đó, sự liên tưởng. Liên tưởng dẫn đến bồng phiêu, nếu mượn lời Bùi Giáng, “Hoặc phiêu bồng tâm sự tân toan lệ / Hoặc phiêu bồng tâm ý du dương tiếu / Hoặc phiêu bồng tâm mộng trúc loạn ty “. Từ Trái mận => Bài thơ => Anh => Em. Tình yêu diệu kỳ vì nó không có điểm khởi đầu và nơi kết thúc, một vòng tròn không nguyên cớ, theo đuổi để bắt gặp hoang vu. Hãy đọc nguyên bài thơ để thấy nhị nguyên sấp ngửa của từng cặp đôi đau thương/hạnh phúc, chiến tranh/hòa bình, hủy diệt/xây dựng, tốt/xấu. Bao giờ chúng ta mới thôi bị trì kéo, giằng co giữa hai bờ chọn lựa? Thi sĩ trở nên hiền giả chăng, bởi chưng nhân duyên có thể chỉ là một điều ngẫu nhiên rất mực đơn sơ, con chó trầm cảm / tự con mèo xù lông, hay bởi vì bao mối xích xiềng trói buộc phía sau?

 

TỰ THƠ

tự trái mận có bài thơ

nhưng bài thơ không phải về trái mận

tự anh có em

 

nhưng em không thuộc về anh

tự đau thương có hạnh phúc

tự chiến tranh có hòa bình

 

loài người loay hoay

hủy diệt và xây dựng

cái tốt và cái xấu

 

con chó trầm cảm

tự con mèo xù lông

 

Tập thơ Phiến Hạ, không chỉ nói đến tình yêu, một số bài mang tính cách thời sự như chiến tranh Ukraine, Afghanistan, những mong nhớ về mẹ, về quê hương. Sự xa cách địa lý không làm vơi đi lòng nhớ thương đến chốn cũ yêu dấu, có lẽ không riêng gì đối với Hạ Vi mà cũng là tấm lòng chung của những người con Việt xa xứ.

 

Thèm nghe một tiếng cằn nhằn

Lời kinh mẹ đọc tiếng răn ngọt lòng

Thèm thêm miếng bưởi miếng bòng

Tướp tươm nước bọt trưa chồng bóng sân

(THÈM)

 

Ký ức của em đâu

sinh ra giữa mùa không bom đạn

chỉ đói nghèo làm bạn

quấn mãi đôi bàn chân

(SINH SAU 1975)

 

 

oOo

 

 

Tôi quen biết nhà thơ Trần Hạ Vi cũng như thơ của cô qua mạng xã hội FaceBook mấy năm gần đây. Được biết cô là một Tiến sĩ ngành Tài chánh và hiện là giáo sư Đại học StFX, Nova Scotia, Canada. Một trí thức bên ngoài nước nhưng bao giờ cũng yêu tiếng Mẹ, sống chết với ngôn ngữ Việt, dù Hạ Vi thừa khả năng du nhập với tiếng nói, văn hóa nước người. Người đọc có thể ngạc nhiên hỏi tại sao những con số khô khan trong lãnh vực tài chánh lại trở thành những câu thơ trữ tình diễm lệ? Nhà thơ Hạ Vi tâm sự như thế này: “Có những khoảnh khắc là bất tử, có những lời nói cứ ngỡ 'gió cuốn mây trôi' nhưng lại chìm vào mê đắm lòng, ta giữ lấy, ta quyện quấn, ta trân quý, ta nắm níu như chiếc phao cứu sinh duy nhất trong bể đời chìm nổi. Có những kỷ niệm tưởng đã lãng quên mãi mãi lại trỗi về mãnh liệt từ hư không. Chỉ là một đêm mưa, ngày ấy, đêm nào. Người tình nằm lơ đãng nói vài câu giữa tiếng mưa gió lá rơi rụng bên ngoài.

 

Sau tập thơ “Vi” xuất bản năm 2020, thơ tự do vẫn là sở trường của Hạ Vi. Tuy nhiên ý, từ đã sâu sắc, cô đọng, và trực diện với hiện thực hơn. Với “Phiến Hạ”, cô vẫn là nhà thơ của tình yêu nhưng chữ nghĩa tiến gần đến sự bộc lộ, thẳng thắn du hành vào vùng tiềm thức không cần che đậy, phát huy rực rỡ hơn. Điều đó làm thơ Hạ Vi gần gũi với người đọc, khiến chúng ta nghe như tâm sự của chính mình.

 

Nếu Annie Ernaux có thể viết những câu chuyện đời mình

Giọng văn khô khan sắc lạnh

Và được giải Nobel văn chương

Thì tại sao nàng không được quyền

Viết câu chuyện của anh và nàng

Tất nhiên

Theo cách nàng tưởng tượng

(CÂU CHUYỆN CỦA NÀNG)

 

Quả vậy, Hạ Vi đã dẫn người đọc theo một cách rất riêng của nàng từ đầu đến cuối tập thơ, để lại trong lòng người đọc một lửng lơ nghi vấn: Người yêu của nàng, thật hay ảo? Hãy để đó là một ẩn mật phiêu nhiên thơ mộng.

 

Vũ Hoàng Thư

Cuối tháng tư, 2024

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
12 Tháng Mười Một 20243:51 CH(Xem: 197)
Tác giả Phạm Tấn Dũng sinh năm 1961 tại Gò Nổi, làng Bảo An, xã Điện Quang, huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam. Hội Viên Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh Quảng Nam.
03 Tháng Mười Một 20249:59 SA(Xem: 198)
Là một người gốc Bình Định, ngụ cư Sài Gòn. Sống bằng nghề dạy khí công, thiền… dạy thở & thở ra thơ, quờ tay ra tranh…rượu trà ra ngụ ngôn.
05 Tháng Mười 20243:56 CH(Xem: 328)
Tôi thương ông vất vả như tôi thương tất cả những ai đeo đuổi công việc sáng tác từng nếm mùi cay đắng, thất bại, khổ đau.
22 Tháng Chín 20248:53 SA(Xem: 297)
Vừa qua họa sĩ Nguyễn Đình Thuần gọi cho biết, Cung Tích Biền mới tổ chức sinh nhật thứ 88. Mừng anh tuổi cao nhưng còn khỏe. Mong anh tiếp tục viết thêm nhiều tác phẩm “cay” hơn.
25 Tháng Tám 20246:53 SA(Xem: 428)
Thông tin từ các bạn thơ tri kỷ, “Mắt Biếc” là tập thơ cuối đời của nhà thơ Linh Phương sau những tháng ngày phải chống chọi với căn bệnh tai biến,” đến nỗi khi được tin thi phẩm này được Hội Nhà Văn cấp phép anh đã khóc trên giường bệnh!
10 Tháng Tám 20248:59 SA(Xem: 398)
Hơn ba mươi năm trở lại đây, trên các báo Việt ngữ ở hải ngoại, độc giả đã quen biết bút hiệu Vương Trùng Dương, một cây bút viết nhanh, viết đều, đủ loại,
30 Tháng Bảy 20247:18 SA(Xem: 404)
"Dòng Đời", tác phẩm thứ sáu của nhà văn Lê Lạc Giao,
18 Tháng Bảy 20246:03 CH(Xem: 465)
Vực trắng là tập thơ mới nhất của Lữ Mai gồm 54 bài thơ, được chia làm 6 phần:
02 Tháng Sáu 20245:41 CH(Xem: 785)
Chỉ trong 2 năm 2023-2024, Vũ Ngọc Giao - một cây bút nữ xứ Đà thành đã cho ra đời 4 tác phẩm,
22 Tháng Năm 20244:58 CH(Xem: 885)
Phan Nhật Nam tính tình hào sảng, sẵn sàng móc túi đến đồng bạc cuối cùng để giúp đỡ những trường hợp khó khăn dẫu chỉ quen biết hay sơ giao.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 21332)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
(Xem: 16074)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
(Xem: 17730)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
(Xem: 10447)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
(Xem: 18967)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 5285)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 1976)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 2586)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 2370)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 23692)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 20138)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 8956)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 10046)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9331)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 12505)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 31954)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 21622)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 26757)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 24170)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 22978)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 21117)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19045)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20266)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 17782)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16847)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 26069)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 33356)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 35668)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,