Cuối Đời Khua Tiếng Gậy

D-: Bạn tôi, tôi chợt nhớ tới bạn khi tình cờ cầm lên một cuốn sách cũ. Trong đó, một bài thơ cũ. Bài thơ của hơn hai năm trước. Bài thơ có tiếng gậy khua cuối đời. Có que diêm gửi theo một hoàng hôn. Chết đuối. Bài thơ có tóc thơm / thịt xương ân nghĩa / bàn tay (tưởng những) trăm năm / mắt nâu / vầng trán nhục nhằn nửa kiếp.

Bạn tôi. bài thơ đã rơi sâu, thật sâu trong quên lãng. Bài thơ đã ra khỏi trí nhớ / ngày tháng / máu huyết ta. Nhưng mà, bạn tôi, bạn có nghĩ, không vì thế mà, nó thành một bài thơ khác? Không vì thế mà, nó mang một linh hồn khác?

Bạn tôi, bạn ở xa, muôn đời bạn sẽ chả hiểu được những buổi sáng muộn, mở cánh cửa chĩu nặng thời gian, đứng nhìn những cành hoa bông giấy đỏ ối, những khóm hồng hắt hiu với những đóa hoa còi cọc, được nâng đỡ bởi những bàn tay lá non sớm ố, tôi nghe đâu đó, nỗi rưng rưng của những hạt sương quá khứ. Tôi nghe lòng mình rách, tươm nỗi thèm khát một mùi hương tóc còn nồng shampoo. Những đêm ngủ muộn, tôi bỗng thèm quá đi, một tiếng cười. Một giọng nói. Thậm chí, chỉ là tiếng vỡ vụn của những mảnh thủy tinh cứa lạnh trên một nền đá hoa xám, ngoét.

Bạn tôi, bạn ở xa, muôn đời bạn sẽ chả thể hiểu được, những ngày qua, vây quanh đời sống tôi, chỉ còn là sự phẳng lặng của một mặt trống đã chùng. Một sợi dây đàn, đã đứt. Thế giới tôi lui về, ẩn náu, che đậy những vết dao xuyên lưng. Những nhát chém bổ dọc, đã là một thế giới khác. Thế giới của một ổ khóa bật ngang, một tấm màn rủ, kín.

Bạn tôi, bạn ở xa, muôn đời bạn sẽ chả hiểu được, tôi như con thú kiệt sức, còn cố gắng phô ra những móng vuốt như một ngạo mạn, thách đố, cuối cùng và dĩ nhiên, tuyệt vọng. Muôn đời sau nữa, bạn cũng sẽ chả bao giờ hiểu được, trái tim tôi ở đâu? Nỗi lòng tôi ở đâu, giữa chung quanh trăm ngàn thất, lỡ?

D-: Tôi vẫn cố gắng nghĩ rằng đây không phải là Giáng sinh lần thứ mười của mình ở quê người. Tôi muốn nghĩ nó mới chỉ là Giáng sinh thứ nhất. Là buổi tối, dặn dò các con phải ngủ sớm, phải nhắm mắt cho kỹ, nửa đêm, ông già Noel sẽ chui máng xối xuống để quà trong những đôi giày của chúng. Các con tôi rất thành khẩn chờ đợi, cùng đôi giày mới chùi sạch sẽ. Đó là thời gian tôi còn ở ngôi nhà trên đường Orange, thành phố Costa Mesa. Thời gian đó, tôi cắt đứt mọi liên lạc với bằng hữu. Tôi sống đúng với vai trò một người thợ làm công cho một hãng điện tử.

Bây giờ các con tôi đã lớn. Đã chẳng có một ông già Noel nào từ trên trời đi xuống cả. Bây giờ, chúng đã biết tự chọn lấy đồ chơi và gói lại để đánh lừa cả tôi nữa. Thời gian, đã lấy đi nơi các con tôi, hình ảnh một ông già Noel dễ thương, có rất nhiều đồ chơi và hiện, biến như thần. Thời gian, cũng lấy đi ở nơi tôi, cái quyền dọa nạt chúng, bằng những hình ảnh ông ba bị, ông ngáo ộp. Từ đó, chúng xa dần tôi. Như chúng đã bỏ quên những món đồ chơi bụi phủ của nhiều năm xưa cũ. Bây giờ tôi chờ đợi Giáng sinh tới với niềm hiu quạnh, và, một chút lo sợ, buồn bực ngấm ngầm. Có thể trong vô thức, tôi biết, không một ngày vui nào của đời sống, còn dành cho tôi. Ngày vui nhất của mọi người, luôn luôn là ngày tẻ nhạt, lặng lờ nhất, của tôi. Tôi luôn là kẻ đứng bên lề của những ngày hội lớn. Tôi càng đứng lùi, sâu hơn trong bờ lề, kể từ ngày bỏ nước ra đi.

D-: Bạn tôi, sau nhiều ngày tháng không cầm bút, không viết, dù chỉ một dòng, hôm nay, tôi muốn gửi bạn một bài thơ nhỏ, bài thơ mang tên “Tháng Chạp.” Bài thơ, như một đóa hoa nở muộn. Hay nở lại, một lần thêm cuối đời tôi.

Bài thơ nhỏ này, không biết có đến tay bạn?

1.

gửi em tháng chạp đã về
cái cây, cái cỏ, cái hè, cái sân
cái thương yêu nén trong lòng
cái da, cái tóc, cái còn, cái thôi.

gửi em, tháng chạp, ngậm ngùi
cái hoa đợi, nắng. ghế ngồi đợi, ai?
cái bàn đợi đũa có đôi
cái cơm, cái nước, cái mời, cái quên !

gửi em, tháng chạp, đầu tiên
cái chăn nhớ, áo. Cái mền nhớ, hơi
cái đau, cái hận, cái cười
cái ân nghĩa, cũ; cái đời hôm nay

cái khuya tưởng những mưa bay
tỉnh ra mới biết bàn tay bỏ, ngoài
gửi em tháng chạp ngật, ngầy
vết dao sinh nhật, dấu giầy vong, thân

2.

gọi người tháng chạp ai, thưa?
đêm mưa mái cũ, gió lừa phố, quen

tìm nhau, tôi có ngọn đèn
thắp soi quá khứ, đốt buồn kiếp, sau
tôi về giữa chốn quên nhau
bàn tay nhớ, tiếng. Ngón sầu nhớ, môi

gọi người tháng chạp, khuya, tôi
bước ra thấy ảnh. Mím môi thấy hình
tìm nhau, có một trái tim
nửa chôn quê cũ. Nửa biên cải, đời
tôi về phòng lạnh, tường vôi
thấy trong trang sách có người ở, xa

gọi người, tháng chạp, hồn ma
máu tôi chảy, suốt đêm qua, chửa ngừng

18-12-85

D-: Người đàn ông cúi xuống cánh tay, nơi cổ tay có những vết cứa và máu còn đang rịn, làm thành những hàng xiêu vẹo. Anh choáng váng như thể nhìn thấy chính máu mình. Người đàn ông nói:

- Sao em làm như vậy?

Người con gái trả lời:

- Đó là điều anh muốn.

Người đàn ông lắc đầu. Trong bóng tối, anh nhìn thấy đôi mắt người con gái long lanh và, dòng lệ vạch thành những đường ngoằn ngoèo trên đôi má. Cầm bàn tay xương của người con gái, người đàn ông muốn khóc. Anh thực sự chẳng còn điều gì để nói. Ngay đời sống anh, cũng đã tựa một con sông cạn trơ, hai bờ đất lở. Những ngày tháng trôi đi trong mặc cảm. Những đau xót riêng, không kẻ nào, hiểu được. Anh tưởng, thời gian sẽ làm nguôi ngoai những vết dao chém tới từ nhiều phía, trên trái tim của mình. Anh tưởng, rồi anh sẽ chấp nhận cuộc đời. Như nó là thế. Nó không thể khác. Và, anh cũng chẳng thể làm gì khác hơn:

Tiếp tục sống. Điều duy nhất con người có thể làm được trong đời sống họ là, sống. Dù thế nào, cũng vẫn sống. Chỉ điều đó, họ thực sự làm được. Ngoại giả, ảo tưởng. Ảo giác. Ảo vọng mà thôi.

Đêm đẫm sương. Trời đẫm sương. Cây cỏ đẫm sương. Con đường đẫm sương. Người đàn ông thấy rõ sự bất lực mình, trước những dòng máu chảy. Anh nghe tan nát dấy lên từ mỗi tế bào. Anh nghe chua xót dấy lên từ mỗi chân tóc.

Người con gái nói:

- Như vậy, đã vừa lòng anh chưa?

Người đàn ông im lặng. Những cành cây trên đầu họ, cũng im lặng.

Người con gái hiểu, nàng tự bạo hành thân xác, chính là để bạo hành chàng. Nàng tiếp:

- Sau đây, chúng ta sẽ chả còn gì để nói với nhau nữa. Em không ngờ ngày chia tay của chúng ta đến sớm quá như vậy. Và cảnh tượng chia tay như thế này... quả thật, em cũng không ngờ tới.

Người đàn ông vẫn im lặng. Người con gái dùng tấm khăn giấy chậm những giọt máu đọng trên những đường dao cắt. Lát sau, nàng gấp tư miếng giấy, đưa cho người đàn ông:

- Anh giữ lấy máu và nước mắt của em.

Người đàn ông hờ hững nhận miếng giấy trong lúc lòng anh chỉ muốn đưa tay bóp cổ nàng.

Đêm đẫm sương. Trời đẫm sương. Cây cỏ đẫm sương. Con đường cũng đẫm sương.

Du Tử Lê,

(Cali, 12-1987)