
Sớm mai, con đường vắng lặng. Nghe thoảng đâu đây một mùi hương dịu ngọt. Thanh thoát, vướng vất. Như quen lắm mà tôi chưa thể nào nhớ ra. Tần ngần, tôi cố bước chậm lại để cảm nhận rõ hơn mùi hương. Lòng chợt nao nao. Hương thị. Không thể lẫn được…
Mới hôm nào đi chợ, vô tình tôi trông thấy những trái thị nằm khiêm nhường giữa các loại quả cây. Có lẽ chừng mười năm rồi tôi mới thấy lại những trái thị tròn căng xinh xắn này. Định ghé mua vài trái nhưng nhìn lớp áo xanh sẫm của quả, tôi lại thôi. Tự nhắc nhủ mình hãy kiên nhẫn… chỉ một vài tuần nữa thôi. Thị sẽ chín.
Trái thị chín rất thơm, mùi hương đặc trưng khó lẫn. Không ngào ngạt nhưng thoảng xa và vương lại rất lâu trong không khí. Đằng sau lớp vỏ ươm mịn ấy có hương vị của cỏ cây, của mật thơm, của nắng vàng cùng quyện lại và được lưu giữ trọn vẹn. Mùa thị chín là khi cái nóng oi bức của mùa hè dịu bớt đôi phần, bắc nhịp cầu cho tiết trời mát mẻ của mùa thu. Khi còn là cô bé con, tôi đã vui mừng xiết bao nếu một hôm nào đó bà ngoại đi chợ về, gọi tôi lại và đặt vào tay tôi một trái thị. Bao giờ bà tôi cũng mua nhiều, đủ cả trái to trái nhỏ nhưng riêng tôi chỉ thích những trái nhỏ và dẹt. Này nhé, bỏ vào giỏ thị hay bỏ trong túi quần túi áo đều rất vừa vặn. Chạy ra chơi cùng lũ bạn hàng xóm, tôi thấy đứa nào cũng háo hức khoe mình có thị. Trò chơi đánh chuyền đánh chắt mỗi ngày tưởng như đã quá nhàm chán thì dường như hấp dẫn trở lại. Chốc chốc, chúng tôi lại đưa những trái thị lên mũi hít hà và dặn nhau phải giữ cẩn thận. Không được ăn. Cứ để hoài, để hoài cho thơm. Nhưng không trái thị nào để dành được quá một tuần. Chỉ vài hôm là lớp vỏ vàng xuất hiện những đốm nâu lác đác, thị nhũn dần. Lúc đó, tụi bạn tôi quên mất lời giao ước, rủ nhau bóc vỏ thị, ăn ngon lành. Còn tôi không bao giờ ăn thị, dù vị ngọt thơm của nó khá hấp dẫn. Tôi ráng giữ thêm cho đến khi quả mềm nẫu rồi mới bỏ. Và rồi buổi chiều hôm sau, tôi bồn chồn ngóng ra cửa. Mong sao khi bà ngoại đi chợ về, tôi lại được thấy những trái thị vàng ươm.
Cũng mỗi độ mùa thị chín, tôi vẫn thường đòi bà ngoại kể đi kể lại truyện cổ tích Tấm Cám mà không biết chán. Câu chuyện ru tôi vào giấc ngủ. Trong mơ, tôi thấy vỏ thị xòe ra năm cánh hoa vàng tuyệt đẹp và cô Tấm khăn áo lộng lẫy bước ra. Bằng những cử chỉ duyên dáng, cô Tấm dọn dẹp nhà cửa và chuẩn bị cơm nước tinh tươm giúp bà lão hàng nước. Khi hoàn thành công việc, cô Tấm bước trở vào trái thị và những cánh hoa vàng khép lại cũng là lúc tôi chợt tỉnh giấc. Đêm, mùi thị thơm ngát cả không gian khiến tôi ngỡ rằng hình như cô Tấm có ghé qua đây. Tôi không quên sáng hôm sau khoe với bà về giấc mơ. Bà bảo rằng nếu tôi ngoan thì một lúc nào đó sẽ được gặp cô Tấm. Nâng niu trái thị trong tay, tôi mường tượng ra hình ảnh cô Tấm xinh đẹp, dịu hiền.
Thế rồi bà ngoại tôi mất vào một ngày cuối năm lạnh giá. Không còn ai kể chuyện cho tôi nghe hàng đêm. Không còn ai mua cho tôi những quả thị thơm mỗi khi mùa thị chín. Những năm sau này, mỗi khi nhìn trái thị vàng và nụ cười rạng rỡ của tụi bạn mà lòng tôi chùng xuống. Không phải là cảm giác ghen tị mà là nỗi trống trải xen lẫn chút tủi thân. Bà tôi đi xa, giấc mơ về cô Tấm xinh đẹp và mùi hương dịu ngọt cũng vĩnh viễn khép lại. Mỗi khi mắt chạm vào những câu thơ trong bài tập đọc, nỗi nghẹn ngào lại dâng lên trong tôi :
Nếu nhắm mắt nghe bà kể chuyện
Sẽ được trông thấy các nàng tiên
Thấy chú bé đi hài bảy dặm
Quả thị thơm cô Tấm rất hiền.
Hương thị thơm nhè nhẹ, phảng phất mà tôi bắt gặp vào một buổi sớm mai trong lành như hôm nay có lẽ bay ra từ một ô cửa sổ nào đó. Mùi hương gợi nhắc tôi những kỉ niệm êm đềm. Đã từ lâu rồi, tôi biết sẽ chẳng bao giờ tôi gặp được cô Tấm ẩn mình trong quả thị với những phép màu diệu kì. Bởi giản dị một lẽ truyện cổ tích chỉ là những giấc mơ đẹp. Mơ ước thì luôn được nâng giấc trên đôi cánh lãng mạn. Nhưng tình yêu lại rất cụ thể và gần gũi. Hương thị ở lại mãi, trong nỗi nhớ của tôi không chỉ là món quà tuổi thơ mà còn gợi nhắc tôi về hình ảnh của bà ngoại và một tình thương thầm lặng, thẳm sâu.
Hạ Long tháng 8-2011
Nguyễn Hạnh Nguyên