Hình Triết Trần
"một con én chỉ biết đưa thoi, mùa xuân có đến hay không, én không đặt vấn đề" - GS Cao Huy Thuần.
con én không đặt vấn đề về mùa xuân là con én thức-thời. vốn dĩ một con én không thể làm nên mùa xuân, nó phí phạm thời gian và tâm trí nghĩ đến mùa xuân để làm gì?!
con én không đặt vấn đề về mùa xuân là con én cù-lần. con én phải hiểu rằng mùa xuân mới chính là ý nghĩa cuộc đời của con én, đưa thoi chỉ là những thứ vụn vặn nhất thời?!
con én không đặt vấn đề về mùa xuân là con én vị-kỷ. nó không có tâm thức bầy đàn vì quy luật là mùa xuân chỉ đến với một bầy én chứ có bao giờ đến với chỉ một con én?!
con én không đặt vấn đề về mùa xuân là con én biết-thân-biết-phận bởi nó hiểu nó chỉ là con vật được giao nhiệm vụ bán thời gian (part-time) là đi báo hiệu mùa xuân. (dĩ nhiên, nhiệm vụ này được thực hiện bởi hàng triệu triệu con én part-time khác). không có một con én, thậm chí khi không có hàng triệu triệu con én, mùa xuân vẫn sẽ đến. cứ vài dấu hiệu xao nhãng nhiệm vụ như vậy. con én (và cả bầy đàn) sẽ bị sa thải. chẳng đợi đến lúc đó, con én mới nhận ra rằng: công việc toàn thời gian (full-time) của nó (và bầy đàn) là đưa thoi.
con én không đặt vấn đề về mùa xuân là con én mộng-mị (nhưng không ngu-si). con én không thức trắng đêm để đợi một giấc mơ (bởi nó biết mơ chỉ đến khi nó đã ngủ). con én cũng không mong chờ cơn mơ nào đó đến với nó trong lúc... ngủ (bởi nó biết cơn mơ không thể dài hơn giấc ngủ). con én đưa thoi để mơ mộng. thế mà... "dreamer. always alone" chỉ có mình én và giấc mơ - ai hiểu? mùa xuân dạt sang lề đời con én.
...
có quá nhiều vấn-đề của con én nên... thôi. chúng ta chọn cách không đặt vấn đề về con én nữa (cũng giống cách con én đã không đặt vấn đề về mùa xuân). chỉ khi đó, con én mới thực sự có mojo. mojo là gì? theo định nghĩa trong quyển sách của Marshall Goldsmith: Mojo là tinh thần lạc quan thể hiện ở những việc chúng ta đang làm, khởi nguồn từ nội tại và bộc lộ lan tỏa ảnh hưởng ra bên ngoài. bằng cách chuyên cần đưa thoi, người ta nhìn thấy sức mạnh thôi thúc từ bên trong con én. với tinh thần và hành động như vậy, con én vừa âm thầm phục chúng, vừa kín đáo né tránh được những đường gươm khắc nghiệt của định mệnh chuyên sát phạt những số phận cứng đầu, bướng bỉnh, ngang tàng. bản thân con én cũng cảm nhận niềm hạnh phúc trong niềm vui đưa thoi. trong từng niềm vui đưa thoi, con én nhìn thấy mùa xuân cuộc đời nó. ý nghĩa đó có được bằng cách nó chọn một hành động thiết thực gần gũi mà không cần đặt vấn đề hay trăn trở xa xăm.
con én có mojo cũng không phải là con én thần-thánh. nó cũng xao động khi đưa thoi không phải lúc nào cũng vui. nó cũng hoang mang khi thỉnh thoảng cũng có vài con ong bay qua bay lại, rót vào tai nó chút mật và rỉ rả: đưa thoi hoài không chán sao? nó cũng chạnh lòng khi các con én ly khai khác bảo với nó: coi chừng người ta tưởng loài én ta đây chỉ biết có đưa thoi mà chẳng làm được gì khác. nhưng, con én có mojo hiểu đơn giản một điều: một con én chỉ biết đưa thoi, mùa xuân có đến hay không, én không đặt vấn đề.
trang. saigon. tháng 9/2012.