Lê Phương Châu, một đời thơ gập ghềnh nắng, gió.

14 Tháng Tám 201312:00 SA(Xem: 7166)
Lê Phương Châu, một đời thơ gập ghềnh nắng, gió.

Với cá nhân tôi, dường như Lê Phương Châu không có một chọn lựa nào cho mình khác hơn, chọn lựa ăn ở với thi ca? Như chọn lựa ăn ở thủy chung một đời với tình yêu lớn.

blank
Nhà thơ Lê Phương Châu

Khởi từ thuở còn cắp sách tới trường, bậc trung học, những năm, tháng ở thành phố biển xanh, cát trắng, sau bao nhiêu thác ghềnh thế sự, đời riêng, tôi thấy dường những con chữ, hình ảnh trong lộ trình sinh mệnh đời-thơ Lê Phương Châu càng lúc càng lấp lánh hơn. Phải chăng đó là những lấp lánh kết tinh tự những vực sâu bất hạnh? Hay những khổ đau như máu thấm sâu lòng đất, để từ đấy, thơ như tiếng kêu thương của con chim lẻ bạn, bơ vơ giữa đất trời lồng lộng bi ai, bật lên tiếng hót khác? Những tiếng hót trầm thống / bao dung bay dọc dặm trường lịch sử đất nước lênh đênh?
Tôi không biết! Tôi tin chính tác giả “Một Khắc Trăm Năm” cũng không có được câu trả lời minh bạch, chính xác. (1) Đó là phần bí ẩn, mặt khác của định mệnh. Cũng tựa những bí ẩn, mặt khác của những câu thơ mang tên Lê Phương Châu. Như:

“…người về thấy mặt nhau
“chuông treo khúc nhiệm mầu
“mưa lạc đường cơn dông
“nắng phơi bờ cỏ cháy
“thơ say mùa trúc đông
“hàng ghế đá giá băng
“tôi ngàn năm ở đậu…”


Hoặc thê thiết mà cũng cực kỳ chân thật (cái chân thật thường thấy nơi tâm thái một người nữ nhậy cảm, cô đơn):

“cánh bèo trôi phương nào
“phương tôi dòng sông cạn
“còn một nửa vầng trăng
“bên kia dòng sông cạn…”


Thảm kịch lớn nhất nơi cuộc đời của mỗi con người, mỗi chúng ta, theo tôi, là tính lá lay của định mệnh. Nhưng, phải chăng, với tác giả “Một Khắc Trăm Năm” thì, bản chất lá lay của định mệnh, vốn như chiếc bóng bất phân ly đời mình, nên Lê Phương Châu đã dành cho định mệnh lá lay kia, một tâm lượng lớn? Tôi muốn nói tâm lượng của một nhà thơ, hiểu tận cùng mỗi sinh phần, chỉ là một xuất hiện ngắn ngủi, phù du, vô nghĩa trước vô thỉ vô chung đất trời:

“…dấu xưa cuồng rối tóc
“phố khuya buồn thâu đêm
“gửi tình nhân sáng sớm
“gửi ta đường mây hoang
“trái tim hồng độ lượng
(…)
“sân ga đời mỏi trông
“đèn bão mờ sương giăng
“bài du ca vô tận
“trôi - trôi vào mênh mông.”
(Trích “Thắp Nến Đông Về”) 


Tuy nhiên, không phải thi sĩ nào cũng có được cho mình cái tâm thái thi sĩ, như ta thấy trong thơ Lê Phương Châu. Tôi muốn nói, đằng sau những tiếng kêu bi thương lẻ bạn, là khoảng lặng tịch mịch của vô thường. Và, hạnh phúc thay cho tác giả “Một Khắc Trăm Năm” khi cô cảm nhận được tính vô thường vạn vật. Để từ đó, Lê Phương Châu tự mở lấy cho mình, cánh cửa an nhiên: 

“…nhịp sống trầm luân - ta cứ bước
“quá khứ quên rồi - cánh nhạn bay
“tương lai đâu biết - vòm mây nhạt
“ung dung hít thở - ngắm chiều nay.”

(“Bình Thường”)

Và nghe được:

“…mưa ném đá cho dòng sông vỡ tiếng
“đêm thì thầm – núi tĩnh tịch kề vai
“màu thương cảm – hoa cúc vàng đơm đọt
“nghe đất mềm mở ngực đón sương mai!”

(Trích “Hoài Thu”).

Hơn thế, tác giả “Một Khắc Trăm Năm” còn gửi đời, gửi người “Lời Cảm Ơn Thật Thà” của cô:

“cám ơn đời cho tôi
“đôi mắt nhìn khép mở
“cám ơn lời dịu dàng
“vần thơ tôi hoa nở
 
“cám ơn người nhìn tôi
“trái vàng hong nhịp thở
“cám ơn em - vườn khuya
“tôi dìu tôi thong thả”.

.
Trên đây, không chỉ là những câu thơ đậm tính tự tại, nhuốm hương thiền mà, chúng còn là những câu thơ đẹp, trong đời-thơ Lê Phương Châu - - Một đời thơ… gập ghềnh nắng, gió. Trăm năm.”
Từ một góc độ khác, trong phần “Bạt” của thi phẩm “Một Khắc Trăm Năm,” nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ viết:

“…Thơ Lê Phương Châu không ồn ào dậy sóng mà hiền hòa như những ngọn gió điền dã, giọng thơ như lời độc thoại với chính mình, “mình tôi khêu bấc đèn dầu/phút giây ẩn hiện sắc màu cao nguyên...” Thơ, với Lê Phương Châu như một ân sủng của trời đất, “một câu thơ nghiền ngẫm mãi chưa rời/đêm sắp thẳng hàng – thuyền vọng viễn khơi/đất nứt nẻ chôn vùi chữ nghĩa/vẫn chút nắng vàng – vẫn có tôi!” Thơ, với Lê Phương Châu như một niềm tín mộ, “lắng nghe trong chữ nghĩa/vô vàn ý thơ rơi/nhặt ba hồn chín vía/kết sợi thơm dâng đời!” Sợi Thơm ấy, khởi đi từ cội nguồn tinh mật của kiếp người là tiếng nói? Tiếng nói trong trẻo, trong veo nhất của kiếp Người là Thơ? “đội mưa mùa thu tím tái/lung linh tiền kiếp trổ hoa/man mác suối mơ xanh lục/ ngập đôi bàn chân đi qua!”

“Thơ Lê Phương Châu hiền hòa nhưng chất ngất hoài niệm, chiêu niệm,“đã qua rồi bão lửa chiến chinh/mất còn ai như bóng tượng hình/mắt rủ vọng âm – hồn chiêu niệm/hồng chung thức tỉnh lưới vô minh...” Nỗi chung và niềm riêng khôn nguôi,“thẩn thờ đếm bóng thời gian/thương giòng nước bạc - nhớ tràn điêu linh/về đây - cát bụi thâm tình/long đong muôn hướng có mình có ta/trăm năm hội ngộ cũng là/chuyến đò dang dở - ánh tà dương soi/một dòng trôi – một giòng trôi/chiều nay gió cuốn trên đồi thinh không/rất xanh một bóng trăng lồng/rất nhiều chiêu niệm trong vòng tay ôm.” Thơ Lê Phương Châu hiền hòa nhưng không bi lụy. Phải chăng người-thơ đã “thức tỉnh lưới vô minh”? Có chút gì tưởng tiếc dẫu rằng trong tỉnh thức, “ánh sáng vô tâm đồi cỏ cháy/đầy vơi tay níu lại ân tình/biệt xứ - cũng đành thôi gió tạt/cũng đành tiếng khóc giữa vô minh”
“Thơ Lê Phương Châu hiền hòa nhưng vẫn ẩn dấu nét đẹp cổ điển, vững vàng, tài hoa về thi pháp:

ta biết tìm em ở hướng nào
tình say ý mộng ngỡ chiêm bao
mưa rơi gác vắng - trăng mờ khuất
nắng rụng thuyền khua - sóng gợn chao
thấp thoáng ai qua choàng lụa tím
mơ hồ kẻ ở ngóng trời cao
Đông Tây Nam Bắc - phương em đó
thế nhé mai sau một tiếng chào!

(Phương Nao)

“em”,“phương em,” theo người-thơ bộc bạch tâm sự, đây là cuộc truy tìm bản ngã của chính mình trong những đêm tĩnh tọa giữa tịch mịch hư không. Tiếng-chào-tri-ngộ ở cuối chặng đường sinh tử há chẳng phải là niềm hoan lạc đấy sao?! Tiểu ngã trùng phùng đại ngã! Cuộc-trở-về với bản lai diện mục chính là niềm khát khao vô hạn của người-thơ. Còn niềm hỉ lạc nào hơn! “cám ơn đời cho tôi/đôi mắt nhìn khép mở/cám ơn lời dịu dàng/vần thơ tôi hoa nở/ - cám ơn người nhìn tôi/trái vàng hong nhịp thở/cám ơn em – vườn khuya/tôi dìu tôi thong thả.” Đó là Lời Cám Ơn Thật Thà của người-thơ. Thơ đã vượt lên chữ-nghĩa-ý-tứ-thi-pháp, chỉ còn lại trái vàng hong nhịp thở, nhịp hôn phối kỳ diệu của hiện-tiền-không-thời-gian. Đó cũng chính là sự kỳ diệu của Thơ!
“Chân thành tri ân Thơ và người-thơ Lê Phương Châu.” (2)

Tôi xin mượn dòng chữ cuối cùng kể trên, của nhà thơ Nguyễn Lương Vỵ để khép lại bài Giới thiệu chân dung thơ Lê Phương Châu, một tiếng thơ vượt được chính mình.

Du Tử Lê
Calif., 13 tháng 8-2013
____________
Chú thích:
(1) Du Tử Lê, Tựa cho thi phẩm “Một khắc Trăm Năm” thơ Lê Phương Châu. Tr. 7, 8, 9 &10.
Tác giả xuất bản, California, tháng 8-2013.
(2) Ngđd. Tr. 114, 115 & 116.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
10 Tháng Năm 20255:19 CH(Xem: 51)
Phan Thúy Hà đã làm cái việc sống cùng từng nhân vật của cô,
10 Tháng Tư 202510:32 SA(Xem: 655)
Em nay đã 57 tuổi. Những nốt nhạc em viết tưởng đâu mới hôm qua, hôm kia.
06 Tháng Tư 202512:00 SA(Xem: 7895)
Điều đáng nói với tôi, không chỉ là cánh cửa văn chương dòng chính (Hoa Kỳ) đã rộng mở cho Lan Cao mà, tôi hy vọng, sau Lan Cao, những nguòi cầm bút trẻ, trưởng thành ở xứ người sẽ nối gót Lan Cao,
25 Tháng Ba 202511:01 SA(Xem: 750)
đây là tiểu thuyết đầu tay của một nữ tiến sĩ vật lý đang làm việc tại Pháp, sau tập truyện ngắn (Ảo đăng) cũng in ở Việt Nam vào năm trước.
20 Tháng Ba 20251:00 CH(Xem: 689)
Bốn mươi năm cuộc đời là bốn mươi năm thi sĩ Vũ Hữu Định khao khát, mải miết đi tìm.
10 Tháng Ba 202512:32 CH(Xem: 938)
Vừa qua họa sĩ Nguyễn Đình Thuần gọi cho biết, Cung Tích Biền mới tổ chức sinh nhật thứ 88. Mừng anh tuổi cao nhưng còn khỏe. Mong anh tiếp tục viết thêm nhiều tác phẩm “cay” hơn.
21 Tháng Hai 202512:00 SA(Xem: 11175)
Chính thức xuất hiện với tập truyện đầu tay, “Khi Người Ta Trẻ”, Phan Thị Vàng Anh đã mau chóng xác lập cho mình một chỗ đứng giữa quảng trường văn chương nằm ngoài và, rất xa bóng rợp của người cha tên Chế Lan Viên và, mẹ tên Vũ Thị Thường.
15 Tháng Hai 202511:15 SA(Xem: 1343)
Tôi tin khi đời còn những người yêu nhau thì nhạc Từ Công Phụng vẫn là những tình khúc gối đầu của mọi thế hệ người tình, mãi mãi.
19 Tháng Giêng 20256:06 CH(Xem: 1966)
Truyện Khuất Đẩu, dù là truyện ngắn hay truyện vừa, mở ra trong tâm tư người đọc nhiều liên tưởng bát ngát;
24 Tháng Mười Hai 20245:29 CH(Xem: 1050)
Anh Khánh Trường mỗi khi tôi nhớ đến, phải là hình ảnh của một giang hồ.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 34878)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
(Xem: 31704)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
(Xem: 13459)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
(Xem: 21011)
Tôi biết tôi dường còn muốn nói với NXH, nhiều hơn nữa,
(Xem: 10387)
màu vàng rực rỡ của dã-quỳ đã dắt tay tôi trở lại Pleiku
(Xem: 565)
Trên vòm trời thi ca Việt Nam bao la, hiếm, có một thi sĩ mang trong mình sự giao hòa mượt mà giữa tình yêu, đời sống và triết tính Phật giáo như Du Tử Lê.
(Xem: 16356)
Du Tử Lê, ông ấy là ai? Sao định mệnh tôi cứ mãi gắn liền với những dòng thơ của ông ta? Nghe nói bây giờ đang ở tại Mỹ
(Xem: 6391)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 3379)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 3731)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 20760)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 9721)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 11118)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9798)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 13497)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 32904)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 22145)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 27654)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 25040)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 23953)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 22043)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19632)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20942)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 18382)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 17289)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 27149)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 34335)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 36212)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,