Một trong những ra đi, bước tới, làm thành mặt khác, mặt tinh ròng mới mẻ của 40 năm thi ca Việt tỵ nạn, là tiếng thơ của một cựu tù nhân chính trị: Tiếng thơ Xuyên Trà.
Trong ghi nhận của riêng tôi thì, đời kiếp thi ca của một nhà thơ thường rất ngắn! Ông / bà ấy có thể làm thơ cuối đời… Nhưng đa số thường lập lại chính mình! Tôi cho đó là một trong những bất hạnh, hoặc thảm kịch lớn nhất của một thi sĩ. Nó như mặt khác của ân sủng thiêng liêng bất thường (mà,) trước đó, Thượng đế đã hào phóng dành riêng cho thi sĩ…
Nói như thế không có nghĩa tất cả những người làm thơ, đều có chung một số phận. Bằng cớ hôm nay, Xuyên Trà đã có cho chính ông trước nhất, sau đấy, là những người đọc ông: Thi phẩm mới.
Tôi chủ tâm viết nghiêng (Italic) chữ “mới, vì tính từ “mới” tôi dùng ở đây, không mang ý nghĩa quen thuộc là một thi phẩm thêm, của tác giả vừa mới được ấn hành.
Tính từ “mới” tôi dùng ở đây, dành cho thi phẩm tựa đề “Thêm, một đóa hồ nghi” của Xuyên Trà, nó mang ý nghĩa tác giả đã có được cho đời kiếp thi ca của ông, phần máu, thịt khác.
Nhận định về tiếng thơ Xuyên Trà, cách đây vài năm, qua thi phẩm “Tâm khúc”, tôi cũng đã từng nhấn mạnh rằng: Ông là một trong số ít người làm thơ (so với chính thơ của ông trước đấy), đã vượt được mình trên dặm trường thi ca lênh đênh chữ và nghĩa.
Ở thi phẩm này, tôi nhìn thấy 5 khía cạnh đậm nét nhất là: Tình yêu quê hương; tình yêu gia đình, bằng hữu; cảm nhận lẽ vô thường; tính trào lộng hay phúng thích; và, một dòng chảy lục bát khác…
Tôi muốn nói Xuyên Trà qua thi phẩm “Tâm khúc”, đã cho người đọc một lục bát thoát khỏi nẻo mòn đắng cay thân phận, nặng nề triết lý… Mà, là một dòng lục bát thênh thang phóng dật, thấp thoáng nhiều tự trào…
“Thời gian cho thấy,trong cuộc trường chinh chữ, nghiã của Xuyên Trà, qua những thi phẩm kế tiếp nhau ra đời, đã mỗi ngày một lấp lánh hơn, bằng vào những đi tới mới mẻ và, giầu có hơn, thi ảnh…
“Tôi muốn nói, ‘Tâm khúc’, tuyển tập thơ Xuyên Trà, xuất bản năm 2000, là một minh chứng gần nhất và, cũng rực rỡ nhất trong hành trình thi ca Xuyên Trà, mấy chục năm lao tác…”
Và, hôm nay với thi phẩm “Thêm, một đóa hồ nghi”, tiếng thơ Xuyên Trà (so với chính thơ của ông trước đấy), một lần nữa, thực chứng khả năng vượt được mình trên dặm trường lênh đênh thi ca chữ và nghĩa.
Hôm nay, ở những ngày đầu năm 2014, tôi lại nhận được 8 bài thơ mới của tác giả “Thêm, một đóa hồ nghi”, viết sau khi ông trải qua một mất mát lớn: Sự ra đi vĩnh viễn của một người con gái mà ông rất yêu thương - - Cho thấy thơ ông đã thấu lẽ vô thường của vạn vật. Sự hợp / tan, thành / bại của một kiếp nhân sinh. Điều còn lại đáng kể hơn cả, theo tôi, vẫn là cái Tâm (tôi viết hoa chữ Tâm) của tác giả này vậy. (*)
Trong tinh thần chào mừng sự vượt qua và, vượt trên lẽ mất / còn; buồn / vui; tử / sinh / với tâm thái thi sĩ, như Xuyên Trà, chúng tôi trân trọng kính mời quý bạn đọc thưởng lãm dăm bài thơ mới nhất của ông - - Như đón nhận những bông hoa tâm tưởng, viên thành của một nhà thơ (cũng là một cựu tù nhân chính trị), đã bước qua tuổi thất thập mà, sức sáng tạo vẫn sung mãn: Vắng bóng thù hận. Chứa chan nhân bản…
.
Xuyên Trà, những bài thơ mới nhất.
1.Nguyên nhân.
Thân còn cát bụi, tâm mưa nắng
Sinh tử vô thường chẳng trước sau
Biết em nói dối ta không trách
Bởi thế gian còn những đớn đau…
2. Hành trình.
Tâm em chánh giới như tâm Phật
Ngã mạn ta ngồi trụ gốc si
Đời sau bình bát đi Tây trúc
Chắc cũng em theo bước thọ trì…
3. Hẹn trả ân vô lượng.
Sáng nghe chim hót như vừa đủ
Ngọt chút ân tình ấm thế gian
Mai sau hẹn trả ân vô lượng
Thơm thảo mười phương gió bạt ngàn…
4. Nghiệp.
Hỏi ta hình tướng bao nhiêu kiếp
Có kịp theo về lúc vãng sanh
Nếu không máu thịt từ nguyên thủy
Sao trả thân, tâm lại ngũ hành…???
5. Tình tôi.
Dẫu người còn nhớ tình tôi
Nhánh sông bên lở bên bồi ngàn dâu
Đỉnh trời trăng khuyết đã lâu
Thương ai sóng cũng bạc đầu để tang
6. Tay trắng mộng đầy.
Ngày xưa tay trắng mộng đầy
Mấy mươi năm, vẫn làm mây phương trời
Mắt người giọt lệ còn rơi
Thì muôn năm, chắc biển đời chưa khô…
7. Vô vô.
Thơm lây mấy dải mây trời
Sắc hương thắm đượm một thời hồng nhan
Câu thơ bát ngát trên ngàn
Lớp lớp vô tự hàng hàng vô ngôn…
8. Hỏi bóng.
Đêm về, trăng cũng có khi
Hỏi ta bóng thuở xuân thì còn không
Thưa rằng sắc sắc không không
Cứ như mây trắng bềnh bồng ngàn năm…
Xuyên Trà.
(Atlanta, Georgia, Feb. 2014)
________
(*) Nhà thơ Xuyên Trà tên thật Nguyễn Ninh, sinh năm 1942 tại làng XuyênTrà, quận Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Ông tốt nghiệp khóa 20 trường SQTB/Thủ Đức. Cựu thiếu tá QL/VNCH. Bị tù cải tạo 11 năm, trong đó có 5 năm biệt giam, ông cùng gia đình định cư tại thành phố Atlanta, Georgia năm 1991. Thơ của ông xuất hiện trên hầu hết những tạp chí văn chương tại Hoa Kỳ.