Du Tử Lê, “cám ơn thơ mộc, Thanh Vân”.

09 Tháng Tư 201612:00 SA(Xem: 7205)
Du Tử Lê, “cám ơn thơ mộc, Thanh Vân”.

 

Không hỏi, nhưng tôi nghĩ, khi Đa Mi cho chữ “M” rực đỏ, trên nền bìa tối-xám của thi phẩm “Phác thảo đêm” thì, rực đỏ ấy đã tiên báo, mặt bên kia con chữ của thơ Ngô Thanh Vân, là những guồng lửa sống: Ý thức / Tin tưởng / Mạnh mẽ vươn cao trên những game màu bi thảm của hiện thực xã hội, hôm nay.

Tôi cho, đó là tín hiệu truyền thống nhân văn, của những người trẻ làm VHNT. Không nhiều.

Nỗ lực tách thoát khỏi bầy đàn, với tôi, luôn là chỉ dấu của những tài năng mà, tấm lòng thành khẩn đã đưa họ tới được những khoảng trời xanh, mới. Họ chấp nhận cô đơn, chấp nhận thiểu số. Lội ngược. Nhưng, vẫn theo tôi, đó mới chính là chân dung nhà văn. Bản lãnh thi sĩ.

Nếu cần phải phân hạng thì, Ngô Thanh Vân, thuộc hạng mục cô-đơn-tự-hào, cùng với chủ tâm khai thác tính… “mộc” của ngôn ngữ Việt. .

Phác thảo đêm” (PTĐ) của Ngô chia thành 5 phân khúc. Mỗi phân khúc là một phân cảnh phim câm về cuộc sống hôm nay; được ống kính thi sĩ ghi lại trung thực qua ngôn ngữ dựng trên những lời nói thật.

Cách khác, chúng là những “tự tình khúc” ở nhiều tình huống của định-mệnh-tiên-thiên-người-nữ.

Giao hưởng đêm” là bài thơ đầu, mở vào phân khúc thứ nhất, tựa đề “Khúc đêm”.

Cận cảnh của “khúc đêm” là:

lũ chuột hành quân trên mái nhà

la phông mục rỗng của ba mươi năm chịu đựng

làn làn bụi bay

(không biết bao giờ mới được bê tông hóa)

đồng tiền gối đầu theo lương tháng

tựa sóng. Cứ xô. Cứ xô.

Tác giả dùng “cận cảnh” này làm nền hay “sân khấu” cho:

lũ mèo động tình

eo óc óc eo gào vào thinh thinh khoảng trống…”

và liên tưởng trực tiếp:

ngôi nhà vắng đàn ông đàn bà ngồi bó gối nhìn đêm

chẳng có lúa mà xay

nước máy không delete được cái nóng rẫy bản năng vùng vẫy…”

-Bản năng? – Đúng vậy. Nhưng con-vật-người không phải lúc nào cũng sống với bản năng. Nhân loại, dù ở bất cứ đâu, vẫn sống, vẫn tồn tại với những gì, khác hơn bản năng (dù cho chỉ là một mùi hương):

Quỳnh nhẹ nhàng vào đêm xòe bung giao hưởng trắng

lớp lớp váy tốc xòe đan kết bung nở

dịu dàng đêm. Tinh khiết đêm. Mùi thiếu nữ

cánh cửa bật tung

Người đàn bà quỳ vào đêm

Ngan ngát hương…”

Vào phân khúc 2: “Bản ngã”, vẫn bài đầu tiên, “Từ Cỏ”, một đoạn thơ lấp lánh hiện ra, trong sáng, tự nhiên, như mầm sống di truyền muôn đời của mọi sinh vật:

ánh nắng soi vào buồng

rơi vào quá khứ hiện tại

ngày mới nhu nhú mầm

được gieo bằng niềm tin

bằng hy vọng

.

cánh đồng kia xanh đến tận cùng

chợt hiểu

quảng gánh lo đi mà vui sống’

trái tim mình nhẹ bỗng ngân vang...”

Dù vậy, trái đất không phải là thiên đàng. Xã hội không luôn là những giải lụa trắng, đem ước mơ về đỉnh ngọn thủy chung. Vẫn dùng chữ, nghĩa “mộc”, Ngô viết:

Tôi - con chim sợ cành cong

thu mình trong bóng tối

liếm láp vết thương

ngày cũ

vết sẹo lồi tím ngắt…”

Nhưng Ngô vẫn tìm kiếm, hỏi mua:

ai bán niềm tin?

tôi xin mua về gia cố lòng mình

để có thể mở lòng đón nhận

nồng nàn, yêu thương

.

đoạn sông đó sẽ phải đi

cần phải đi

phải đi

ngôi nhà tôi bên lở

ăm ắp tiếng trẻ khóc cười

và những điều quay tròn bổn phận

Mặc niệm mình

tôi thấy tôi nhỏ bé

trước

nụ cười con.

Thiên thần!

(Trích “Đàn bà ba mươi” # 2)

Tuy nhiên, khi ống kính (hay tâm thức) thi sĩ của Ngô Thanh Vân, chuyển động qua phân cảnh khác: Mảng xã hội khuất, lấp, phần thứ 3, “Khúc Rời” thì, nó lại là mặt bên kia của đồng tiền-phận-nữ. Ở đó, tất cả mọi tệ nạn lừa đảo nhầy nhụa, hạ thấp nhân phẩm người nữ; từ phong trào phá thai, tới màng trinh giả, bùa yêu… đã được Ngô Thanh Vân ghi lại, không chỉ tựa tố cáo hay, lên án mà là tỏ bày đồng cảm với mẫu số chung: Phận-nữ trước bão lốc “cơm, áo, gạo tiền”.

Vẫn phong cách “mộc” cố hữu, Ngô Thanh Vân viết:

hôm qua nghe thấy drap cười

vào mặt đại gia

lắm tiền nhiều của

mê chân dài

biếm họa cái màng trinh vá

đâu đó nơi gốc cây

đâu đó nơi nhà nghỉ

đâu đó nơi công viên

đâu đó nơi nơi nơi…

từng cặp từng cặp mải mê

từng cặp từng cặp khám phá

từng cặp từng cặp đổi chác

từng cập từng cập hiến dâng…

.

đâu đó nơi nơi nơi…

giá trên trời dưới biển

người lên mây - xuống vực

kẻ điêu đứng khóc cười

.

cũng ở giọt máu rơi!”

(Trích “Không đề”)

Vẫn phim câm – nhưng, với tôi, chính sự không một đối thoại (dù ngắn ngủi, cộc cằn) càng khiến người đọc “Trước Từ Dũ” của Ngô Thanh Vân, dưới đây, không thể rùng mình hơn:

Từng cặp từng cặp lầm lũi

chẳng nói với nhau câu nào

cùng nhìn chăm chăm phòng khám

.

một vài đôi mắt lấm lét

giữa nhiều cặp mắt vô hồn

cũng ngồi chờ đến lượt

tiếng leng keng lạnh buốt

va vào thành tử cung…”

Nhưng, như đã nói “…khi Đa Mi cho chữ “M” rực đỏ, trên nền bìa tối-xám của thi phẩm “Phác thảo đêm” thì, rực đỏ ấy đã tiên báo, bên kia con chữ của thơ Ngô Thanh Vân, vẫn là những guồng lửa sống: Ý thức / Tin tưởng…”, tôi bước tới phân khúc 4 và 5: “Cảm ơn đời mỗi sớm mai thức dậy ta có thêm ngày nữa để yêu thương” – Và, “Nơi yêu thương đi về”.

Thông điệp chính ở hai phân khúc còn lại trong PTĐ của Ngô Thanh Vân, là tình mẫu tử và, địa danh - hai cảnh-quan-mặc-nhiên ương, giữ những mần-cây-kỷ-niệm, không cớm đi mà, sẽ còn lớn mãi, trước thiên tai, nhân tai, xã hội.

Rất ca dao, Ngô Thanh Vân viết:

vai con mẹ hãy tựa vào

cho nguôi ngoai chút phần nào đắng cay

cầm bằng vịn cả hai tay

lòng này hẹn đến kiếp này, mẹ ơi

(…)

mẹ đi lạc cả khúc sông

con cò dưới ruộng con công trên bờ

rạc rời thân hạc ơ hờ

chiều nay gió thổi tơi bời xóm quê…”

(Trích “Ru Mẹ”)

Và:

Thì người nhé, đường xa vạn dặm

giữ cho nhau lưu luyến cuối cùng

để ta biết người đi vẫn nhớ

Pleiku buồn. Như một dấu chấm than!”

(Trích “Chạm Thu”)

.

Phác Thảo Đêm” của Ngô Thanh Vân, với tôi, có dễ là thi phẩm thứ nhất tôi đọc, có được cho nó chuỗi mắt xích bất khả phân ly, về tương tác tâm / sinh lý phận-nữ từ trang đầu tới trang cuối.

Mặt khác, nếu ngôn ngữ Việt thuộc nhóm Đơn-âm / Monosyllabic (không phải Đa-âm / Polysyllabic), cho phép thi sĩ lập lại, đảo ngữ, tận dụng bổ ngữ như “eo óc, óc eo” hay “nhu nhú”… rất Việt… thì, những chữ mới như “thinh thinh” trong thơ của Ngô lại gây khó cho cảm nhận tức thì nơi người đọc!.!

Tuy nhiên, nếu cần phải có thêm lời nào, cho bài viết ngắn này, thì tôi xin được nói:
“Cám ơn thơ mộc, Ngô Thanh Vân”.

Du Tử Lê

(Calif. April. 2016)

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
05 Tháng Sáu 20251:33 CH(Xem: 291)
Kể từ lúc rời xa phố cổ Hội An đến nay đã hơn nửa thế kỷ, không có dịp gặp nhau.
25 Tháng Năm 202511:48 SA(Xem: 296)
Trần Đức Tín (Cà Mau), người mà đầu năm nay đoạt giải cả ba cuộc thi thơ: Đồng bằng sông Cửu Long, báo Văn Nghệ TW, báo Áo Trắng:
10 Tháng Năm 20255:19 CH(Xem: 316)
Phan Thúy Hà đã làm cái việc sống cùng từng nhân vật của cô,
10 Tháng Tư 202510:32 SA(Xem: 913)
Em nay đã 57 tuổi. Những nốt nhạc em viết tưởng đâu mới hôm qua, hôm kia.
06 Tháng Tư 202512:00 SA(Xem: 8022)
Điều đáng nói với tôi, không chỉ là cánh cửa văn chương dòng chính (Hoa Kỳ) đã rộng mở cho Lan Cao mà, tôi hy vọng, sau Lan Cao, những nguòi cầm bút trẻ, trưởng thành ở xứ người sẽ nối gót Lan Cao,
25 Tháng Ba 202511:01 SA(Xem: 1010)
đây là tiểu thuyết đầu tay của một nữ tiến sĩ vật lý đang làm việc tại Pháp, sau tập truyện ngắn (Ảo đăng) cũng in ở Việt Nam vào năm trước.
20 Tháng Ba 20251:00 CH(Xem: 837)
Bốn mươi năm cuộc đời là bốn mươi năm thi sĩ Vũ Hữu Định khao khát, mải miết đi tìm.
10 Tháng Ba 202512:32 CH(Xem: 1150)
Vừa qua họa sĩ Nguyễn Đình Thuần gọi cho biết, Cung Tích Biền mới tổ chức sinh nhật thứ 88. Mừng anh tuổi cao nhưng còn khỏe. Mong anh tiếp tục viết thêm nhiều tác phẩm “cay” hơn.
21 Tháng Hai 202512:00 SA(Xem: 11471)
Chính thức xuất hiện với tập truyện đầu tay, “Khi Người Ta Trẻ”, Phan Thị Vàng Anh đã mau chóng xác lập cho mình một chỗ đứng giữa quảng trường văn chương nằm ngoài và, rất xa bóng rợp của người cha tên Chế Lan Viên và, mẹ tên Vũ Thị Thường.
15 Tháng Hai 202511:15 SA(Xem: 1632)
Tôi tin khi đời còn những người yêu nhau thì nhạc Từ Công Phụng vẫn là những tình khúc gối đầu của mọi thế hệ người tình, mãi mãi.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 35230)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
(Xem: 32080)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
(Xem: 13836)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
(Xem: 21242)
Tôi biết tôi dường còn muốn nói với NXH, nhiều hơn nữa,
(Xem: 10665)
màu vàng rực rỡ của dã-quỳ đã dắt tay tôi trở lại Pleiku
(Xem: 739)
Trên vòm trời thi ca Việt Nam bao la, hiếm, có một thi sĩ mang trong mình sự giao hòa mượt mà giữa tình yêu, đời sống và triết tính Phật giáo như Du Tử Lê.
(Xem: 16557)
Du Tử Lê, ông ấy là ai? Sao định mệnh tôi cứ mãi gắn liền với những dòng thơ của ông ta? Nghe nói bây giờ đang ở tại Mỹ
(Xem: 6593)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 3590)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 3950)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 20934)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 9870)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 11311)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9909)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 13699)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 33114)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 22293)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 27832)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 25204)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 24159)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 22233)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19762)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 21057)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 18456)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 17353)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 27375)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 34507)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 36293)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,