NGUYỄN MINH PHÚC - Nhà thơ Minh Đường, một đời thơ lận đận

Nguyễn Minh Đường

1939-1985

Nguyễn Minh Đường còn có bút hiệu là Minh Đường, sinh năm 1939, mất năm 1985, quê quán làng Châu Sa, Xã Tịnh Châu, huyện Sơn Tịnh Quảng Ngãi.

Ông là con thứ 6 trong gia đình có 9 anh chị em. Người cha ông tên Nguyễn Lộc, nguyên là hương xã (như Chủ tịch xã bây giờ) của làng Tịnh Châu, huyện lỵ Sơn Tịnh, mất năm 1995 và mẹ là Lương Thị Định, mất năm 1985 tại Rạch Giá - Kiên Giang. Mộ ông được chôn cất tại Nghĩa trang nhân dân Kiên Giang. Sau năm 1975, cả nhà lưu lạc về miền Tây sinh sống.

Ngay từ nhỏ, ông đã bộc lộ năng khiếu văn chương và đã viết nhiều bài thơ đăng trên các báo, tạp chí như Tiền Tuyến, Đuốc Nhà Nam, Tự do, Thời đại...

Năm 25 tuổi ông là phóng viên thời sự của Đài Phát Thanh Quảng Ngãi, cùng với ông Nguyễn Liệu, Phan Nhự Thức, Nghiêu Đề, Hà Nguyên Thạch, Luân Hoán, Đinh Hoàng Sa, Khắc Minh, Trần Thuật Ngữ... chủ trương tạp chí Trước Mặt, Tập Hợp đình đám ở tỉnh Quảng Ngãi vào những năm 1968- 1970.

Ông đã xuất bản tập thơ Dưới chân thành phố năm 1967 gây tiếng vang ở Quảng Ngãi cũng như các tỉnh lân cận vào thời điểm đó.

Thơ ông được cố thi sĩ Vũ Hoàng Chương đánh giá rất cao đăng trên các tạp chí thơ Thời Đại: hồn thơ lai láng, vần điệu tân kỳ...

* Một nhà thơ tài hoa nhưng bạc mệnh:

Minh Đường sống cùng thời với các nhà thơ nổi tiếng ở Quảng Ngãi như: Trào Phúng, Vũ Hồ, Khắc Minh, Hà Nguyên Thạch, Phan Nhự Thức,... Sau nầy lại có thêm nhà thơ Luân Hoán về Quảng Ngãi 'tập hợp" thành hội quán thơ tại khu nhà Trùng Khánh số 43- Phan Bội Châu-Quảng Ngãi.

Thế nhưng từ sau năm 1975, các nhà thơ nổi tiếng một thời tan rã, các anh tản mác mỗi người một nơi.

Ông được anh chị ruột là ông Nguyễn Minh Châu (mất năm 2009) và vợ là Nguyễn thị Minh Phương (hiện đã 84 tuổi còn sống, ngụ tại số nhà 116 Đường 1A- Bình Trị Đông- Bình Tân - Sài Gòn) cưu mang một thời gian dài trước khi vào Sài Gòn ngụ tại quận Bình Thạnh.

Sau năm 1975, Minh Đường lưu lạc tới Sài Gòn và sau đó về Rạch Giá sống với người em ruột là Nguyễn Minh Liên, bán thuốc tây ở lề đường chợ Rạch Giá một thời gian trước khi lâm bệnh ung thư và qua đời vào ngày 4/4/1985 tại số nhà 115/3 Nguyễn An Ninh- Rạch Giá- Kiên Giang, hưởng dương 47 tuổi vì bệnh ung thư gan.

Phần mộ của ông hiện đang tọa lạc tại Nghĩa trang thành phố Rạch Giá.

* Tác phẩm của Minh Đường:

Minh Đường sáng tác không nhiều, chủ yếu là các bài thơ viết về tình yêu và mẹ hiền. Trong tập thơ Dưới chân thành phố xuất bản năm 1966 của Nhà xuất bản Châu Sa có 60 bài thơ mà trong đó đã có 40 bài thơ viết cho tình yêu .

Bài thơ đầu tiên trong tập thơ tên: Mẹ Việt Nam có những câu thơ như sau:

Có lẽ cái thành phố Quảng Ngãi quá chật chội hay oi bức, hoặc gắn liền với những kỷ niệm khó quên mà các nhà thơ xứ Quảng, ai cũng thấy cần viết điều gì để thoát ra chăng?

Như Phan Nhự Thức:

Nắng Quảng Ngãi tôi về không mũ đội

Trời tháng năm gió núi Hạ Lào bay...

Hay Hà Nguyên Thạch:

Đợi mai giọt nắng thủy tinh

Tôi về đoàn tụ với mình thanh cao..

Và nhà thơ tài danh Luân Hoán:

Mặt trời mọc hướng Đông

Bởi vì em ở đó

Nước tụ lại thành sông

Bởi vì em ở đó...

Trở lại với nhà thơ Minh Đường.

Tuy chỉ sống chưa đầy 50 tuổi nhưng trong suốt thời gian từ thành phố Quảng Ngãi rồi vào Sài Gòn và xuống Rạch giá, ông luôn say mê viết và sống hết mình với thơ ca. Trong nhóm những người bạn thành lập tạp chí Trước mặt sau đổi thành Tập Hợp và chủ trương chương trình Tiếng thơ miền Trung trên đài Phát thanh Quảng Ngãi thì chỉ có Minh Đường vẫn duy trì đời sống độc thân cho đến khi qua đời năm 1985.

Riêng mảng thơ tình, Minh Đường có những câu thơ tứ tuyệt rất đỉnh, man mác hồn thơ và thâm trầm triết lý. Về đời sống riêng tư, trãi qua nhiều mối tình không thành và có phần ủy mị, Minh Đường vẫn hướng về người xưa, mà người ấy đã đi lấy chồng bằng những câu thơ ray rứt:

Chúa mỗi năm một lần sinh

Anh mỗi năm một lần nhớ

Có tình yêu nào không buồn

Anh vì em chịu đóng đinh...

Và những bài thơ lục bát định mệnh như cứ vận vào đời ông, say đắm và nghiệt ngã, day dứt và bi lụy:

Với thơ dốc cạn nỗi niềm

Đời yên ngủ giấc lạnh miền cô đơn

Cho em những tháng năm dòn

Ngửa tay xin lại mãnh hồn phế hoang

Trong thơ suối chảy trên ngàn

Tiếng em róc rách bãi vàng sóng xô

Trán cao tột đỉnh sương mù

Mắt sâu tột đáy mùa thu giếng hồn..

Những ngày cuối đời, nhà thơ Minh Đường sống rất khó khăn khi chống chọi với bệnh ung thư gan quái ác và chung quanh ông không người thân thích.

Những câu thơ của nhà thơ tài hoa nhưng mệnh bạc mỗi khi đọc lại vẫn thấy ray rứt, bâng khuâng và gây cho người đọc nỗi nhớ thương tiếc nuối:

Xế trưa thắp mộng bên đèn

Trời mưa gió đã buồn len bước hờ

Em nằm vất vưởng trong thơ

Đầu nghiêng nửa mái đợi chờ dáng môi

Tay ta với được đỉnh trời

Quỳ xin những kiếp luân hồi bên em...

Người xưa đã thành thiên cổ nhưng những bài thơ của nhà thơ Quảng Ngãi ngày nào vẫn còn đọng mãi trong trái tim của những người yêu thơ Sông Trà núi Ấn.

Minh Đường và thơ ông là những nỗi niềm mênh mông như thế ./.

Nguyễn Minh Phúc

Lập Đông 2016