Thơ Từ Hoài Tấn, những game màu khẩm nặng trầm tích.

21 Tháng Hai 20173:26 CH(Xem: 6739)
Thơ Từ Hoài Tấn, những game màu khẩm nặng trầm tích.

(Tiếp theo và hết).

Tôi thích cái lối chơi thơ của anh. Từ Hoài Tấn chế cái gạch ngang (-) như nhấn mạnh cho người đọc hiểu cuộc đời anh là thế đó. Du Tử Lê thì chặt (/) xuống mỗi con chữ, thành thử khi đọc hay ngâm thơ ông có cái gì như bóp cuốn họng mình lại, nhưng làm quen hình thức đó rồi, đến khi đọc thì thấy thơ của Du tiên sinh hay siêu việt và bay bổng. Cho nên thơ nó nằm ở cõi phi ấy nhưng phải khởi từ cõi thực. Cho dù gạch ngang hay gạch dọc, chưa phải xác định được một bài thơ đặc thù, bởi một bài thơ không phải là muốn nói một cái gì mà hiện-hữu (A poem should not mean but be) ngoài ra có những siêu lý của thơ nghĩa là thơ phải đi lạc đường mới là thơ hay! Tôi nói dông dài về thơ, tại vì thơ của Từ Hoài Tấn tợ như thơ Thiền. Nghe thiền sư Cổ Đức làm bài thơ 4 chữ này:

Khi đói ta ăn Khi mệt ta ngủ.”

Chỉ mấy dòng thơ ngắn mà diễn được vòng luân hồi và thuyết vạn vật nhứt thể của đạo Phật. Từ Hoài Tấn là đệ tử chân chính của những nhà thơ thiền(?) cho nên bài thơ mở đầu cho tập thơ “Hành Tinh Phiêu Lạc” cũng được ngắn gọn và thâm hậu như lời nhắn gởi với muôn trùng…

Tôi nghĩ, chính lối sống vô tư của anh đã giúp anh vượt qua những thử thách, những gian khổ từ trong trại học tập cho đến khi trở về nguyên quán. Từ Hoài Tấn không muốn ai quản chế mình một lần nữa, anh cho rằng tự-giác-giác-tha, anh tự khắc phục anh, hội nhập với đời, thích nghi kịp thời như anh đã lao mình; chính sự dấn thân của anh là những dòng chảy bất tận trong thơ. Từ Hoài Tấn một con người nhạy cảm về tình cảm (sentimental) về tình người cũng như thiên nhiên. Do đó thơ Từ Hoài Tấn phong phú và dồi dào. Từ làm thơ đa dạng, có khi niêm luật, có khi tự do… theo tôi nghĩ thơ anh xây dựng dưới dạng thức nào, tiết điệu trong thơ anh là tiết điệu của thời thượng hôm nay.

Thơ lục bát Từ Hoài Tấn làm nghe điệu và mềm, chữ dùng rất Huế. Đan cử bài thơ nầy:

Ngày dài lóc cóc ngoài hiên

Ngựa xe qua hết một miền còn lưa

Ngày ngồi nắng đổ chưa bưa

Như sầu ai thắp canh khuya chưa tàn.”

(Dáng thơ)

Từ Hoài Tấn có những bài thơ tự do, thơ không vần (blank verse) nhưng đọc lên vẫn thấy như có âm hưởng của thơ vần đó là cái vi vu theo tiết nhịp vần xoay mà cuộc sống là biến động miên man theo mảnh lòng người hoài mong; tự do và thoát tục.

“Tôi đứng bên kia con đường

Một ngày đầu đông

Đợi người tình qúa khứ

Và mong đời nhẹ gót qua đây…”

(Huế-1968) (Nđd.)

Trên đây là chân dung thơ Từ Hoài Tấn, vẽ bằng chữ viết của Võ Công Liêm, qua thi phẩm đầu tay “Hành Tinh Phiêu Lạc” xuất bản năm 2003, bởi Nhà XB Thuận Hóa. Gần mười năm sau, năm 2012 Từ Hoài Tấn cho ra đời thi phẩm “Đi, Đứng và chạy… với thời gian” - - Như tôi biết, đó là thi phẩm mới nhất của ông, tính tới hôm nay.

Vẫn là những cảm quan, cái nhìn đi ra từ trái tim mẫn cảm của một nhà thơ chọn ăn, ở một đời với cô quạnh, nhưng với “Đi, Đứng và chạy… với thời gian” Từ Hoài Tấn đã cho thấy, dường ông bước lùi sâu hơn vào cõi riêng của mình. Tôi hiểu, khi chọn tựa đề “Đi, Đứng và chạy… với thời gian” cho thi phẩm mới của mình, tác giả cho thấy dòng đời vẫn xuôi chảy, dù chúng ta có chạy, đi theo hay đứng lại. Nhưng tâm thức của mỗi cá nhân vốn độc lập. Nó nằm ngoài định luật tự nhiên này - - Hiểu theo nghĩa chúng ta có toàn quyền chọn cho mình một thái độ ứng hợp: Xuôi theo hay đứng lại, bên lề…

Với Từ Hoài Tấn, chẳng những không “Đi, Đứng và chạy… với thời gian” mà thơ ông còn cho thấy quá khứ, thiên nhiên những bức tranh tĩnh lặng, tựa những game màu cũng đã khẩm nặng trầm tích qua những liên tưởng sắc, buốt, xỉa-xói-vết-thương:


Ly thủy tinh trong vắt như nỗi buồn không soi đáy

Khuôn mặt em hình quả mãng cầu gai

Ta nhảy múa với niềm vui cô độc


Một kẻ lạ đi qua

Lời nguyền rủa

Như thanh kiếm chém vào mặt

Một cô nàng đi qua

Tiếng cười vỡ

Ly thủy tinh ném xuống mặt đường

Ngày đi qua

Thì thầm điệu ru tội lỗi

Đôi tình nhân hôn nhau cuối hẻm”

(Trích “Trong quán rượu”)

Hoặc:

Ta thử khóc và cười mỗi ngày

Hình như không ai nhìn thấy

Ngày đi và đêm xuống

Không có nghĩa gì với gã ăn mày mù lòa tự nhiên đi qua công viên

Hay ngồi lặng lẽ trên băng ghế

Ngày đi và đêm xuống mối tình em mang rơi theo

Sao viên đá nặng vẫn đeo trên cổ.”

(Trích “Khúc Ban Chiều”).

Hoặc nữa:

Trong một cố gắng không dừng lại

Tôi hẹn hò em

Ám hiệu ngắn

9 giờ sáng – góc ngã tư – bờ tường tím – đội nón xanh

Tin đi

Người đi

Cuộc hẹn đi

Thời gian đi

Và như thế

Trong một cố gắng không dừng lại

Tin mất

Người mất

Thời gian mất

Chỉ còn lại

Tôi”.

(“Cuộc hẹn”)

Vẫn với Từ Hoài Tấn, chẳng những không “Đi, Đứng và chạy… với thời gian” mà ông còn cho thấy chia ly và bóng tối từ những tháng, năm khuất lấp vẫn tìm về trong thơ ông, tựa những game màu ám-dụ, đầy những liên tưởng sắc, buốt; mang theo những lát dao lạnh lùng đào-xới-những-vết-thương cũ, mới:

Trả lại cho tình em vì không còn cách nào giữ lại em

Khi em đã là người khác

Khi đôi mắt em là ngọn lửa khác

Khi lời tình yêu đã là tiếng vang vọng

Và khi ngày đã trở qua đêm”

(Trích “Chỗ không cùng”)

Hoặc:

Vào những đêm khuya khi vầng trăng không còn

Sao Hôm dần biến mất

Anh tìm em trong bóng mây qua

Đôi mắt em ẩn chứa niềm bí mật

Chúng tôi sống lặng lẽ mơ ước trong gió bụi của khốn khổ

Hàng đêm nhìn lên khoảng trời xanh

Thì thầm cầu nguyện và mong đợi phép lạ…

(Trích “Những ngôi nhà thuê ở đường số 37”)

Tuy nhiên, có dễ mưa mới người bạn hoặc, nói một cách thậm xưng, là người tình thủy chung nhất của nhà thơ này.

Với tôi, mưa là hiện tượng thời tiết quen thuộc, thân thiết của rất nhiều thi sĩ Việt Nam. Nhưng, nếu có một nhà thơ cho thấy mưa hiện diện cùng khắp các trang thơ của họ thì, một trong những người đó là Từ Hoài Tấn:

Tháng mười hai năm ấy

Mưa trở lại

Trong hẻm nhỏ có quán cà phê

Bà chủ bốn mươi tuổi

Em trở lại ngồi bên ta

Lời tình ái dài và đều như mưa ngoài cửa”

(Trích “Kỷ niệm”)

Mùa mưa anh không thoát khỏi chiếc bóng em

Sự suy tư mòn gặm

(…)

Buổi sáng theo cơn mưa đầu ngày

Một chút nhớ làn khói bay

(…)

Em thiên nhiên đóa hoa mùa hạ

Những giọt mưa đầu mùa sóng sánh chiếc ly không

(…)

Ai đi ngang che giấu mặt nõn nường

Mưa vang âm dòng suối”

(Trích “Khi yêu”)

Buổi chiều mưa bất thường trái mùa

Khúc trầm bên chén trà

Người phụ nữ bước qua bên kia đường đón xe buýt

Dưới tàng cây che phủ vệ đường núp mưa những cô gái nhỏ xì xầm

Cảnh tượng chiều xám”

(Trích “Thơ cuối năm”)

Những ngày này thường có cơn mưa đêm về sáng

Đều đều như lời kinh dịu dàng cám dỗ

Mùa mưa chưa qua sao”

(Trích “Lời cám dỗ dịu dàng”)

Cơn mưa đi qua ánh sáng của ngày

Khúc hát ru chiều xẩm tối

Người thanh niên đứng trong hẻm cụt nói rằng

Môi hôn trên cây và nụ cười trên gió”

(Trích “Khi mùa mưa bắt đầu”)

Buổi chiều về qua ngõ

Không nghe tiếng dương cầm

Vị mặn ở đầu lưỡi

Mưa và em”

(Trích “Là khi em đi”)

Chiếc dù che góc quán nhỏ vệ đường ngồi hai người

Những chiếc ly không đầy nước

Ngày mưa qua

Đôi mắt ẩm ướt em nhìn ngắm giọt đều không tạnh…”

((trích “Thành phố mưa”)

Vân vân…

Ngay với những trang thơ không có một chữ “mưa” nào của Từ Hoài Tấn, nhưng ngữ-cảnh toàn bài, cũng cho tôi cảm được đâu đó, hơi hướm những cơn mưa chờ đợi.


Tôi nghĩ, có dễ “mưa”, chiếc bóng thứ hai, đeo đẳng hành trình và, cũng là định mệnh thi ca của tác giả này?

(Calif. Jan. 2016)

_________

Chú thích.

(1) Trích Võ Công Liêm: “Dòng chảy không ngừng ở Từ Hoài Tấn”, Bạt, thi tập “Đi, đứng và, chạy… với thời gian”, Nhà XB Hội Nhà Văn, Saigon, 2012 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
06 Tháng Tư 202512:00 SA(Xem: 35024)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
26 Tháng Giêng 202512:00 SA(Xem: 31890)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
10 Tháng Giêng 202512:00 SA(Xem: 13602)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
24 Tháng Mười Hai 202412:00 SA(Xem: 21110)
Tôi biết tôi dường còn muốn nói với NXH, nhiều hơn nữa,
17 Tháng Mười Hai 20249:39 SA(Xem: 10499)
màu vàng rực rỡ của dã-quỳ đã dắt tay tôi trở lại Pleiku
30 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 24069)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
22 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 18064)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
29 Tháng Năm 202412:00 SA(Xem: 19197)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
24 Tháng Tư 202412:00 SA(Xem: 11759)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
29 Tháng Mười Một 202312:00 SA(Xem: 20557)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 35024)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
(Xem: 31889)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
(Xem: 13602)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
(Xem: 21110)
Tôi biết tôi dường còn muốn nói với NXH, nhiều hơn nữa,
(Xem: 10499)
màu vàng rực rỡ của dã-quỳ đã dắt tay tôi trở lại Pleiku
(Xem: 638)
Trên vòm trời thi ca Việt Nam bao la, hiếm, có một thi sĩ mang trong mình sự giao hòa mượt mà giữa tình yêu, đời sống và triết tính Phật giáo như Du Tử Lê.
(Xem: 16456)
Du Tử Lê, ông ấy là ai? Sao định mệnh tôi cứ mãi gắn liền với những dòng thơ của ông ta? Nghe nói bây giờ đang ở tại Mỹ
(Xem: 6475)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 3478)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 3815)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 20821)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 9780)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 11195)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9839)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 13576)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 32992)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 22207)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 27727)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 25091)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 24021)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 22115)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19683)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20982)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 18418)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 17318)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 27230)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 34403)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 36243)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,