Võ Đình: “Mất Hay Còn, Chưa Hẳn Khác Nhau Đâu!”

- Lake City,Georgia, Chủ Nhật, 31 tháng 5 - 09:

Không nhớ đã bao lâu, tôi không có được cho mình, một buổi sáng yên tĩnh thân / tâm như sáng nay.

Buổi sáng ngửa mặt hứng những lượng nắng mật ong, theo trái thông khô, rớt sân sau ngôi nhà Xuyên Trà. Gió mang theo mùi lá mục, hơi mốc, ẩm của những con suối cạn, bách bộ dưới rừng bạch dương bên kia bờ lộ. Ngôi thánh đường của Hội Thánh Tin Lành Việt Nam Atlanta, (hàng xóm của bạn tôi,) đóng cửa. Nguyên khu nhà đầu dốc, tuồng cũng êm ả trôi theo tiếng động cơ rù rì của đôi ba chiếc xe, đổ dốc về phi trường...

Họa Sĩ Võ Đình

Trong lúc chờ Trần Quốc Công, chúng tôi cùng hút thuốc. Tôi nói với Xuyên Trà về niềm hạnh phúc, mỗi ngày được sống thêm. Được thấy cây, cỏ.

Thấy nắng, gió. Thấy thiên nhiên. Thấy bằng hữu. Tôi nói thêm, cũng thật là may mắn, khi còn đủ minh mẫn để nhớ người gần, kẻ xa. Nhớ luôn cả những người đã mất... Mặc dù, mấy lúc gần đây, chúng ta có phải gạch bỏ, hoặc ‘delete’ nhiều số điện thoại trong sổ, hay trong cell phone...

“Hạnh phúc thật nhỏ nhoi. Đơn giản?”

Xuyên Trà đáp:

“Vâng. Đúng thế.”

Anh đứng lên, bước vào nhà. Lúc trở ra, anh trao cell phone của anh cho tôi.

Bên đầu dây, bất ngờ, là Đinh Cường. Tôi càng bất ngờ hơn, khi Đinh Cường cho biết, anh đang ở Florida. “Bên cạnh Võ Đình.” Anh kể, Võ Đình đã bước vào giai đoạn cuối. Giống Trương Trọng Trác cách đây mấy tháng.

“... Mọi nhận biết chỉ còn ở tai nghe, bàn tay phải nắm tay người thân và bạn bè, mắt còn hé nhìn, môi còn gọi được tên. Nhưng hiện tại, thì khả năng hoạt động của bốn nơi đó, cũng đang mất dần. Tôi nghĩ, chỉ độ vài ba ngày nữa thôi...”

Đinh Cường nói.

Tôi trao máy lại cho Xuyên Trà. Anh hỏi tôi, chuyện gì? Ai vậy?

Tôi đáp:

“Họa sĩ Võ Đình!”

Những điếu thuốc khác được đốt thêm. Buổi sáng Lake City vẫn gửi những giải nắng mật ong theo những trái thông khô, rớt xuống sân sau nhà Xuyên Trà. Ngôi thánh đường của Hội Thánh Tin Lành Việt Nam, Atlanta, vẫn đóng cửa. Khu nhà đầu dốc vẫn trôi theo tiếng động cơ rù rì của đôi ba chiếc xe, đổ dốc về phi trường... Nhưng buổi sáng, bằng cách riêng của nó, cũng đã thình lình, lấy đi khỏi chúng tôi, chút hạnh phúc nhỏ nhoi, đơn giản.

- Garden Grove, California, Thứ Hai 1- 6-09:

Năm giờ chiều. Gió mang theo hơi nước (như phần dư thừa của một cơn mưa hay, rớt bão, đâu đó,) đi ngang thân thể tôi. Nguyễn Đình Thuần gọi. Báo tin:

“Anh Võ Đình đã mất!”

Tôi có lại cái bàng hoàng, như khi được tin Trương Trọng Trác qua đời. Ở cả hai trường hợp, tôi biết chắc chắn, ngày tôi mất họ, không xa. Nhưng, phải chăng, sự biết trước (dù chắc chắn đến đâu,) đôi khi, vẫn nghịch chiều xúc động?

Tôi bảo Thuần, bậy nào. Đinh Cường mới nói với tôi sáng qua, ít gì cũng sẽ được đôi ba ngày... Thuần quả quyết:

“Không. Chính anh Đinh Cường, từ Florida, gọi cho Thuần. Anh Võ Đình mất, lúc 6:20 chiều giờ miền Đông Florida, tức 3:20 chiều miền Tây Cali.”


Lần này, tôi không phải trả điện thoại cho ai. Chỉ có gió tiếp tục mang theo hơi nước (như phần dư thừa của một cơn mưa hay, rớt bão, đâu đó,) đi ngang thân thể tôi.

Buổi chiều, sau đấy, tôi nhận được điện thư của bạn tôi ở xa, hỏi tôi có biết tin Võ Đình? Thư ngắn. Rất ngắn. Chấm dứt bằng hai chữ “Tội nghiệp.”

Tôi không biết hai chữ “tội nghiệp” bạn tôi dành cho ai? Họa sĩ danh tiếng, Võ Đình, với những khung vải còn đợi chờ hình tượng? Nhà văn tài hoa, Võ Đình - - con tầm chưa nhả hết những sợi tơ vàng, lấp lánh? Hay nhà văn Trần Thị Lai Hồng, người bạn tri kỷ cuối đời họ Võ?

Không hỏi. Nhưng tôi nghĩ, bạn tôi, muốn nói: Cả hai.

-Lucille, Garden Grove, Thứ Năm, 4-6-09:

Tôi nhận được điện thư của bạn tôi, Đinh Cường (đã trở lại Virginia.) Nội dung (nguyên văn): “...Thứ Bảy, 6 tháng 6, thiêu xác Võ Đình, cũng là sinh nhật của Trần Thị Lai Hồng.”

Tôi rời bàn máy. Ra sân. Cho phép mình hút một điếu thuốc mới.

Trở vào. Tôi “reply” bạn tôi. Thay vì nói với bạn tôi, đại ý:

“Thật kỳ diệu! Tôi thấy như, ngay khi thân xác Võ Đình biến thành tro bụi, thì, đó cũng là lúc Võ Đình sinh ra, một lần nữa, trong chị Lai Hồng...”

Nhưng, tôi cho, điều ấy, không cần thiết, với bạn tôi. Tôi trả lời vắn tắt:

“Đinh Cường, Võ Đình: ‘Mất hay còn, chưa hẳn khác nhau đâu.’ ”


Bạn tôi đồng ý. Ông viết lại cho tôi hai câu thơ cũ:

“chúng ta cùng một thuyền / trôi dần vào bóng tối.” (*)

Tôi báo cho ông biết, 

Du Tử Lê,
(Calif. June 4 09)

(*)Đọc thêm “và, đinh cường .08;” trong thi phẩm “Mất hay còn, chưa hẳn khác nhau đâu,” H.T. productions XB. Calif., 2009. Tr. 73.