Trần Quốc Bảo, từ ám ảnh sống sót, tới ‘Hát trên đường lưu vong’. (Kỳ 01)

03 Tháng Bảy 20183:13 CH(Xem: 7452)
Trần Quốc Bảo, từ ám ảnh sống sót, tới ‘Hát trên đường lưu vong’. (Kỳ 01)

Sau 43 năm luân lạc, nhìn lại biến cố 30 tháng 4-1975, mọi người hầu như đồng ý với nhau rằng, đó là một đồng tiền hai mặt.

TranQuocBao 01
Từ trái, hàng đứng: Nam Trân, Anh Thoại, Thiên Trang, Thanh Mai, Ngọc Chánh, Tony Hoài; hàng ngồi: Duy Khánh, Trầm Tử Thiêng, Thanh Thúy, Trần Quốc Bảo (Hình Thanh Thúy)



Mặt thảm khốc, khủng khiếp nhất của nó, là Biển Đông, là Rừng Sâu (đường bộ): Mồ chôn hàng ngàn người ra đi mà không đến. Nhưng mặt bên kia của đồng tiền kinh hoàng này, lại là sự thành tựu nhiều mặt, nhiều lãnh vực của hàng triệu đồng bào ở khắp nơi trên thế giới mà, đông nhất, đáng kể nhất, vẫn là xứ sở Hợp chủng quốc Hoa Kỳ này.

Nhìn lại lịch sử hay diễn tiến thích ứng với đời sống mới của quá nửa người Việt liều chết, bỏ nước ra đi, hiện diện tại xứ sở này, một cách khách quan, người ta không thể không ngạc nhiên khi thấy: Không phải đợi chờ nhiều chục năm, khi đời sống kinh tế của người Việt đã ổn định, những thành công ở mọi ngành nghề từ học vấn, chuyên môn, tới văn hóa, thương mại… của người Việt tỵ nạn được ghi nhận bởi những cơ quan thống kê có thẩm quyền nhất… người tỵ nạn Việt mới mở lòng, mới nghĩ tới thân nhân, đồng bào kém may mắn quê nhà… Mà ngay tự những tháng, năm đầu đời tỵ nạn, khi tương lai còn bấp bênh, công việc còn chập chờn, đe đọa… những người may mắn đến được bến bờ tự do, cũng đã nghĩ tới người ở lại…

Một trong người rất sớm nghĩ tới máu mủ, ruột thịt đó là nhạc sĩ Trần Quốc Bảo.

Chân ướt chân ráo, bước lên được phần đất tự do Hoa Kỳ, tháng 7 năm 1980, sau 12 lần vượt biên thất bại. Và, lần thứ 13, trước khi chiếc ghe chở trên 60 người bị sóng đánh tan từng mảnh, Trần là một trong số rất ít thanh niên, liều lĩnh nhảy đại lên một tàu đánh cá Thái Lan, trong khi những người còn lại (đa phần là phụ nữ và trẻ thơ) đã chìm xuống đáy biển, như những hòn đá ném xuống mà, không một tăm nào sủi lên.(1)

Tôi không biết, có phải chính sự may mắn thoát chết kia, đã sớm trở thành một ám ảnh quá lớn trong tâm hồn của người thanh niên, họ Trần hay không mà, chỉ sau gần một năm thôi, với sự tiếp tay của một vài bằng hữu cật ruột, như nhà báo Hồ Văn Xuân Nhi… Trần Quốc Bảo đã cho ra đời tuyển tập nhạc “Hát Trên Đường Lưu Vong” gồm 15 sáng tác của Trần, với bút hiệu Trầm Từ Đông - - Hợp cùng đóng góp của khá nhiều lớp nhạc sĩ đàn anh; mỗi người một ca khúc tiêu biểu nhất của họ.

Tôi may mắn có lại bài viết cũ, cách đây gần bốn mươi năm. Bài viết ngắn. Trần Quốc Bảo dùng làm “Bạt” cho tuyển tập nhạc của mình.

Đọc bài viết cũ, có những đoạn khiến tôi thấy như tôi được sống lại những cảm-thức ngậm ngùi xưa- - Đồng thời, gia tăng lòng quý mến tâm-thái, con người Trần Quốc Bảo.

Thuở đó, Trần còn là một thanh niên mới lớn. Nhưng dường như thảm kịch lịch sử vùi dập một thời, lẽ sống / chết chung của cả một dân tộc, hiển lộ dằng dặc qua những chập trùng đói rét, khăn tang, khiến Trần có một trái tim lớn hơn tuổi thật của mình (?)

Đọc lại những dòng chữ cũ, về cõi giới âm nhạc Trần Quốc Bảo ngày xưa, vậy mà hôm nay, tôi vẫn nghe được đâu đó, trong cảm thức riêng, qua ca từ nhạc Trần Quốc Bảo, lời kinh cầu dành cho những bất hạnh chẳng dễ gì yên nghỉ trong những nấm mồ sâu đáy biển.

Hôm nay, tôi vẫn nghe được đâu đó, trong cảm thức riêng mình, qua ca từ nhạc Trần Quốc Bảo, lời cảm ơn những trại đảo Trần đã lây lất sống non một năm, trước khi được đưa vào đất liền.

Hôm nay, tôi cũng vẫn nghe được đâu đó, lời cảm tạ Thượng đế của Trần… Nhưng bên kia lời cảm tạ tự đáy lòng của người trẻ tuổi này, vẫn phảng phất lời oán than đấng cao-xanh đã bỏ quên số phận của biết bao người vượt biển - - Những con người thiện lương. Những con người xứng đáng được sống, như bất cứ một cá nhân nào đáng được sống nhất trên mặt đất này!…

Đọc bài viết cũ, có những đoạn cho tôi cảm tưởng tôi đã gặp lại tôi. Một lần nữa, tôi thấy tôi trầm mình giữa những con sóng ngậm ngùi; đồng thời, gia tăng lòng quý mến tâm-thái, con người Trần Quốc Bảo. Thời đó, Trần còn là một thanh niên mới lớn. Nhưng dường như thảm kịch đất nước, lẽ sống / chết đã khiến Trần có một trái tim lớn hơn tuổi thật của mình, rất nhiều. Bài viết cũ, có những đoạn, như:

“Người trẻ tuổi nói: ‘Tôi là người may mắn sống sót trên chiếc tầu (ghe?) có 60 tử nạn, đa số trẻ con và phụ nữ. Tôi dạt vào bờ biển Thái Lan cách đây 9 tháng. Và đến hôm nay, tôi vẫn không hiểu, tại sao, tôi sống sót?...

“Trong gian phòng chứa khoảng trên 100 người, đa số đến từ những địa danh gắn liền với định mệnh thảm thiết của một tổ quốc VN trên… biển cả - -

Một thứ quê hương mới: Quê hương trại đảo. Họ đến từ những Leamsing, Sun Gai – Wa Lang, những Tengah, những Pulau Bidon, những Songkhla, Sikhiu, Galang…

“Những người sống sót đến và ngồi đó. Người trẻ tuổi sống sót, đến và, đứng đó. Và anh hát:

“… ‘Từng ngày có đoàn người lang thang trong thành phố lạ - Đoàn người tìm mảnh đất dung thân- Đoàn người về rừng vắng mênh mông, nhưng rừng lạnh lùng’…

“… ‘Trời Sun Gai –Wa Lang, hoang đảo buồn cô đơn nắng cháy. Tengah u sầu, trong thương nhớ khôn nguôi. Leamsing buồn nghe sóng vỗ chơi vơi…’

“Tiếng hát của người trẻ tuổi sống sót, nghẹn ngào. Hơn một trăm mái đầu của những đời lưu lạc, cúi xuống. Cũng Nghẹn ngào...
(…)

“Người trẻ tuổi sống sót , lại hát cùng tiếng đàn guitar bập bùng qua mấy ngón tay anh khô ải: ‘Còn mảnh đất nào cho ta dung thân? Còn hạnh phúc nào cho đời tỵ nạn? Còn biển xanh nào chôn thân lưu đầy. Còn mặt trời nào soi sáng thế gian đây… / Thân chim trời còn cành còn tổ. Nhưng ta là người sao không chỗ dung thân..’

(…)

“Càng hát, giọng người trẻ tuổi càng trở nên phẫn nộ.

“Càng hát, giọng người trẻ tuổi càng trở nên xa vắng. Như những con sóng cấp năm, cấp sáu đập tan những mảnh thuyền, chẻ vỡ những khoang tầu, rút đi những thân người, dập tắt những tiếng kêu giữa biển Đông - giữa đời sống - thực sự - là Việt Nam hôm nay.

“Người trẻ tuổi, với những giọt mồ hôi đổ ra, đọng lại trên nhiều đường nhăn sớm kéo giữa vầng trán thanh niên.

“Tiếng hát dứt. Tiếng đàn dứt.

“Người thanh niên sống sót, mang tên Trần Quốc Bảo…”

(Trích “Bạt” tuyển tập nhạc, ‘‘Hát Trên Đường Lưu Vong” của Trần Quốc Bảo, Cali, tháng 7 năm 1981.)

Du Tử Lê.
(Kỳ sau tiếp)
_______

Chú thích:
(1) Nhạc sĩ, nhà báo Trần Quốc Bảo cho biết, thời gian đó, các nước ở vùng Đông Nam Á đã nhất loạt từ chối người tỵ nạn. Vì thế, khi ra tới hải phận quốc tế, tuy thuyền của Trần gặp được khá nhiều thương thuyền của các quốc gia khác nhau, nhưng họ không dám ngừng lại, tiếp nhận thuyền nhân tỵ nạn. Vì họ sợ phải trách nhiệm số thuyền nhân mà họ đã cứu. Cuối cùng, một tàu buôn Thái Lan, dừng lại, tiếp tế thực phẩm, nước uống cho chiếc thuyền của Trần. Giữa lúc đó, thuyền tỵ nạn của tác giả ‘‘Hát Trên Đường Lưu Vong” cũng bắt đầu rã, tan từng mảng… Một số thanh niên, liều mình nhảy lên thương thuyền của Thái. Con số này rất nhỏ và, chủ tàu Thái vì nhân đạo, đã không nỡ ném những người đó xuống biển trở lại!…

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
07 Tháng Bảy 202512:00 SA(Xem: 22962)
Tôi, nhiều lần được thấy chị bước ra sân khấu, dịu dàng với nụ cười trẻ thơ, đứng giữa một Mai Hương, đằm thắm, một Kim Tước trầm, tịnh - - hợp ca, những ca khúc được coi là bất tử của nền tân nhạc Việt Nam, trên, dưới năm mươi năm
17 Tháng Sáu 202512:00 SA(Xem: 19919)
Tôi cho, định mệnh có thể vùi dập, xé nát một cá nhân, trong đời thường, nhưng nó vẫn bất lực trước những đóng góp trí tuệ, nếu có, của một người nào đó.
06 Tháng Tư 202512:00 SA(Xem: 35614)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
26 Tháng Giêng 202512:00 SA(Xem: 32330)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
10 Tháng Giêng 202512:00 SA(Xem: 14162)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
24 Tháng Mười Hai 202412:00 SA(Xem: 21465)
Tôi biết tôi dường còn muốn nói với NXH, nhiều hơn nữa,
17 Tháng Mười Hai 20249:39 SA(Xem: 10848)
màu vàng rực rỡ của dã-quỳ đã dắt tay tôi trở lại Pleiku
30 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 24481)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
22 Tháng Tám 202412:00 SA(Xem: 18505)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
29 Tháng Năm 202412:00 SA(Xem: 19385)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 22962)
Tôi, nhiều lần được thấy chị bước ra sân khấu, dịu dàng với nụ cười trẻ thơ, đứng giữa một Mai Hương, đằm thắm, một Kim Tước trầm, tịnh - - hợp ca, những ca khúc được coi là bất tử của nền tân nhạc Việt Nam, trên, dưới năm mươi năm
(Xem: 19919)
Tôi cho, định mệnh có thể vùi dập, xé nát một cá nhân, trong đời thường, nhưng nó vẫn bất lực trước những đóng góp trí tuệ, nếu có, của một người nào đó.
(Xem: 35613)
Tên thật Nguyễn Thị Ngọc Trâm, nữ ca sĩ Minh Trang là cháu ngoại của Công Chúa Mỹ Lương (tục gọi Bà Chúa Nhất,) em ruột với Vua Thành Thái. Ngày 18 Tháng Tám tới đây, bà bước vào tuổi 90 (mà,
(Xem: 32330)
Ở thế hệ thứ hai của sinh hoạt 20 năm âm nhạc miền Nam, tính từ 1954 tới 1975, nếu có một người lặng lẽ nhất trong mọi sinh hoạt,
(Xem: 14162)
Chính Mai Thảo là người đầu tiên, vào từ miền Bắc, mở được cánh cửa tương thông, thân ái giữa những người làm nghệ thuật ở hai đầu “thế giới” lạ lẫm.
(Xem: 9704)
Hôm nay, một sáng nắng ấm, trời thu, Nam California, chúng tôi ngậm ngùi đưa tiễn một Nhà thơ.
(Xem: 888)
Trên vòm trời thi ca Việt Nam bao la, hiếm, có một thi sĩ mang trong mình sự giao hòa mượt mà giữa tình yêu, đời sống và triết tính Phật giáo như Du Tử Lê.
(Xem: 16683)
Du Tử Lê, ông ấy là ai? Sao định mệnh tôi cứ mãi gắn liền với những dòng thơ của ông ta? Nghe nói bây giờ đang ở tại Mỹ
(Xem: 6763)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 3773)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 21042)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 9981)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 11434)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9985)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 13821)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 33259)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 22375)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 27955)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 25318)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 24277)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 22361)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 19822)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 21153)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 18516)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 17403)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 27550)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 34657)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 36363)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,