ĐỖ QUÝ TOÀN - Du Tử Lê đang về với biển

Du Tử Lê vốn tên Lê Cự Phách, lúc học lớp đệ thất trường Chu Văn An thì cũng vào Thiếu Đoàn Tây Hồ, Hướng Đạo Việt Nam, trở thành một đội sinh của tôi cùng đợt với người bạn cùng lớp là Nguyễn Gia Phái. Trong Hướng Đạo có điều luật bảo mọi người phải coi nhau như anh em ruột thịt. Nhưng không cần phải cố gắng theo luật chúng tôi cũng tự nhiên thân thiết nhau vì cả hai đều mồ côi cha từ lúc còn rất trẻ! Thời đó các trưởng hay đến thăm tận nhà từng đội sinh của mình và tôi hay đến nhà, cho nên biết nhiều về Du Tử Lê.

Nhà thơ Du Tử Lê (Hình: Triết Trần)

Một điều tôi biết được là Du Tử Lê thích làm thơ, vì lúc đó tôi cũng làm thơ. Tôi nhớ có lần tôi chép những bài thơ của Tagore, viết bằng tiếng Anh, đem cho Du Tử Lê coi. Hình như tôi đã tìm thấy tập thơ Tagore tại Phòng Thông Tin Hoa Kỳ, Sài Gòn. Tôi không nhớ mình đã chép những bài thơ nào, và chắc hồi đó tôi cũng không hiểu Tagore nói chuyện gì! Du Tử Lê chắc cũng vậy.

Khi tôi ngưng hoạt động trong thiếu đoàn thì cũng không còn hay gặp Lê Cự Phách nữa; chỉ nghe tin Phách đã nhập ngũ, như phần lớn thanh niên thời đó. Cho đến khi nghe tên Nhà Thơ Du Tử Lê tôi cũng không biết đó là chú đội sinh cũ của mình.

Nhưng Du Tử Lê làm thơ rất nổi tiếng, được nhiều người biết đến và được ưa chuộng hơn anh đội trưởng của mình! Nhiều nhạc sĩ phổ nhạc các bài thơ của Du Tử Lê, nhiều ca sĩ đã trình diễn suốt mấy chục năm qua. Dù những người không hay đọc thơ cũng phải biết những bài hay những câu thơ Du Tử Lê được truyền tụng. Những câu như “Ở cõi nhân gian không thể hiểu” hầu như ai cũng biết, dù không biết tên tác giả. Một bài thơ mang tựa “Khi tôi chết hãy mang tôi ra biển” nhiều người biết tên dù chưa đọc bao giờ.

Du Tử Lê sắp được toại nguyện. Chú em Hướng Đạo của tôi đã qua mặt đội trưởng, ra đi trước đàn anh, trong tình thương tiếc của gia đình và bè bạn. Cầu chúc em về nơi bình an hơn cõi thế gian không thể hiểu này.