NGUYỄN ĐỨC TÙNG - Giới Thiệu Thơ Nguyễn Hoàng Anh Thư

Nhà thơ Nguyễn Hoàng Anh Thư, từ Huế, gửi cho chúng tôi những bài thơ sau đây. Chị là một nhà thơ hiếm hoi ngay từ khi xuất hiện đã xác định cho mình lối đi riêng. Tinh thần tự do của chị, tính độc đáo (originality), một phần nào chất nữ quyền, ý thức về sinh thái, làm nên các giá trị chính yếu. Nhưng chị cũng là nhà thơ của tình yêu, của trữ tình cá nhân mạnh mẽ.



Cô gái không hề để ý gì về thời gian yên bình của mái tóc
Cho đến khi cô nhận ra
Cần phải cắt bỏ những chiếc vây cá mềm mại đang bơi trong cái chậu bằng thủy tinh
Bởi chúng quá hẹp và mắc vướng
Cô bắt đầu tập ăn tóc
Cô bắt đầu ăn từ những ngọn khô giòn quá lưng
Cô ăn mỗi ngày

Giấc mơ của một bài thơ trữ tình là tính âm nhạc: nhịp điệu làm dừng lại dòng chảy, cho phép chúng ta sống lâu hơn một khoảnh khắc. Nhịp điệu trong thơ chị là ký ức. Các hình ảnh đôi khi cũng có tính nguyên thủy, tiền ngôn ngữ. Từ khi xuất hiện cho đến nay, Nguyễn Hoàng Anh Thư trung thành với lối viết của mình, với sự mô tả táo bạo, cảm giác hài hước và châm biếm.

Đó là cách chúng ta có thể đâm sầm vào
Một thế giới đang chuyển động
Mà không hề hấn gì
Em nắm mây trong tay
Kéo ngày lại giữa nỗi nhớ mùa hè oi bức
Từng câu chuyện không lời
Em ôm mây nóng bỏng

Nguyễn Hoàng Anh Thư được giải thưởng Văn Việt về thơ vào năm 2016, điều này giúp xác định vị trí của chị trong văn học hôm nay. Chị là một trong số ít người viết thường xuyên tìm kiếm và làm mới chính mình. Thơ đề cập đến môi trường thiên nhiên như một không gian sống, như căn nhà tâm hồn. Đó là sự mô tả có phần lãng mạn, nhưng nhiều hơn là từ góc nhìn xã hội, quan hệ giữa con người và hoàn cảnh. Đó là một chủ nghĩa hiện thực sầu muộn, tinh tế, sự tiết chế xúc cảm, với những cực đoan về tâm lý.

Mọi bi kịch đều phải dàn dựng
Mỗi cuộc ra đi
Phải rắc thêm vài nhúm tro tàn
Những bàn tay rờ rẫm trên con đường thẫm sâu
Những ngày buồn lạnh tràn xương trắng
Giọng nói ngày trầm đục
Chia lìa
Chia lìa
Từng lời nguyện ước mịt mù xanh

Thơ tình ấy  c ũng là một tiếng nói nhân ái, sự bảo toàn các giá trị của con người.Tôi muốn thấy trong thơ chị nhiều yếu tố hài hước hơn nữa. Thơ chị tạo ra những giai thoại, kể những câu chuyện từ góc cạnh khác nhau của đời sống, tách bạch sự thật và giả dối, giữa khai mở và mê muội.

Thơ hiện nay không nhất thiết phải dày đặc và tối tăm như bạn có thể tưởng. Một bài thơ phải mang lại cảm xúc, hoặc gợi lên những suy nghĩ mới ở độc giả, lý tưởng nhất là cả hai, nhưng nếu không thì một trong hai thứ ấy. Có những cảm xúc vui tươi và những cảm xúc sầu muộn. Thơ hôm nay ngày càng có khuynh hướng gây phiền phức cho người đọc, không để họ yên lành, chúng chứa đầy những câu hỏi và thách thức, những mơ ước tuyệt đẹp và phản ứng giận dữ, sự thất vọng chua chát. Thơ bây giờ làm chúng ta suy nghĩ.

T. S. Elliot từng nói rằng: Thơ không phải là sự trào dâng cảm xúc nhưng là sự vượt thoát khỏi nó; thơ không phải là sự biểu hiện của nhân cách, nó là sự thoát khỏi nhân cách.

Thời nào thì con người cũng đi tìm trong thơ những điều sâu kín như hy vọng và thất vọng, chán chường và đau đớn, sự thật và tất nhiên, tình yêu. Chúng ta đang sống qua một thời kỳ khó khăn: dịch bệnh, tàn phá môi trường, độc tài và tham nhũng, nô lệ hoá con người. Tôi nghĩ, chúng ta cần nhiều hơn những tiếng nói như của Nguyễn Hoàng Anh Thư, dịu dàng và dũng cảm.

Trân trọng giới thiệu.
Nguyễn Đức Tùng


1- Ăn tóc

Cô gái không hề để ý gì về thời gian yên bình của mái tóc
Cho đến khi cô nhận ra
Cần phải cắt bỏ những chiếc vây cá mềm mại đang bơi trong cái chậu bằng thủy tinh
Bởi chúng quá hẹp và mắc vướng
Cô bắt đầu tập ăn tóc
Cô bắt đầu ăn từ những ngọn khô giòn quá lưng
Cô ăn mỗi ngày
Chúng có mùi vị của nắng cháy và rụm rụm của từng sợi buồn xào giòn
Chiều chiều cô lại tựa vào chiếc ghế cũ thong thả ngồi ăn nỗi buồn từ ngọn tóc chết
Chúng có mùi vị của tế bào quy tắc đóng hộp
Chúng có mùi vị của thời gian hơi chua
Thời gian đã hết hạn dùng từ bốn mươi năm trước
Khi cô đã bắt đầu biết ăn những sợi tóc máu từ trong bào thai mà mẹ cô chưa kịp cạo đi
Cô chẳng nhớ được gì
Nhưng cô nhớ rằng cô chẳng hàm ơn chúng điều gì
Bởi chúng có mùi vị mằn mặn, tanh tanh cứ mắc vào cuốn họng
Và đau đến buồn nôn
Từng cơn buồn nôn khó chịu
Từng ngọn tóc đã rối và mắc vướng
Vào trong thớ thịt và đôi mắt mờ dần của mẹ
Cô vẫn đang ăn
Những sợi tóc có mùi vị hạnh phúc và bạc bẽo
Ăn mãi cho đến khi tóc sẽ không còn sợi nào bạc hơn
Cô vẫn đang ăn
Cho đến khi cô biến thành đất để được ăn tóc
mãi mãi


2 - Người thiếu phụ trang điểm

Mười hai giờ mười tám phút
Người thiếu phụ đang ngồi khỏa trắng giấc mơ
Trong chiếc gương có hình oval cũ kỹ
Cô đang kéo đôi chân mày chạm về phía mặt trời
Có thể là dài như một tiếng thở
Cô dùng lớp phấn hồng quét ngược
Đôi mắt xanh màu thảo nguyên
Chiếc gương bây giờ là hình trái đất
Đôi mắt màu đại dương
Từng lớp phấn phủ như cơn lốc về
Trăng vỡ mềm môi
Sau lớp thủy tinh
Lỗ chỗ thịt da rát bỏng
Cô mở hộp tìm mấy câu đồng dao
Tám lẻ dôi
Đôi lên chín
Chín lẻ một
Mốt lên mười
Cô chuyền chuyền đôi tay
Chuyền một
Chuyền hai
Chuyền ba
Trăng vỡ
Cô chuyền trên tay
Đôi mắt xanh màu đại dương
Đôi mắt xanh màu thảo nguyên
Sau lớp thủy tinh
Lỗ chỗ thịt da rát bỏng


3- Một thế giới lệch

Đặt hai con mắt chéo bên dưới sống mũi
Mọi thứ bắt đầu chéo
Một thế giới chéo
Ta nhìn nhau lệch về một bên
Anh thấy tấm lưng em khuyết trũng như ngọn núi
Chúng ta nhìn lệch qua tuổi già
Con đường lệch qua để tránh bão
Mọi thứ đang đeo bám trong ngôi nhà lệch  nghiêng
Ngọn tháp nghiêng thì đứng thẳng lại
Chúng ta nhìn lệch thời gian, xáo tung mọi thứ trong tuần
Thứ hai ngủ vùi, chủ nhật bắt đầu một tuần mới
Những bức tượng hoá lỏng chảy tràn con đường
Chúng ta thản nhiên
Ngẩng mặt hít thở khí trời, mở miệng hát và nghĩ đến bất cứ điều gì mình thích
Chúng ta nhìn lệch từng
Khớp xương đang chuyển động rất khó khăn
Nhìn cho đến khi chúng bất động
Treo ngược thế giới lên
Chúng ta sẽ nhìn thấy được gương mặt nhăn nhó như đang cười
Để yêu nhau


4- Hoang phí

Một thau nước xà bông
Với một cọng lá đu đủ
Cô bé thổi cả ngàn giấc mơ
Vỡ
Một bờ biển
Với hai bàn tay
Cô bé nhặt rất nhiều vỏ sò
Ngàn hải lý nằm trong chiếc túi
Một con phố, một ngõ hẻm
Vài tiếng gõ lóc cóc, cơn mưa đen sắp ập đến
Giờ cô chẳng còn một giấc mơ nào trong túi
Để mua lấy ngày xưa mang về


5- Mây

Đó là cách chúng ta có thể đâm sầm vào
Một thế giới đang chuyển động
Mà không hề hấn gì
Em nắm mây trong tay
Kéo ngày lại giữa nỗi nhớ mùa hè oi bức
Từng câu chuyện không lời
Em ôm mây nóng bỏng
Chạy về phía mặt trời
Em nắm mây trong tay đắp ngày muốt mềm mi mắt
Đó là điều kỳ diệu nhẹ nhàng để có thể quên đi thế giới
Nơi mà chúng ta đang đứng đây
Trên sự trì nặng của đôi chân và đôi mắt mệt mỏi
Trên rất nhiều ô cửa giả
Có thể đó là một bí mật mà chúng ta có thể mang theo
Cùng với hơi thở
Của cuộc sống vốn dĩ im lặng
Có thể đó là chiếc áo em khoác cho những lúc bất chợt buồn
Em nắm mây
Chờ sự im lặng nở bung
Trôi
Trôi
Chẳng có con đường nào để biết được hết điều bất tận
Em chờ từng ngọn mây ngã rạp xuống
Trong hơi thở
Để nỗi nhớ bất động cùng đám rong rêu
Bên dưới ô cửa nhỏ


6- Sự chờ đợi

Điều hy vọng phải chăng bay lên chứ
Như màu xanh của tán cây măng cụt kia
Từng chiếc lá vẫn còn níu lại sau cơn bão
Cứ xanh lên mỗi khi mặt trời hiếm hoi rơi xuống giữa mùa đông
Xanh như núi Ngự Bình đầy những nấm mồ giữa hương khói màu xám xịt.
Vậy mà dưới chân
Mỗi buổi sáng
Từng móng nhọn của những chú chó
Riết chặt như thể
Tôi sẽ đi ra khỏi nhà mà quên nói lời tạm biệt
Những đôi mắt trong veo
Một ngày của tôi
Là 3 ngày của chúng
Tôi đi mất 4 giờ, chúng phải chờ đến nửa ngày.
Tại sao khi anh tạm biệt
Anh đã không hiểu 1 giờ
Là cả thế kỷ của em.


7- Thư gửi anh

Sự lẫn tránh của ngôn ngữ
Làm cho bài thơ hụt hẫng
Nỗi sợ sệt mùa đông
Cứng trên từng khớp tay
Này anh, câu chuyện mà em đã kể cho anh nghe hôm qua
Đó là một ngày thần thoại
Đám mây trắng và hàng cây xanh
Cứ thầm thì kể mãi
Câu chuyện của chúng ta đang trượt trên một đường link
Anh tin không
Nó nhỏ như sợi tóc của em dưới ánh nắng ban mai buổi sáng
Vờn trên những nhánh mây
Đang là mùa hè
Giá như nỗi nhớ anh
Có thể lột xác như đám ve
Em sẽ để lại nỗi buồn trên nhánh cây
Với màu hoa phượng đỏ cháy
Giờ này mẹ đang nấu cơm
Một nơi nào đó đang có chiến tranh
Thời gian đang sôi sùng sục
Một nơi nào đó có tiếng kêu gào trong đám cháy
Có quá nhiều thứ đang bốc hơi
Giờ này, chúng ta đang làm gì
Im lìm trong nhà bếp
Mọi thứ đang dần bốc hơi


8- Trong căn bếp

Cô cắt vây, đánh vảy, cắt nhỏ bài thơ, rồi rán lên thơm lừng
Bỏ vào một cái đĩa
Cho bữa sáng lũ chó
Chúng lắc đầu bảo: thiệt vô vị
Lần tới, cô sẽ để nguyên con, thêm một chút gia vị, rồi rán lên


9-  Đôi khi

Đôi khi,
ngỡ là hơi thở bị nhốt trong căn phòng kín
Chúng chảy thành một đống lan giữa sàn nhà
Cũng chẳng ngạc nhiên cho lắm
Chúng ta chẳng đủ can đảm ngước lên để thở sâu hơn
Chúng ta không dám ngợp chìm giữa màu hoàng hôn đang khuyết rạn
Để thấy chúng đang tràn qua trái tim pha lê vỡ
Muôn vàn mảnh thời gian trong vắt
Đi xuyên qua ngực chúng ta
Đôi khi, ngỡ là lời nói đang bị đóng băng trong tủ đá thật lạnh
Những ngăn tủ hình vuông, hình chữ nhật, nhà mồ, nghĩa trang, hay những chiếc quan tài, chúng ta từng hình dung
Những lời nói bị đập ra, bị cắt đi, rồi tan ra trong những chiếc ly làm bằng trái tim pha lê ấy
Chúng ta uống những lời nói có vị băng tan giữa mùa hè thẫm máu
Với nỗi đau thương ngọt lịm
Đôi khi, ngỡ là đôi mắt của chúng ta đang bị dính chặt vào bàn tay
Mũi
Miệng
Hơi thở
Và từng lời
Từng lời nói
Chúng đang chảy thành một đống giữa sàn nhà
Cũng chẳng ngạc nhiên cho lắm


10- Lá không màu

Mọi bi kịch đều phải dàn dựng
Mỗi cuộc ra đi
Phải rắc thêm vài nhúm tro tàn
Những bàn tay rờ rẫm trên con đường thẫm sâu
Những ngày buồn lạnh tràn xương trắng
Giọng nói ngày trầm đục
Chia lìa
Chia lìa
Từng lời nguyện ước mịt mù xanh
Thấm trong bức tường ẩm mốc
Mọi bi kịch đều phải ra đi
Đổ lỗi vài trò ảo thuật
Hơi ấm không còn nằm yên trong chiếc áo
Bàn tay không còn định hình trên con đường thẫm sâu
Để xoay mòn mỏi
Những trục yêu thương cũ kỹ
Đêm nay
Những ngọn lá không màu
Mù mờ rơi trí nhớ
Như mái tóc em đang đổ xuống
Từng sợi dài vô tận nỗi buồn
n.h.a.t