NGUYỄN KHÔI - Thơ Sơn Cước

Lời dẫn : NK sinh ở Yên Bái(1938) , lớn lên ở Thái Nguyên, làn việc ở Sơn La 21 năm, 1984 về Hà Nội giúp việc Hội Đồng Dân Tộc...nên có điều kiện cảm nghĩ nhiều về vùng Dân tộc- miền núi.
 

 *1- VỚI SA PA

Đã thầm hẹn lên Sa Pa nghỉ mát
Ra "Cầu Mây" cùng đứng tựa rung rinh
Thỏa mắt ngắm Phăng Xi Păng bát ngát
Trời thần tiên riêng của chúng mình.
 Sa Pa mộng đẹp hơn cả mộng
 Sa Pa mơ hơn cả giấc mơ
 Mây thì cứ vẩn vơ phiêu lãng
 Cõi diệu huyền thực thực hư hư.
Ừ dạo cảnh một mình đơn lẻ quá
Chơi "chợ tình" ai đó kéo cùng co
Cứ như thể buổi đầu "cho" mắc cỡ
Ở dưới kia Cốc Lếu đợi mong chờ.
 Sa Pa đấy thả hồn thơ bay bổng
 Cứ như là hẹn đến để mà yêu
 Một chén rượu uống trong chiều lạnh cóng
 Một nụ hôn sương khói ở bên đèo.
 Mùng 1 tháng 8 Bính Tý.
 



*2-  NGƯỜI H'MÔNG (1)

Như con Ngựa phi trên đỉnh núi
Chân người H'mông không biết mỏi bao giờ
Như con Gấu ở đầu ngọn suối
Nhà người H'mông ở giữa sương mù
Như Mặt Trời cất trong hang tối
Đời người H'mông xưa bếp lửa âm u...
 Đã đi cày phải cày lật đất
 Đã đi săn phải bắn được Nai
 Đã đi chợ phải ăn "thắng cố"
 Đã yêu ai phải "cướp" được ai
 Đã đi học phải hay con chữ
 Đi đó đây 
 kể cả nước ngoài.
 Cãi "lý" với người H'mông phải mệt
 Một ông Đồ Nghệ hóa thành hai.
Người H'mông mình hiên ngang lắm chứ
Vai đeo "lù cở"
tay súng dài...
Đã trèo dốc
"đá tai mèo" phải vỡ
Đã xay Ngô thành bột mới thôi
Tay kéo bễ khoan nòng súng thép
Rèn lưỡi gươm chẳng sợ cường quyền
Với đồng tộc bà con thân thiết
Người H'mông ta khẳng khái dịu hiền.
 Cắt khúc Nứa cất thành tiếng Sáo
 Chúm làn môi thành một tiếng đàn
 Đưa ánh mắt dang vòng tay thành múa
 Chắp những đoạn Tre thổi rộn rã tiếng Khèn...
Người H'mông mình bỏ cây Thuốc Phiện
Tìm cái cây đổi mới cuộc đời
đuổi ma đói, xây Mường bản mới
Vườn cây xanh điện sáng ngang trời.
 Ôi, Mương bản quê hương Mèo Vạc
 Từ Bắc Hà đi tới Quế Phong
 Ở đâu xanh cánh rừng mới mọc
 Ngựa hí vào Mường bản người H'mông.
 -------
(1) Ngườì H'mông = người Mèo, một tộc người vô Tổ Quốc ( như người Di Gan bên Châu Âu, người Kurd ở Trung Đông luôn bị xua đuổi, đàn áp, chèn ép...?) sống rải rác ở Trung Quốc, Việt Nam. Lào, Thái Lan, Myanma. - Sơn La 1993
  *


*3-  TRƯA MƯỜNG ẢNG
Trưa Mường Ảng cam vàng và lúa chín
Về Sơn La còn ghé viếng bạn xưa
Nắng như cả khoảng trời tây đổ xuống
Một màu vàng no ấm ngập trời trưa.
 Ai đó hát ngất ngư Phố Bản
 Lũ nghé tơ nhảy giỡn rộn bờ khe
 Ngọn gió quẩn thổi tung viền váy đỏ
 Làm ngả nghiêng lơi lả cánh rừng tre.
Suối như nghỉ, chỉ tiếng gà tao tác
Ai đó ra bến tắm thả Hạc vàng
Thả cả tiếng "đàn môi" sang xứ khác
Trời Điện Biên mấy trắng lang thang...
 Chẳng ai nói...nghe thầm thì từ đất
 Tình thoảng qua chất ngất tựa Pha Đin
 Trưa Mường Ảng hồn nhiên và hoang ngát
 Một tiếng lòng thao thiết phải không em ?
 Lai Châu 3-11-2000
 *


*4-  GỬI YÊN BÁI
 Tặng : Nhà văn Thế Phong (1)
Nơi mẹ sinh tôi đầu nguồn nước lũ
Đi biệt tăm chẳng có ngày về...
 *
Ơi Yên Bái, người đi không ngoái lại
bỏ lại vầng trăng, câu hát lưng đèo
Về Hà Nội giữa dòng đời ngang trái
đi tìm hoài một dáng thương yêu.
 Đâu hương Quế, hương Hồi chiều xanh ngát ?
 Giữa phố phường chật chội sặc hơi Tiền
 Giữa chen chúc lòng ngắc ngư câu hát
 Thèm một khoảng rừng ở góc Công viên.
Ta là người điên - kẻ quên quá khứ
Trong cơn mê lảnh một tiếng còi Tàu
cứ ngỡ đêm rừng qua ga Phú Thọ
Lứa lập lòe ai đợi bến Âu Lâu ?
 Nơi sông Thao đổ vào đầu Phố
 Cây Đa mé chợ : nơi "đoạn đầu đài" (2)
 Phố là Phố của người đi chẳng nhớ
 Tiếng súng đùng đoàng chạng vạng hôm mai (3)
Ai đi xa có ngày về Yên Bái
Tôi đi xa là trốn biệt nơi này
Là kẻ phụ tình, đứa quên xứ sở
Để cõi lòng rỉ máu, buốt đôi tay.
----
(1) Nhà văn Thế Phong (1932) quê Yên Bái cùng sinh ra ở nhà thương phố Yên Thái - Thị xã Yên Bái, trước NK 6 năm đều là những kẻ bỏ đi biệt xứ.
(2) nơi xử tử Nguyễn Thái Học & các chiến sĩ VNQDĐ 1930.
(3) Yên Bái là nơi quyết chiến khốc liệt giữa Việt Minh & Quốc Dân Đảng năm 1946.
 *


*5-  VẲNG TIẾNG ĐÀN BẦU
 "Chữ nghèo chẳng dễ hiểu đâu
 Xa sâu như tiếng đàn Bầu trong đêm"
 -thơ Lý Phương Liên
 Đàn Bầu vẳng tiếng phiêu diêu
Một dây tưng tửng bao nhiêu là tình
 Mình nghe mình thấu đời mình
Cái duyên quê kiểng tình tinh phận nghèo.
 - Ai không có lúc bị nghèo ?
"Ăn chia tem phiếu" (1) đối meo một thời
 Lương còm, xài "Lý tưởng" thôi
Tương lai xa tít chân trời Liên Xô (3)
 Giao thừa thưởng thức "tiếng thơ" (4)
Đàn Bàu thánh thót lửng lơ bổng trầm
 Nhớ quê, chẳng thể về thăm
Kiến bò bụng lép...âm thầm thương ai
 Đường đi bom đạn dặm dài
Những mong đỡ khổ : ngày mai Hòa Bình .
 - Bây giờ sống đã vung vinh
"Thị trường" rộng mở...đâu mình với ta ?
 Nhà giầu thả sức xa hoa
Dân nghèo nheo nhóc...nhẩn nha tối ngày.
 Bây giờ tay chẳng bắt tay
Mặt vênh Phố thị, Ngâu vầy dáng quê.
 -Đàn Bầu ai gảy ai nghe 
Gió lùa nhà trống...tái tê tiếng đàn.


----
(1) Thời bao cấp Xã Hội Chủ Nghĩa (xếp hàng cả ngày)
(2) Liên Xô - CCCP (cho các cháu phá, đã có Liên Xô chịu)
(3)Nghe thơ chúc tết ...
 Quê, mùa đông bão giá & lạm phát 2011