TRẦN ĐÔNG BẮC - Mạ

Nghe lộng lẫy từng phiên ca bến Ngự,

Lòng bồi hồi con nhớ Mạ xót xa

Theo nắng theo mưa con mở dạ ậm ừ

Con chợt mơ tóc dài, trường Đồng Khánh

Nước đổ nghiêng nghiêng qua chén trà Trảm Mã,

Có lăng tẩm đều có truông áo thiết tha

Gót thấp đường cao hàng cổ liễu la đà

Con nhớ Mạ như lá vàng lạc bước

Có chuyện tình nào nghe âm ba từ Mạ

Có âm hưởng nào nghe ngọt dịu cho Ba

Có đàn con nào chưa đôi lần trắc nghĩa

Có chịu đựng nào như Mạ đã đi qua

Một sớm buổi nọ Ba lên ngôi hoàng tử

Mạ âm thầm cho trọn chữ tòng phu

Mạ theo Ba qua vạn nẻo quân khu

Và muôn một hương tình yêu dạ lữ

Đàn con Mạ lớn từ màu tím nhạt

Xoay thênh thang theo mây trắng đa mang

Chân rong rêu như giòng nước mưa ngàn

Và nghiệt ngã đưa mưa về mắt Mạ 

Thành nội cũ lá thu xây dài lắm

Tóc hai màu chưa dừng bước nuôi con

Những thằng con trong tâm Mạ sắt son

Và có lẽ ngày về vô định quá

Mạ tha lỗi con giận mình chìm nổi

Khóc trở lên nghe hổ muội tâm tư

Làm chi đây khi một thoáng mưa ngâu

Con biết Mạ vẫn chờ con dịu vợi

Mạ hỉ, rồi con về muôn đời con của Mạ

Hôm con về như lần nọ ra đi 

Mạ gầy tay ngăn dòng nước mắt khô

Thằng nhỏ hôm nào chừ bên Mạ à ơi.... 

 Mạ,

Sẽ lúc con về sửa lại nếp Mạ hiền. Bây giờ con về đây. Không phải một đứa -- mà là cả tám anh em chúng con. Tám đứa bé ngày xưa "lớn từ màu tím nhạt." Màu của tình từ mẫu thiêng liêng. Màu của những chiếc áo dài Mạ nâng niu cất giữ. 

Bây chừ, hơn bốn mươi năm sau--tám đứa bé đứa nào tóc cũng đã hai màu. Từ những địa danh xa lạ--Houston, Cape Canavaral, Huntsville, Boston, Huntington Beach, Garden Grove--qui tụ quây quần nơi góc chiếu Mạ nằm. Nơi Mạ ngủ yên bình sau nhiều năm tháng đợi chờ mòn mỏi đàn con lưu lạc Mạ. 

Có người nào đó đã nói, "Ngày nào tóc Mạ tro than, Quì bên góc chiếu tâm can hiếu thì..." Thì giờ đây, chúng con đang quây quần quì bên góc chiếu Mạ. Nhưng chúng con tự hỏi lấy bản thân, "tâm can chúng con có hiếu thì với Mạ không?" Mạ ơi, chúng con dài cả một đời chỉ biết làm khổ Mạ. Đứa trời nam, đứa biển bắc, lao thân vào những dự tính và lý tưởng cá nhân. Biền biệt ngày mỗi xa dần vòng tay Mạ. Và thậm chí đã rất nhiều khi quay mặt làm ngơ những níu kéo, nhưng kêu nài từ tâm can Mạ.

Và đến lúc này Mạ nằm xuống biền biệt lặng im, thì đàn con da đồi mồi tóc bạc hội tụ trở về cùng nhau than khóc cho đến ngất trời cũng chẳng thể nào đong đầy "những giòng nước mắt chảy ngược trở lên" cho được. Ôi, những giòng nước mắt trở lên đã quá muộn màng khi cảm tính hiếu thì của tụi con đã lâu ngày qui ẩn. Hay là chúng con cùng nhau tự đấm ngực mình, ăn năn nghiệt ngã, rồi tự reo vang rằng mình đã hiếu thì... Làm thế nào và phải làm sao đây hở Mạ? Còn cách chi để chúng con giật ngược thời gian trở về, hầu mong còn thêm tháng ngày để tụi con còn cơ hội định nghĩa lại hai chữ "hiếu thì..."

Hơn ba phần tư trong quãng đời gần chín mươi năm của Mạ, Mạ đã tuyệt đối chan chứa tình yêu lo lắng cho tụi con. Hơn năm mươi năm trong đời sống của từng đứa chung con, phân số nào biểu dương đúng nghĩa, khả năng "hiếu thì" và "đền đáp" những ước mong của Mạ từ chúng con đây? Còn nhiều và nhiều lắm những câu hỏi, những nghi đoan mà tự chúng con biết không làm sao để có còn cơ hội tìm những câu trả lời. Chúng con biết nói làm sao hơn được.

Mới ngày hôm qua, quay xung quanh mâm cơm gia đình, có Ba, có Mạ, thằng Quân, thằng Hoàng, thằng Quốc, thằng Hùng, thằng Sơn, thằng Long, con Lan, con Hương. Mạ không bao giờ ngồi xuống cho đến khi bàn cơm đã tràn đầy thức ăn bảo đảm đàn con Mạ no nê đầy đủ. Và cũng mới ngày hôm qua nay, xoay quanh bàn cơm hình bóng Mạ đã không còn bên cạnh Ba. Đã không còn câu nói "Ăn đi tụi con..." của Mạ. Mới ngày hôm qua này, Mạ còn mừng rỡ đứng tựa cửa đón thằng Hùng và gia đình nó về chơi. Và cũng mới ngày hôm qua đây, Mạ đứng bên cạnh Ba, nước mắt Mạ rơi, khi thằng Long đưa vợ và con về lại Houston sau thời gian thăm ba mạ ngắn ngủi. Bây giờ, khi những đứa con hoang đàng của mạ trở về, Mạ sẽ đứng ở đâu đây hở Mạ? Khi tiễn đưa tụi con chỉ còn lại Ba trong thân xác già nua gầy guộc. Mạ còn đứng bên cạnh Ba nữa không hở Mạ? Ba đi vòng quanh những khu chợ Việt Nam nhặt báo về cho ai đọc bây giờ? Nồi bún bò Huế trong nhà ai sẽ là người chăm sóc cho tụi con ăn? Hũ tôm chua Mạ chắt chiu đợi chờ từng ngày chín tới đã lưu lạc về đâu? Khi con Lan kiếm được việc làm mới ai sẽ là người âm thầm vui mừng cho nó nhiều nhất đây? Khi thằng Quốc lâm bệnh ai sẽ là người đêm ngày âu lo và cầu nguyện không ngừng nghỉ cho nó? Khi thằng Hoàng lao đao khổ cực trong công việc, ai sẽ là người hàng đêm gọi điện thoại nói chuyện ủi an? Khi thằng Hùng, thằng Sơn mệt nhoài gánh vác chuyện gia đình và con cái, ai sẽ là người nâng đỡ tinh thần tụi nó lên? Khi thằng Quân bôn ba, chìm nổi ai sẽ là người tựa cửa thúc dục Ba liên lạc với nó? Khi con Hương theo chồng đi xa ai sẽ là người ngồi bên cạnh điện thoại đợi chờ? Ôi thôi, còn biết bao nhiêu cái "ai sẽ là" mà không có câu trả lời kể từ đây trở đi. Kể từ khi chúng con về đây quỳ bên góc chiếu Mạ nằm...

Mạ ơi, những câu hỏi đó, những ước mơ trong tuyệt vọng đó, chúng con sẽ tự mang theo cho từng đứa riêng mình. Kể từ giờ phút này, là gió phút phải để Mạ nghỉ ngơi. Phải để Mạ ung dung nhàn rỗi. Vai Mạ không còn phải quải gánh chồng trước, kê gánh con sau như khi xưa nữa. Mạ phải được nghỉ ngơi yên bình. Và khi Mạ thức dậy, Đấng mà gia đình ta vinh danh là TỐI CAO sẽ phải ở bên cạnh Mạ. Đấng Tối Cao đó sẽ đảm bảo dắt dìu nhịp chân Mạ thong dong nhàn nhã. Người sẽ thay Ba, thay tụi con bảo vệ và ủi yên tâm hồn Mạ. Người sẽ truyền lệnh cho chín cõi thiên thần mừng vui chào đón Mạ. Và đấng Tối Cao đó sẽ dọn cỗ tiệc Liên Hoan trân trọng vinh thưởng Mạ--một công trình dài đời tận hiến cho chồng cho con.

Dẫu rằng bữa tiệc liên hoan đó chưa có sự hiện diện của ba và của chúng con, nhưng Mạ đừng lo. Bữa liên hoan đó sẽ kéo dài cho đến khi Ba, khi tui con, lần lượt mang nồi bún bò, hũ tôm chua, và nhiều thực phẩm khác nữa, thể chất cũng như tinh thần, quây quần về bên Mạ. Gia đình chúng ta sẽ lại đoàn tụ, có Ba, có Mạ, có dâu hiền, rể thảo, và con cháu đúng nghĩa "hiếu từ " xum họp trở lại. 

Vậy thì bây giờ, Mạ ơi, Mạ cho phép tụi con được quỳ xung quanh Mạ, để chúng con phụ lực với Ba ru Mạ ngủ. Ru Mạ thảnh thơi thoát khỏi cõi âu lo phiền lụy. Ru Mạ an lòng quẳng đi những gánh nặng đàn con. Ru Mạ nhịp nhàng nối bước chân theo vị Tôí Cao Tối Thượng. Ru Mạ à ơi như thuở nào Mạ đã từng ru chúng con vậy.

Ở bên đấng Chí Tôn trong bữa liên hoan vĩnh cửu bắt đầu từ đây, Mạ nhớ yêu cầu Ngài cho phép Mạ dõi mắt trông coi Ba--người bạn đời hơn sáu mươi năm qua của Mạ. Dẫu rằng vẫn còn tụi con ở lại, Ba cũng chỉ một mình còm cõi cô đơn vì quạnh hiu hình bóng Mạ. Mạ nhớ coi chừng Ba bước đi bước đứng. Mạ nhớ coi chừng Ba lưng mỏi cổ mòn. 

Chẳng còn bao lâu nữa đâu--ba và tụi con sẽ về xum họp Mạ. Trong ngôn từ của gia đình ta không có hai chữ vĩnh biệt. Con đường gia đình ta đi hậu điểm là dinh thự nơi đại tiệc liên hoan của Mạ. Cho dầu tụi con bốn hướng mười phương loay hoay ở chốn này. Mạ hãy tin tưởng đi, ngày ba và tụi con cởi giày trước khi bước vào dinh thự đó ngồi xung quanh Mạ chẳng có mấy xa xôi. Tụi con xin tuyên hứa Mạ như thế.

Và bây giờ, Mạ hãy nghỉ ngơi. Ba, thằng Quân, thằng Hoàng, thằng Quốc, thằng Hùng, thằng Sơn, thằng Long, con Lan, con Hương và vợ chồng con cái tụi nó xin cúi đầu lạy Mạ, xin cúi đầu chào Mạ, chúng con tạm biệt Mạ. Mạ hãy nghĩ ngơi.

TRẦN ĐÔNG BẮC.