Câu hỏi
Thưa nhà văn Hoàng Chính,
Qua
tiểu sử của anh, chúng tôi được biết trước khi anh là nhà văn, anh là bác sĩ. Tôi thắc mắc tại sao trong văn học của nước mình, chúng ta có nhiều bác sĩ, nha sĩ, luật sư... trở thành nhà văn, nhà thơ, nhạc sĩ, ca
sĩ...: Như, Trang Châu, Trung Chỉnh, Đăng Khánh, Nguyên Bích, Duy Trác,
Phạm Anh Dũng, Phạm Gia Cổn, Hoàng Chính...mà hiếm trường hợp ngược lại.
Nhà văn Hoàng Chính trả lời:
Thưa bạn Y Khoa. Có lẽ vì văn chương (nói riêng và nghệ thuật nói chung) là chứng bệnh bẩm sinh (sách vở y khoa gọi là congenital), không phải bệnh di truyền (hereditary) nghĩa là cha hoặc mẹ là nhà văn xuất chúng thì chưa chắc con sẽ viết văn hay. Bệnh bẩm sinh “văn chương” là thứ bệnh mắc từ khi chưa lọt lòng mẹ. Và biểu lộ thành triệu chứng khi có những yếu tố thúc đẩy như một sự đổi đời, một biến cố gây chấn động… nào đó.
Đôi khi bệnh phát sớm, để người bệnh thành “thần đồng” (văn chương, âm nhạc, hội họa…” đôi khi bệnh phát muộn để người bệnh thành mầm non văn nghệ lúc tuổi đời xế bóng, và cũng có khi bệnh nằm hoài dưới dạng tiềm ẩn. Lúc ấy chúng ta sẽ có một người có khiếu văn chương, có óc thưởng ngoạn sâu sắc nhưng không thể viết thành câu kệ.
Thế nên chỉ những người có mầm bệnh mới hy vọng có lúc phát bệnh, những người không có mầm bệnh thì cố gắng đến đâu cũng chỉ có thể loay hoay những câu thơ tố tụng, những câu văn ốm đói.
Cái mầm (bệnh) ấy, dĩ nhiên rất cần được nuôi dưỡng bằng sự trau dồi học hỏi, nếu không, sẽ chỉ là cái mầm èo uột và chẳng bao lâu sẽ héo khô.
Những thứ khác văn chương (và nghệ thuật) thì không vậy. Bạn chỉ cần (mê) thích một nghề nào đó (bác sĩ, luật sư…) bỏ tiền bạc, thời gian và công sức để trau dồi nó, nhiều hy vọng bạn sẽ được như ý. Bởi những thứ ấy không là những mầm bệnh bẩm sinh.
Rất cám ơn bạn Y Khoa đã gợi ý cho tôi lý giải chuyện văn chương bằng bệnh lý học; một cơ hội méo mó nghề nghiệp thật dễ thương.
* Câu hỏi, ý kiến xin gửi về dutule@dutule.com