NGUYỄN HOÀNG ANH THƯ - Người nặn tò he.

22 Tháng Giêng 201512:00 SA(Xem: 8789)
NGUYỄN HOÀNG ANH THƯ - Người nặn tò he.

Người ta vẫn gọi lão là Ông Tam Lợn, dù ông đã từ bỏ nghề mổ lợn mấy chục năm nay rồi.

Cái tháng này sắp gần Tết rồi mà trời vẫn còn lạnh. Cái lạnh sắt se không chừa cả cơn đau từ những khớp xương nhức buốt của người già. Lão năm nay đã được hơn 80, độ chừng như vậy trên cái mặt già nua nhúm nhó và đen xám xịt của lão. Bộ áo quần trên người lão cũng vậy, khéo khen thứ vải bố ngày xưa được dệt như cái câu “ăn chắc mặc bền” của người dân xứ miền Trung đầy nắng gió. Bộ áo quần lão mặc có màu gì ấy nhỉ, màu xám tro? màu lông chuột? màu vỏ cây già? Trộn ba thứ màu ấy lại với nhau mới áng chừng được cái màu quen thuộc từ bộ áo quần của lão. Có lẽ màu đất cũ và đất mới đã bệt cứng lại với nhau nên sợi vải mới bền đến vậy. Bộ áo quần đã theo lão từ thời nhà lão còn có của để ăn và theo lão đến mấy chục năm nhà lão đói deo đói dắt khi nhà lão mất hết, bị cướp sạch. Có lẽ là cả nhà lão đã nếm đủ vị đói của những năm 80, có năm cùng quá, lão làm luôn cả công việc mổ lợn thuê, vậy mà thời còn bé lão lại sợ nhìn khi người ta cắt cổ một con gà. Có năm, lão bỏ lại vợ con nheo nhóc lên rừng tìm ngải. Mấy năm sau lão trở về với gương mặt vàng bủng, lão dở người từ dạo ấy, và càng tệ hại hơn khi đứa con trai út của lão lâm bệnh mà chết. Vợ và đứa con gái đầu của lão bỏ vào miền Nam kiếm sống cũng bặt vô âm tín với lão, lần ấy lão nhớ là họ đã bỏ đi trong chuyến tìm ngải trầm kéo dài hơn 5 năm của lão. Từ sáng sớm đến tối mịt, lão đi lất khất bụi bờ xó chợ, lão hiền lành và tội nghiệp nên được người ta cho cái ăn, có khi lão được người ta cho cả tiền. Lão thường cất tiền cẩn thận và cái túi áo có cái kim băng to tướng. Lão điên, đúng là lão điên chỉ mới một nửa thôi, bởi cứ tháng gần Tết là lão lại lục đục chuẩn bị đi mua gạo dẻo để nhào nặn những con tò he để bán cho lũ trẻ con. Ngày xưa vẫn thế, chỉ trừ khi lão đi làm ăn xa không về, hay đang ở tận rừng sâu tìm ngãi trầm mà lão không trở về kịp. Lão đã thật cố gắng tìm về quê nhà vào dịp gần Tết để nặn những con tò he xanh đỏ. Với lão, đó là sự thích thú, đó là thứ hương vị nhàn rỗi mà trong cuộc đời lão thưởng thức được.

tohe


Năm nay, tiết trời lạnh cóng quá. Những khớp xương của lão lại cứ buốt nhói, nhất là từ những cái chồi xương mọc ra trên các mu bàn tay và trên mu hai ngón chân cái. Tiếng chày cồm cộp vang ra từ nhà lão cả đêm cho đến gần sáng sớm. Tôi biết lão đang giã bột để làm tò he, âm thanh này đã quá quen với tôi từ thuở bé. Thuở ấy có vài nhà ở xóm tôi làm tò he bán vào dịp Tết, sau này chỉ còn mỗi mình lão. Ngày bé, tôi thường lăng xăng sang nhà lão chơi. Từng cái mẹt tre được cắm đầy những con tò he đủ màu sắc. Tôi thường nhìn những ngón tay thoăn thoắt của lão nặn: những bông hoa hồng đỏ thắm, những chú mục đồng ngồi trên lưng trâu thổi sáo, những cô thôn nữ áo mớ bảy mớ ba rực rỡ hay hình tượng anh hùng Thánh Gióng nhổ tre đánh giặc, chàng Thạch Sanh dũng mãnh đánh thắng chằn tinh, những chùm chuối vàng tươi, con công, chú gà trống, rồi nào là rùa, ếch, ngựa, lợn, cá, cả thầy trò Tôn Ngộ Không, cả chú tiễu, ông quan phụ mẫu, bà mẹ, đám trẻ con, ông thợ rừng, bác nông dân, bà đồng, mười hai con giáp, cái chân giò, đĩa xôi, cả hình ông phước lộc thọ…Ông nặn tất, ông nặn nhiều thứ mà ít trùng lại khuôn mẫu từ người khác, tôi thích lắm vì lẽ đó. Qua lời ông giảng giải, tôi được biết về tên gọi “tò he”, có thể là do trước đây một số người hay nặn bột hình chiếc kèn tò te để thu hút sự chú ý của khách. Lâu dần, tiếng tò te từ chiếc kèn trở nên quen thuộc, gắn liền với những người “nặn con giống”, và được gọi chệch thành “tò he”. Ông nói, cái nghề vui này có nguồn gốc từ ngoài Bắc, tò he là một niềm vui chung của người lớn và trẻ con, khi ông nặn những con tò he ông đều thấy được gương mặt người cha yêu quý của ông đang cười. Ngày xưa nhiều khi mải mê với đám tò he của ông mà tôi bị mẹ mắng: “qua mà ở với ông ấy luôn đi!’’

Ngày xưa, tôi thấy ông cặm cụi giã những lá dứa làm màu xanh, giã bột nghệ làm màu vàng, đám hoa hòe làm màu vàng lợt, cây nhọ nồi làm màu đen, màu đỏ từ quả gấc chín. Ông làm thoăt thoắt, bỗng chốc đám tò he như đang được nhảy múa cả một góc sân nhỏ của nhà lão. Bây giờ, lão lặng lẽ hơn, trên gương mặt lão lâu lâu mới thoáng thấy nụ cười đắc ý. Tôi nhớ ngày xưa lão cười và nói nhiều lắm, tôi còn nhớ vẻ mặt lão hí hửng đưa cho cậu bé là tôi xem con tò he lão vừa nặn xong. Ngày đó, nhìn những con tò he xoay xoay trên đôi tay tôi là lão thấy vui lắm, lão nói: “cháu thấy không, mỗi con là có một linh hồn khác nhau đấy!”. Tôi nhìn kỹ lại chúng, đúng là từng cái miệng cười cũng khác nhau, cái tròng đen trong đôi mắt cũng khác nhau. Tôi xoay xoay chúng, nghe thấy cả tiếng khóc tiếng cười của chúng thì phải.

Hôm ấy chủ nhật, tôi sang nhà lão chơi, lão đang mang phơi những con tò hè vừa nặn, lão nói:

- Cậu xem, màu của nó tuy đẹp thật nhưng không được thơm, năm nay lão không có quả gấc cho màu đỏ, cả nghệ cho màu vàng, lão phải dùng phẩm màu cả đấy.

Những con tò he được cắm đều trên cái mẹt tròn, rực rõ cả góc sân nhỏ của lão khi nắng vừa lên.

- Còn một nhã nữa đấy, tôi cố cho xong để ngày mai mang ra trước cổng trường tiểu học bán cho mấy cô cậu học trò nhỏ - lão vừa nói với ánh mắt hí hửng thật vui.

Tôi ngồi nặn với lão đến chiều. Bàn tay lão đã cứng khớp và đau, lão nặn thật chậm, những con tò he có gương mặt méo xệch, những hình dạng xần xùi, chắp vá. Tôi thấy thỉnh thoảng lão cau có, rồi lại thoảng cười.

*

Chủ nhật tuần sau tôi lại sang nhà lão chơi, lão đang ngồi ở góc giường, trông lão có vẻ rất ốm.

- Cụ ốm à?

- Vâng, lão trả lời với giọng rất yếu và khàn.

Tôi thấy đám tò he lão làm hôm trước vẫn còn gần y nguyên trên cái mẹc.

- Thế cả đám này lão chưa mang đi bán được à, mốc meo cả rồi đây này!

Thì ra là lão đã mang chúng đi bán nhưng lũ trẻ lại thờ ơ, chúng đòi ông nặn cho chúng nào là siêu nhân, người nhện, Batman, Đôremon, Pokemon, khủng long xanh… Ông chịu, ông bảo ông không biết hình thù của chúng sao thì mà nặn được! chúng cười hahaha…

Lão vẫn ngồi ở góc trường đó mấy ngày, trời mưa và lạnh buốt, lão lấy tấm ni lông che đậy cho đám tò he thật cẩn thận, nhưng hai ngày nay lão đã nằm đó và không dậy nổi.

*

Chiều tan sở, trước cổng trường tấp nập, tôi thấy rất nhiều người đang quây quanh một người bán tò he. Tôi nhìn: những con tò he có giáo mác, có súng ống, có kèn đồng, có bộ đội, có siêu nhân, có người nhện… đủ cả. Không phải lão. Tôi thật ngớ, lão đang ốm mà.

Về nhà, tôi lật lật sang nhà lão. Lão nằm đấy, hai hốc mắt lão hôm nay sâu hơn. Tôi hỏi gì, lão cũng lắc đầu. Tôi bảo: “Lão gắng lên, cố húp cháo và uống hết số thuốc đó thì sẽ khỏi, lão chỉ bị cảm lạnh thôi mà”.

Lão lắc đầu, cái lắc đầu cũng yếu ớt. Lão bảo hôm qua lão nằm chộ thấy cha lão. Lão sẽ về với cha lão.

Tôi thấy hình như chiều nay những con tò he nằm mốc meo kia đang rướm nỗi buồn từng thớ thịt. Lão cũng là một con tò he hay nhất mà tôi từng thấy từ thuở bé và cho đến bây giờ đấy. Tôi lẩm nhẩm:

“Tò he cụ bán mấy đồng. Tôi mua một chiếc cho chồng tôi chơi. Chồng tôi đánh vỡ đánh rơi. Tôi mua cái mới tôi chơi một mình”.

Tôi nghe thấy tiếng thở dài đang yếu dần đi trên những con tò he đầy màu sắc mốc meo đang xoay xoay trên cái mẹt. Ngoài góc sân nhỏ, đâu đấy còn vang vang tiếng của lũ trẻ đang cười.

Huế, 1.2015

n.h.a.t

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
27 Tháng Ba 20243:59 CH(Xem: 14)
Đêm nay, có một người đàn bà ôm con bên hiên, thẫn thờ nhớ thương.
09 Tháng Ba 20244:34 CH(Xem: 279)
Người lính, ba lô trĩu vai, cắm cúi đi trong đêm.
04 Tháng Ba 202410:08 SA(Xem: 235)
Tôi gửi theo cái muỗng trả lại cho con gái tôi như lời hứa 27 năm về trước. Vật đó có thể thay cho sự có mặt của tôi không? Tôi không biết.
28 Tháng Hai 20249:43 SA(Xem: 155)
Ở nơi đâu mà núi chẳng cựa mình…
10 Tháng Hai 20248:41 SA(Xem: 589)
Vậy mà mùa xuân đã về rồi. Mùa xuân của những ngả đường cỏ non, của những ngày khởi đầu nhung lụa, của những đợt khói hương thơm ngát trong đêm Giao thừa,
27 Tháng Giêng 202410:13 SA(Xem: 448)
Dưới ánh trăng rực rỡ và đỏ như màu của máu ai, tôi thoáng thấy gương mặt em thảng thốt, vói theo cùng tiếng nhạc như một lời oán trách trăm năm.
15 Tháng Giêng 20248:59 SA(Xem: 625)
Sau mùa đông năm đó, nàng đã không quay lại KAUST.
09 Tháng Giêng 202410:11 SA(Xem: 555)
Khi anh ngẩng mặt lên thì trời đã sáng rõ. Cả bầu trời như đang cất mình lên cao cao mãi và những tia nắng đầu tiên của một mặt trời da cam rực cháy chiếu thẳng vào mắt anh.
31 Tháng Mười Hai 20235:08 CH(Xem: 418)
Tôi đi đâu xa, mỗi lần trở về Hưng Mỹ không theo đường đò dọc, mà theo đường bộ,
25 Tháng Mười Hai 20232:21 CH(Xem: 569)
Đó là nỗ lực cuối cùng má tôi làm để chấm dứt cái cảnh ba nằm bên má mà hồn vẫn hướng về nơi dòng sông miên man chảy.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16817)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 12052)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18833)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 9030)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8128)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 453)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 822)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 1020)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22340)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13904)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19090)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7781)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8697)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8394)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10940)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30591)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20745)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25369)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22814)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21616)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19674)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17966)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19150)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16826)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16017)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24372)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31812)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34843)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,