Lữ Kiều và 2 tác phẩm tiêu biểu.

dutule.com (ngày 7 tháng 7-2017): Nhà văn và cũng là họa sĩ Lữ Kiều, đã gửi tới bằng hữu của ông, 2 trong số những tác phẩm tiêu biểu cho gần nửa thế kỷ cầm bút của ông - - Đó là tuyển tập “Kịch” và “Thử Bút”, còn có tên là “chàng nho sinh dưới gốc tùng”

Tuyển tập “Kịch” của Lữ Kiều / Thân Trọng Minh, được nhà Ý Thức tái bản năm 2015, dày 300 trang, gồm 7 vở thoại kịch chọn lọc.



Rất nhiều tác giả tên tuổi đã có những bài nhận định sâu sắc về từng vở kịch trong tuyển tập “Kịch”. Điển hình như nhà văn Khuất Đẩu, đã có một bài phân tích không thể đầy đủ hơn, với những cái nhìn từ nhiều góc độ khác nhau của một trong những vở kịch nổi tiếng của họ Thân: Vở “Kẻ Phá Cầu”.

Ngoài ra, những tác giả tên tuổi khác, như Trần Hoài Thư, Nguyên Minh, Huyền Chiêu, Sâm Thương, Nguyễn Lệ Uyên, Mang Viên Long, Trần Lê Ý Sơn cũng đã lần lượt phân tích nghệ thuật dựng kịch của Lữ Kiều, cùng những ẩn dụ hay “thông điệp” mà, tác giả đã công phu gửi vào tác phẩm giữa hai hàng chữ…

Trong lời “Kết” của bài tựa mở vào tuyển tập “Kẻ Phá Cầu”, nhà văn Khuất Đẩu viết:

“Kịch của Lữ Kiều là những dấu hỏi lớn, những phân định một cách công bằng về công và tội , về Thiện và Ác, về ánh sáng và bóng tối. Không một sân khấu nào giữa thời buổi này dám dựng. Hãy dựng nên trong đầu ta, mệt thật đấy, đau thật đấy, nhưng chỉ một mình ta cùng sống và cùng chết với kịch, nói như Thánh Thán, không sướng sao?”

Ở “Thử Bút” hay “Chàng Nho Sinh Dưới Gốc Tùng”, tác gỉa Lữ Kiều / Thân Trọng Minh qua “Tâm Sự Đầu Sách”, với những dòng chữ tựa “dốc hết ruột gan” khiến người đọc không khỏi xốn xang, thương cảm cho nhà văn tài hoa này, khi ông viết:

“Những ngày đầu tháng 11 năm 2006, sương mù bao phủ thành phố suốt ngày. Và tạo nên sự mờ ảo. Như trí nhớ của một người đàn ông ngoài 60 tuổi là tôi.

“Tháng tư năm 2006 con trai tôi qua đời vì bệnh ung thư. Con chưa tròn 33 tuổi. Sự mất mát quá lớn. Tôi đã học ở con cách sống và cách chết như thế nào trong những ngày cuối của đời con. Vết đau lúc đầu như dao đâm vào tim, và sau đó, vết thương lớn dần theo thời gian. Đã sáu tháng, con ra đi. Đã sáu tháng, mỗi ngày, mỗi giờ nghĩ đến con, tôi vẫn chảy nước mắt.

“Trong dòng nước mắt ấy, tôi nhìn lại đời mình. Nhìn lại mình bằng một trí nhớ hư ảo như sương mù hôm nay.

“Có gì đâu Ba! Đó là lời cuối, con nói với tôi trước khi tim ngừng đập. Có gì đâu. Xác phàm này. Cuộc sống này. Và kể cả tương lai này.


.
“Đau khổ như ly rượu đắng, đằng nào cũng phải uống cạn. Thế nhưng dù cuộc đời có gì đâu, thì trong cái có gì đâu ấy may thay, cũng còn tình bạn, tình yêu, tình người để ta vịn đứng dậy sau lần ngã xuống. Đó là những người mà tôi có thể nghiêng ly rượu đắng kia, rót bớt cho họ…”

Một đoạn khác trong “Tâm Sự Đầu Sách” họ Thân nói rõ hơn về “tình bạn” về “tình người để ta vịn đứng dậy sau lần ngã xuống”:

“Không phải tôi chỉ vịn họ để đứng dậy, mà họ đã nắm tay kéo tôi đứng dậy. Đó là Nguyên Minh, anh đã sưu tập lại, đánh máy lại, dàn trang, sắp xếp những trang viết ngẫu hứng đâu đó. Đó là Trần Hoài Thư ở New Jersey nhiệt tình xuất bản ở Mỹ và gửi tặng các bạn văn cũ và mới. Đó là chị Cao Kim Quy, đã đọc lại và biên tập bản thảo, cũng như viết vài dòng cuối sách, cảm tưởng của chị. Đó là bạn Đỗ Hồng Ngọc, người bạn đã cùng đường với tôi trên 40 năm, trong nghề cũng như trong nghiệp đã viết tựa. Tôi cũng muốn nhắc đến tình bạn với Đinh Cường, Lữ Quỳnh ở xa đã khuyến khích tôi hoàn thành cuốn sách này. Tôi cũng muốn nói đến Thanh Hằng, ở tuổi 20, trên 25 năm trước, đã nắn nót những trang bản thảo cẩu thả của tôi còn sót lại để những dòng thử bút ấy tồn tại đến bây giờ. Còn ai nữa nhỉ. Thuận, Từ, Ngạn. Và ai nữa… Có phải là những người mà tôi đã đem lại cho họ nụ cười và cả nước mắt. Tạm gọi là tác phẩm. Hay gọi là một cuộc tổng kết chữ nghĩa của một thời. Cho dù “Có gì đâu” như con trai đã nói lời cuối với tôi như vậy…”

.
Vâng! Đúng là “có gì đâu” - - Chẳng qua, chỉ có những tác phẩm dính đầy máu, thịt của Lữ Kiều / Thân Trọng Minh mà thôi!!! Những tác phẩm của họ Thân mà, tôi tin, khi tất cả bằng hữu của ông không còn nữa thì, chữ, nghĩa của ông vẫn còn.

Đó chính là đời sống riêng của chúng, vậy.