NGUYỄN NHÃ TIÊN - Nơi phơi bày trí nhớ rêu xanh (*)

21 Tháng Tám 20189:04 SA(Xem: 4869)
NGUYỄN NHÃ TIÊN - Nơi phơi bày trí nhớ rêu xanh (*)

Đọc chưa qua một "Đêm nguyệt bạch" tập truyện ngắn của Lê Trâm, sách đầy đặn hơn 220 trang in, gồm 16 truyện ngắn, do NXB Trẻ cấp phép vừa mới phát hành, ấy vậy mà tác giả của nó lại tiếp tục trình làng tập tản văn "Về yêu xứ rượu hồng đào", sách do NXB Đà Nẵng cấp phép, cũng gần 200 trang in đằm tay không kém. Chỉ mới mươi ngày nửa tháng thôi mà hai đầu sách mới tinh tươm xuất xưởng in. Đấy là chưa nói cách nay mới độ tròn năm, Lê Trâm cũng đã tưng bừng tổ chức giới thiệu tập truyện ngắn "Phía gió biển không còn ai" tại hai nơi Đà Nẵng và Tam Kỳ. Lao động chữ nghĩa vừa miệt mài vừa " tốc hành" kiểu Lê Trâm, quả thật hiếm hoi trong làng văn đất Quảng.

LeTram

Nếu quan niệm rằng: một truyện ngắn hay, gieo vào lòng bạn đọc được những thiện cảm, là một truyện ngắn phải xây dựng cho được cái cốt truyện độc đáo, chỉ ngần đó tiêu chí thôi thì quả Lê Trâm đã " vắt não" và đã phần nào thu được cái kết quả đó. Ví như, từ " Đêm của bướm" ( Phía gió biển không còn ai) cho đến "Một trang giải phẩu sinh lý người"( Đêm nguyệt bạch). Dường như với Lê Trâm, kinh nghiệm của hơn 40 năm cầm bút đã đặt cái vị thế nhà văn luôn nghiêm cẩn trước trang viết một đòi hỏi vừa khắc nghiệt, nhưng cũng vừa là sự thách thức, rằng nếu không lạ lẫm, không độc đáo thì tốt hơn hết là không viết gì. Niềm ưu tư tôi đọc trong anh, có lẽ cũng là sức sống thẩm mĩ tạo nên sức chuyển động trong truyện ngắn Lê Trâm, cho dù không phải truyện ngắn nào của anh cũng thỏa mãn được khát vọng ấy.

Nhưng sự độc đáo dẫu có lạ hóa đến chừng nào, kiểu như thủ pháp huyền ảo trong "Đêm của bướm", hoăc nhuốm màu truyền kỳ pha chút yếu tố " đường rừng" như trong "Đêm nguyệt bạch" thì linh hồn của mỗi truyện vẫn phải tựa vào điều căn cơ cốt tử, ấy là dự phóng của cái tôi nghệ sĩ. Nói như Rainer Maria Rilke - một thi sĩ lừng danh của văn học Đức: "Một tác phẩm nghệ thuật chỉ tuyệt vời, có hồn phách, là khi nào nó xuất phát từ một sự đòi hỏi nhu cầu nội tại. Chính bản chất nguồn gốc của nó sẽ phán định về nó"( Thư gửi người thi sĩ trẻ tuổi. Bản dịch Hoàng Thu Uyên, An Tiêm xuất bản, tr- 16).

Với Lê Trâm, dường như mấy mươi năm cầm bút cũng là mấy chục năm anh đứng trên bục giảng. Môi trường sư phạm ấy hẳn là thế giới đã mài mòn những con đường nhà văn đi qua. Thế nên chắc chắn một điều, thế giới đó không còn là ngoại giới (exterieur) - một đối tượng để mô tả,mà là thế giới tự nội (immanence), từ đấy những nhân vật của nhà văn bước ra, là Đàm Hưng, là tôi trong một "Chúc ban mai tốt lành", là ông Dưỡng trong " Một trang giải phẩu sinh lý người", hoặc là cô giáo Hạnh trong "Đêm nguyệt bạch". Nếu hiểu bút pháp như là thứ của riêng của mỗi nhà văn thì cái cách hành văn nhẹ nhàng mà đằm sâu, giản dị mà sáng sủa, tất cả đã tạo nên một phong cách Lê Trâm đĩnh đạc, điềm tĩnh, chừng như anh xa lạ với mọi kiểu sức phóng túng, cầu kỳ. Thử trích một đoạn văn Lê Trâm để minh họa cho nhận định này: "...Tôi hiểu vì sao nhiều đứa lại chọn nghề dạy học. Một cách lựa chọn nhanh nhất, yên ổn nhất.. Để rồi không bao giờ sửa được. Quậy phá và ngổ ngáo như Đàm Hưng vẫn chọn nghề dạy học được huống hồ chi tôi! Tôi mười tám nào đã hiểu biết gì ngoài những bài học, những rung động từ mối tình một phía mong manh như sương khói và nồng nàn màu phượng đang từng phút từng giây cháy lên trong tim" (Chúc ban mai tốt lành).

Nhưng nếu hiểu bút pháp của nhà văn còn là một thứ bẩm sinh bí mật, nó chính là cái tạng cái giọng văn, là hơi thở tiếng nói bước đi dáng đứng tự bao giờ sơ khai đã hình thành, khu biệt là vậy song thời gian, sự tác động của ngoại giới, thời đại chẳng hạn, chắc chắn sẽ ít nhiều có làm ảnh hưởng đến kỹ thuật viết. Thậm chí đến cả tư tưởng cũng dịch chuyển, càng trưởng thành càng dạn dày kinh nghiệm. Tuy vậy, cái tạng văn, cái giọng văn thì khó làm thay đổi hết. Đến nỗi người ta có thể nghe văn, đọc và thẩm văn là có thể nhận ra người viết. Thể hiện rõ nhất là khi đọc tập ký và tản văn " Về yêu xứ rượu hồng đào" của Lê Trâm.

Tuy rằng tác giả đã bố cục sách ra làm hai phần với hai chủ đề, một là "Dấu xưa", và tiếp phần hai - cũng là tên chung của sách "Về yêu xứ rượu hồng đào". Dường như để tương ứng với bố cục, nhà văn cũng xếp thể loại của sách là: ký và tản văn. Nhưng thú thật, có khi đấy là chuyện hình thức, bởi tôi đọc đến khi gấp sách lại vẫn cứ miên man theo xứ rượu hồng đào, thế nên nếu gọi đây là một tập tản văn thì cũng chả sai tí nào. Trong văn học phương Tây, thì đây là văn loại chỉ độc nhất một tên gọi là "Essai", tức là tùy bút, tiểu luận hay tản văn gì cũng chỉ mỗi "essai" mà gọi.


Đọc tản văn Lê Trâm mới thấy hết cái tâm hồn khoáng đạt của anh cũng lãng mạn như rượu hồng đào chưa nhấm mà say. Mộc mạc, dung dị mà lại mênh mang thăm thẳm tình yêu theo từng lối xưa quê nhà. Ở mỗi nơi như đèo Le, dấu xưa An Hòa hay chỉ là một chiếc nón lá..., anh như người say cổ tích có dịp phơi bày cái kho trí nhớ lâu ngày không khéo rêu lại lên xanh!

Gấp tập tản văn của Lê Trâm lại rồi mà niềm cảm hứng từ nhà văn tuồng như lan tỏa vào tôi. Chừng như trong khoảnh khắc mơ hồ cho vô thức lên tiếng, tôi thấy "Về yêu xứ rượu hồng đào" hay là "Sơ khai du mục tầm phương thảo" của Bùi thi sĩ cũng chỉ thế thôi! Bởi lẽ hương hoa cỏ ngày xưa bây giờ là những lối vô tận đâu để mà du mục đi tìm cho thỏa.

Gác khói bay, Thu 2018

N N T

(*) Nhân đọc tập truyện ngắn "Đêm nguyệt bạch" NXB Trẻ và tập tản văn " ê yêu xứ rượu hồng đào" NXB Đà Nẵng của nhà văn Lê Trâm vừa mới phát hành 6/2018.   

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
22 Tháng Ba 201212:00 SA(Xem: 11086)
Tôi thích lắm câu thơ “tôi ăn mòn hoa lá tựa loài sâu” và, muốn được nói thêm:
16 Tháng Ba 201212:00 SA(Xem: 11192)
tập truyện “Bàn tay nhỏ dưới mưa” của Trương Văn Dân tuy chỉ có 4 truyện, nhưng số lượng trang sách đã dầy trên 400 trang khổ 13x21 cm.
22 Tháng Hai 201212:00 SA(Xem: 11743)
Sách do Diễn Đàn Thế Kỷ xuất bản tháng 12, 2011, giá 20 mỹ kim.
04 Tháng Hai 201212:00 SA(Xem: 10513)
Pháp Âm, tạp chí phổ biến gíao lý căn bản của đạo Phật, số 72, đề ngày 1 tháng 1 năm 2012 đã phát hành.
28 Tháng Giêng 201212:00 SA(Xem: 11869)
Trang nhà dutule.com trân trọng gửi lời cảm ơn tới những người con của ca sĩ Duy Trác, qua tuyển tập “Duy Trác, Những Nụ Hồng Để lại.”
23 Tháng Giêng 201212:00 SA(Xem: 9473)
Tuyển tập thơ TRƯỚC SAU của thi sĩ Võ Chân Cửu, được NXB Thư Ấn Quán ấn hành, tháng 9 năm 2011
06 Tháng Giêng 201212:00 SA(Xem: 11883)
Nhà xuất bản Văn Mới vừa ấn hành tác phẩm “truyện dài Đi Mỹ” của nhà văn Trần Yên Hòa.
05 Tháng Giêng 201212:00 SA(Xem: 14403)
Diễn Đàn Thế Kỷ vừa cho phát hành tiểu thuyết có tựa đề “Xe Lên Xe Xuống,” của tác giả Nguyễn Bình Phương
10 Tháng Mười Hai 201112:00 SA(Xem: 10665)
Nhà xuất bản Hoàng Thị Thủy đã cho tái bản tập truyện “Bức Họa Khỏa Thân,” gồm 19 truyện ngắn của nhà văn Phạm Thành Châ
20 Tháng Mười Một 201112:00 SA(Xem: 13681)
Tạp chí Hợp Lưu số 115, đề tháng 8, 9 & 10 năm 2011, với tranh bìa “Chẳng gió nào thổi nữa” của Du Tử Lê,
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16812)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 12047)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18827)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 9022)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8120)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 450)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 817)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 1018)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22337)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13898)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19085)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7779)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8693)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8389)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10936)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30587)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20742)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25362)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22810)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21612)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19669)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17961)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19147)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16823)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16014)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24370)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31806)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34841)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,