NGUYỄN ĐĂNG KHOA - Nguyễn Vĩnh Tiến, Điệu Bay Của Một Trường Gió.

Là một người yêu mến âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến, tôi đoan chắc rằng bản thân mình sẽ có rất nhiều chuyện muốn hỏi anh khi gặp gỡ. Hẳn rồi. Nhưng tuyệt nhiên đó sẽ không phải là một câu hỏi về định hướng tương lai, về bước chân kế tiếp. Lẽ giản đơn, tôi cho rằng có lẽ bản thân mình không nên có quá nhiều thắc mắc về điệu bay của một trường gió lớn, về hướng trôi của một con sóng cả, về bờ bến của một đại dương xanh... Tôi bận bịu hơn với việc chiêm ngưỡng những tác phẩm của anh, tôi chờ nghe tâm hồn đập cánh.

Nhà thơ Nguyễn Vĩnh Tiến

Người lưu giữ hồn quê 

Tính dân tộc, tính nguồn cội là một đặc điểm lớn ăn sâu vào gốc rễ âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến, từ tận những mạch ngầm. Âm nhạc của anh là những cung điệu sớm biết rằng mình có đôi cánh, phải bay đi tìm quê hương, sớm biết mình là suối, sông, phải xuôi về nguồn mạch.

Đặc điểm này hiển lộ rất rõ ngay từ ca khúc Bà tôi, một bài hát mang tính bước ngoặt đưa cái tên Nguyễn Vĩnh Tiến đến gần số đông thính giả. Tại thời điểm bài hát này lên sóng chương trình Bài hát Việt, Nguyễn Vĩnh Tiến là người rất mới với đại đa số công chúng yêu nhạc, dù trước đó anh đã có nhiều giải thưởng gây chú ý trong lĩnh vực văn chương và kiến trúc. Một gương mặt trẻ, anh ta mang đến một ca khúc mang âm hưởng dân gian hiện đại, thoạt nghe thì có vẻ đấy không phải là một lựa chọn ưu thời mẫn thế. Tuy nhiên, trái với những ý nghĩ ban đầu của rất nhiều người. Bài hát đã thành công rực rỡ, và có một đời sống riêng rộng rãi trong số đông công chúng, cả đến lúc tôi ngồi viết những dòng này. Đó là một ca khúc mang nội dung khắc họa những cảm xúc của một người cháu trong đám tang của bà mình. Đó là một đám tang quê, có ngổn ngang ký ức, có nước mắt bé bỏng, có xấp ngửa bước chân của một người cháu lần tìm về bóng bà nằm hòa với bóng cánh đồng vàng rộm, với đình làng cao cao. Giữa nét giai điệu dìu dặt nhịp đồng dao, đậm màu dân tộc này ta có thể thấy ngay trong đó là một bức tranh làng quê Việt Nam, đẹp chân phương, hồn hậu lạ kỳ: "Cười cười một chuỗi trời thử bụng ta/ Có mùa thóc lép lợp trên mái nhà/ Có mùa hoa cà tự nhiên tím tái/ Bà ví lông gà vàng như vườn cải/ Ông ví mặt trời như lời mối lái/ Ai ví tình yêu như trò nghịch dại..." Đó hoàn toàn không phải là một pô ảnh lia nhanh một nông thôn với nhiều cao ốc lấn sâu vào nương ruộng, một làng quê vay mượn chiếc áo thị thành. Mà, đó chắc chắn là bức họa thật chi tiết có hồng hồng màu má thôn nữ đương xuân, có cái nồng nàn dễ lan tỏa của một mùa nếp mới dậy hương, tất cả nằm vương vào một buổi chiều cô tịch. Vào tháng 7 năm 2005, ca khúc này đạt được giải Bài hát của tháng, do cả Hội đổng thẩm định lẫn khán giả bình chọn trong chương trình Bài hát Việt. Thời điểm đó, có rất nhiều ý kiến trái chiều chung quanh Bà tôi, về khía cạnh nhạc thuật cũng như mức độ "lành nghề" của một tác giả chưa trải qua bất kỳ trường lớp đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp nào. Tuy nhiên, sau tất cả, hầu hết mọi người đều dễ dàng đồng ý với nhau rằng đây chính là một bài hát hay, bởi ca từ được sử dụng rất dân tộc, có sức lay động lớn đến tâm hồn người thưởng lãm. Đó, như là sự khởi phát một hình thái tư duy rất mới về ca từ trong một ca khúc của người trẻ, vốn đã quá nhiều não nùng, quá nhiều ủy mị từ nhiều năm trở lại đây. Hoặc, đó như là chuyến trở về của một nét mỹ cảm đã mất hút từ rất lâu trong đời sống âm nhạc. Tôi rất thích nhận định của nhạc sĩ Nguyễn Cường về bài hát Bà tôi: "Một ca khúc mà trong đó tự con chữ hát lên" ⁽¹⁾ 

Sau thành công vượt ngoài mong đợi của ca khúc Bà tôi, có cảm tưởng Nguyễn Vĩnh Tiến tuyệt nhiên không để hào quang chiến thắng ban đầu vây bủa mình quá lâu. Một ca khúc khác được anh trình làng sau đó không lâu, Giọt sương bay lên, tháng 11 năm 2005 tiếp tục đăng quang giải Bài hát của tháng và giành luôn Giải nhất dòng nhạc Dân gian đương đại của chương trình Bài Hát Việt 2005. Từ Bà tôi cho đến Giọt sương bay lên, đó là những gam màu đồng nhất. Người mộ điệu tiếp tục được nghe trong tiếng mõ chiều là những câu hát ngập tràn hình ảnh làng quê Việt Nam: "Hoa cỏ phù du/ Người gạn tình tư trèo lên đỉnh đồi/ Gặp ngôi nhà cũ nắng gặm tường vôi/ Hoa vàng một thời..." Mỗi khi được diện kiến đến những bài hát như thế này, tôi thoảng nghĩ, may ra chỉ có những cái giếng không đáy được đào sâu đến tận những mạch ngầm sâu xa nhất của nguồn cội thì mới chứa đựng nổi lượng hình ảnh mà tác giả đã mang ra, ghép nhạc. Nguyễn Vĩnh Tiến đã có cơ duyên sở hữu một gia sản về ngôn ngữ Việt Nam vô cùng quý giá, ở cả bề rộng và bề sâu. Đó là một sự trù phú không dễ có của bất kỳ tâm hồn Việt Nam nào. "Mùa màng trôi, ôi tiếng chim kêu trong veo những giọt sương/ Mùa màng trôi, ôi chiếc lá xanh soi gương những giọt sương...." Ở bài này, anh đưa ra hình ảnh ẩn dụ về cuộc bay của một giọt sương để từ đó đưa ra những chiêm nghiệm, suy tư, và cả những khát vọng mong muốn được chắp cánh, mong muốn được thăng hoa. Ca khúc này, xét về mặt giải thưởng đạt được, thành công hơn cả bài Bà tôi, đã âm thầm làm chuyển hướng những nghi ngại của nhiều người trở thành cảm giác chờ đợi tiếp nữa, tiếp nữa các sản phẩm mới đính kèm với cái tên Nguyễn Vĩnh Tiến, một "nhạc sĩ ngạc nhiên" theo cách mà nhà thơ Phan Huyền Thư đã gọi anh.

Album đầu tay Giọt sương bay lên ra đời năm 2007, với sự cộng tác với giọng ca "Thị Mầu" Ngọc Khuê và nhạc sĩ Phan Cường, mang lại một chuyến bay lên thực sự cho âm nhạc của Nguyễn Vĩnh Tiến. Bay lên, để tìm về nguồn cội, cũng là tìm lại bản thể chính mình. Điều này thể hiện rõ trong ca khúc nổi bật Chim bông lau tìm bóng, một bài hát được nhà văn Ngô Tự Lập đánh giá là "vượt lên trên cả Bà tôi và Giọt sương bay lên, hai tác phẩm nổi đình đám đã xác lập tên tuổi Nguyễn Vĩnh Tiến với tư cách là một nhạc sĩ." ⁽²⁾ Đó là một câu chuyện được kể lại khi tác giả hóa thân thành con chim bông lau nhỏ ngước mắt trông xuống con sông làng, không thấy bóng mình như mọi khi, để rồi từ đó khởi sự ra đi một kiếm tìm mải miết. Đây là một bài hát trong đó tác giả đã thể nhập rất trọn vẹn vào hình ảnh con chim bông lau, từ tiếng hót, đôi cánh chao cho đến những vết nứt gãy, sự thiếu trọn vẹn sẵn có trong tâm hồn mỗi con người: "Sóng vỗ, nghe như câu chuyện về dòng sông/ Bỏ quên mất bóng cho đôi bờ/ Gửi bao héo hắt cho đôi bờ/ Tôi chao, chao đi chao lại cùng sương khói/ Tìm đâu thấy bóng tôi trôi ngày/ Tìm đâu trí nhớ tôi sương mù". Ngoài ra, trong album này còn có một ca khúc khác không thể bỏ quên, đó là ca khúc Giấc mơ dai dẳng. Đây là một bài hát có khả năng gây ra nhiều ám ảnh, có khả năng gây gợi nhớ cho tâm hồn người thưởng ngoạn. Thông qua hình ảnh những giấc mơ dai dẳng, đeo bám, ám ảnh, bài hát là câu chuyện kể mang màu sắc siêu thực về chuyến trở về của một linh hồn lạc lõng trong một ngôi làng cổ vùng Bắc Bộ: "Vườn nhà ai rách như vườn chuối/ Tiếng giã cua khô như giã phải càng/ Ba lang thang bảy lang thang/ Hỏi xem già làng còn rượu quý không?" Ngôn ngữ âm nhạc ở bài này trào cuộn một màu xa xưa và được cộng hưởng bởi lối hòa âm mê mị của Phan Cường, tạo ra một thang điểm vượt khung, nếu như tôi được phép cho một số điểm đánh giá nào đó. Đoạn điệp khúc bài này đặc biệt hay, đặc biệt vừa khít với giọng hát của Ngọc Khuê: "Ôi làng người cũ đi đâu? / Nay tôi phải hỏi sao lâu không về?/ Hay là người đợi trên đê/ Tôi băng qua ruộng có đi theo cùng?/ Ôi làng ngày tháng trôi sông/ Ven đê lại nở những bông hoa vàng/ Ôi tờ lịch mới sang ngang/ Dập dềnh dạt giấc dở dang giữa dòng..." Âm nhạc trong tiểu đoạn này phơi bày ra không gian đậm sắc huyền ảo, trong đó có những hồi tưởng, những hoang mang, những nuối tiếc về tính hữu hạn của thời gian, của kiếp sống. Kết thúc bài hát, tác giả, nhân vật chính của ca khúc tan rất nhanh vào khoảng không, để người nghe ngồi lại lửng lơ với những cảm xúc, dập dềnh trôi theo dòng suy tưởng hẵng còn bỏ ngỏ. Những ca khúc mà người viết vừa lược nêu, cùng với những bài hát khác là Ơi con chim chào mào, Trai làng tôi và Lời bài hát vòng nước xoáy, đã giúp album Giọt sương bay lên là trở thành một sản phẩm âm nhạc đầy đặn, và thành công. Những ca khúc nằm trong album này, gây gợi nhớ đến âm nhạc Lê Minh Sơn, với những tương đồng về cách phối khí, hòa thanh cho đến việc sử dụng cùng nhóm nhạc cụ dân tộc, việc tận dụng thành công hiệu ứng của bộ gõ. Thế nhưng, người nghe nhạc cũng nhanh chóng nhận ra những mảnh đất rất riêng mà Nguyễn Vĩnh Tiến đã khẩn hoang được cho chính anh. Từ nhóm đề tài đa dạng (sợi rơm khô bên làng chiều, chuyện cái lông gà ví lời mối lái, những quanh co đường làng, con chim bông lau nhặt bóng bên sông...), phần hồn vía riêng biệt mà anh thổi rất mượt mà vào ca khúc, những đoạn đồng dao xuôi dài theo tiếng mõ đặc trưng, những độ sâu không đáy của ca từ tác phẩm.

Kể cả khi anh có những đổi mới khi cho ra đời album riêng Vol.2 mang phong cách dân gian thính phòng có chủ để Ngồi trên vách nắng vào năm 2008, thì tính dân tộc trong âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến vẫn không mất đi. Thậm chí, người ta còn thấy nó chấp chới bay, vượt khỏi cổng làng, vượt ngoài những áp đặt thông thường, những định nghĩa, khái niệm trong khuôn khổ hai chữ dân-gian. Tôi muốn nhắc ngay đến ca khúc Sông ơi đừng chảy trong album này với tiếng hát của ca sĩ Anh Thơ. Vốn là người hay nhặt nhạnh, tôi thấy yêu mến bài hát này ngay, bằng hình ảnh tu từ rất đắt: "Mây trôi đồng lần/ Nợ nần giăng giăng..." Một hình ảnh mà chỉ những người rất thơ mới may mắn cóp nhặt được trong những khoảnh khắc siêu thanh ngắn ngủi, những mi-li-giây bứt ra khỏi thế giới hiện thực. Trở lại với tổng thể ca khúc, thì đây là một bài hát ẩn hiện trong đó là những câu chuyện của sự phẳng lặng, sự yên ắng tâm hồn, những đối thoại vô thanh. Người trên sông bảo thôi sông đừng chảy, để người ngồi nghe gió qua khe vội vàng, để đuổi kịp trăng khuya mờ tỏ, để trông lại một lần nào "Góc đêm, mạng nhện, nợ nần giăng giăng..." Bài hát kết thúc với một chuyến khứ hồi hiện thực, khi nhân vật biết rằng con sông vẫn chảy, ấu thơ vẫn mất đi, cái đang còn lại là cái không vĩnh cửu: "Sông không về nguồn/ Ta không về được những kỷ niệm ấu thơ/ Cơn mê mệt nhoài/ Li ti những hiện thực vừa vút qua/ Sông không dừng lại/ Như ta không thể nào neo bóng em yêu…" Về mặt hình thức, ở bài này, đã hiển hiện rõ những nét âm điệu mượt mà chung quanh những gập ghềnh, những khúc khuỷu mà chúng ta vẫn thường nhận thấy trong album đầu tay. Đáng chú ý, trong album này đó là ca khúc Bóng anh hùng: "Giá như không có tâm hồn/ Giờ này vui như sóng vỗ từng cơn/ Giờ này vui như nước chảy xa nguồn/ Vui như…nụ cười đã loãng ra cùng mùa xuân..." Đây là ca khúc lấy cảm hứng từ bốn câu thơ trong truyện ngắn Chảy đi sông ơi của nhà văn Nguyễn Huy Thiệp: "Chảy đi sông ơi/ Băn khoăn làm gì/ Rồi sông đãi hết/ Anh hùng còn chi…" Nơi đây, dường như không ẩn hàm quá nhiều triết lý, nơi đây chỉ có những lời tự tình với con sông, với bóng anh hùng lẩn khuất trong sương. Chúng ta còn có tâm hồn, nghĩ là còn biết khổ đau, chúng ta còn chân trời, nghĩ là còn đôi chân mòn, đôi cánh mỏi. Bài hát chỉ ra những căn nguyên của những thống khổ trên cuộc đời: chúng đến từ chính những ước mơ cao quá tầm tay, những chân trời viễn mơ, những vực bờ huyễn mộng. Nhân vật trong ca khúc chỉ mong muốn "mơ đầy nhành hoa", mơ giản đơn một sự sống vươn lên, mơ thuần khiết một nét đẹp bung tỏa hàng ngày mà thôi.

Đến đây, tôi phát hiện ra bản thân mình còn rất nhiều điều muốn nói về album này. Về ca khúc có cái tên là Trĩu, bắt nguồn từ một bài thơ anh viết từ Toulouse, Cộng hòa Pháp, bài hát mang nằng nặng tâm tư của người chồng xa nhà, những suy nghĩ lắng đọng về người vợ của mình: " Tôi yêu con phố trĩu đèn/ Yêu em đi làm về mắt trĩu/ Không hình bóng nào còn vương/ Ngoài loang loáng những ngày trĩu/ Tôi như nỗi nhớ trĩu cành/ Yêu em như nhành hoa trĩu..." Về ca khúc mở đầu đẹp như một buổi sáng thâm trầm miền trung du: " Nhìn đường xa bụi dâng/ Bao nhiêu nếp nhà nằm suy tư/ Bao nhiêu câu chuyện dài hoang vu/ Kìa bông huệ trắng thơm như nắng mai, thơm như ai vừa đặt tên..." Về những liên tưởng dày đặc bóng dáng em, dáng mẹ, dáng quê nhà trong ca khúc Một hạt cơm nhỏ : " Một hạt cơm nhỏ/ Có làn da trắng em/ Một hạt cơm nhỏ/ Có mùa trăng mới lên/ Một hạt cơm nhỏ/ Cũng làm mẹ mơ/ Mơ đến, những ngày hè hè nắng chang chang/ Mơ đến, lũ ngập đồng, ôi nước sông..." Về dáng người sông Thao trong ca khúc Ông tôi mà thân phụ của anh, bác Nguyễn Vĩnh Tuyền đã chắp bút phần lời cho ca khúc : "Mặt trời phía hừng đông/ Soi bóng ông trôi dài về phía ngọn đồi cao/ Nơi những thân cây rừng vừa đứng vừa chờ trông/ Nơi những con chim rừng vừa bay vừa ca hát..." 

Khi mà album vol.1 Giọt sương bay lên đã làm được rất nhiều cuộc khai mở khá mạnh mẽ với miền đất dân gian, khi mà mọi người đang có những băn khoăn, âu lo về âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến liệu có còn sức lôi cuốn ở thời hậu-Bà tôi hay không, thì sự ra đời của album vol.2 Ngồi trên vách nắng với rất nhiều điều mới mẻ được tìm thấy, rất nhiều nguồn mạch được khơi thông đã mang lại nhiều ấn tượng cho công chúng về một Nguyễn Vĩnh Tiến khác: đó là một người có khả năng sải những bước dài trong âm nhạc.

Những đường bay

Những đường bay - Tôi muốn sử dụng ngay tên một album của nhóm M6, trong đó Nguyễn Vĩnh Tiến là một thành viên để nói về tính đa dạng trong ca khúc của anh. Hoặc là sự trả lời cho câu hỏi: Cảm hứng của âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến còn bắt nguồn từ nơi đâu, phía bên ngoài đình làng, cánh đồng rộng, con sông quê?

Năm 2009, sự cộng tác rất thăng hoa của anh với giọng ca ma mị Thanh Lam, giọng opera Bích Thủy đã đưa bài hát A nhờ anh bay lên một cách rực rỡ bằng điệu vũ đầy mỹ cảm của chính ngôn ngữ Việt Nam, tiếng nói Việt Nam với đầy đủ dấu thanh sắc, hỏi, huyền, nặng, ngã: "A nhờ Anh, nhờ anh nhanh huyền nhành hoa, em hái ven sông/ Em đứng em trông, mây sắc mấy em chờ, lưng hỏi lửng thuyền buông .../ I mờ im, tờ im tim huyền tìm anh, con sóng sang sông/ Con sáo chân không, năng sắc nắng sổ lồng, hoa nặng hoạ hình dung..." Bài hát này nằm trong album Nơi bình yên của ca sĩ Thanh Lam là một bài hát toàn bích, cái hay xuyên suốt từ ca từ, giai điệu cho đến giọng hát.

Lại có khi, thính giả được trông thấy anh thảo ra một ca khúc mang phong cách nhạc nhẹ, và trẻ. Đó là tuổi trẻ của vương mang giọt sầu trên khung cửa kính, của ngập ngừng ngón tay, của hôm đôi mắt thiếu nữ mở ra thấy Hà Nội nằm hiền hòa bên sông, đẹp lạ lùng! Bài hát Thư Hà Nội, như sinh ra chỉ để dành riêng cho Thùy Chi, một giọng ca có điệu buồn bay trong hơi thở: "Mỗi sớm em thức giấc, thấy Hà Nội bên sông/ Bao nhiêu ngày của anh như sương giăng/ Mỗi sớm em thức giấc thấy từng ngón tay mình ngập ngừng/ Mỗi sớm hàng cây Hà Nội, như một lá thư tay/ Mỗi sớm, bậc thang Hà Nội, em lại thấy em như từng ngõ vắng đợi anh..." Bài hát khép lại với những tiếng gọi cất lên từ những lặng im nhất của trái tim. Nhớ nhau, ta gửi nhau những ngày gió thổi, những lá ngô mơn mởn. Nhớ nhau, chúng ta ngồi yên đấy, chỉ những con chữ lội qua sông. Có lẽ, đây là một trong những bài nhạc tình sâu sắc nhất mà Thùy Chi trình bày. Tôi viết chữ "sâu sắc" trong một trạng thái nghiêm cẩn nhất của tâm hồn mình, dành cho ca khúc này của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến. 

Kể từ sau thành công của Bà tôi và Giọt sương bay lên, thì ca khúc Mẹ tôi và những thị xã vắng đánh dấu lần vinh danh tiếp theo của Nguyễn Vĩnh Tiến trong chương trình Bài hát Việt. Ca khúc đạt giải thưởng Sáng tạo tại Bài hát Việt 2011. Cũng mang âm hưởng dân gian, nhưng bài hát này rất mới mẻ khi được hòa thanh theo phong cách Acoustic, tiết tấu có nét vội vã như chuyển động của cơn gió mùa, của chuyến xe đêm. "Mẹ tôi suốt đời gắn với những thị xã vắng, những chiều thiếu nắng, những đêm lá bàng rụng. / Chiều nay, đón mẹ quán gió, chuyến xe buýt cuối. Những làn gió tối, tối như tóc mẹ tôi." Giọng hát Nguyễn Đức Cường rất hòa hợp với bản phối âm, bài hát phát xuất từ hình ảnh chính người mẹ của Nguyễn Vĩnh Tiến. Mẹ anh là một bác sĩ, công việc thường xuyên phải gắn với những thị xã vắng. Một hôm, người con ra đón mẹ, phát hiện làn gió tối như tóc mẹ, xe trôi nhanh như dáng mẹ, như thời gian đổ xuống quanh chân.

Đó còn là thành công khi anh phát triển một bài đồng dao thành một bài hát ru dành cho thế hệ mới, gọi là Hát ru @: "À ơi, tắc xi đi ngủ, đèn đường ham chơi, cá vàng thôi bơi, đồng hồ vẫn chạy/ À ơi, bắp ngô đêm thơm, tiếng rao đêm thơm, thơm về ven sông/ À ơi, giấc mơ đi chơi, mi cong ngần ngại, đại lộ tìm về, đồng rộng thênh thang..../ À ơi, phố xưa ven sông, bóng trôi mênh mông, nỗi nhớ bỗng là, chiếc lá quá giang..."

Có một hôm người ta gọi Nguyễn Vĩnh Tiến là người nhạc sĩ của gia đình khi gia tài ca khúc của anh đã gần như đầy đủ : Ông tôi, Bà tôi, Cụ tôi, mẹ tôi và những thị xã vắng ,Vợ tôi, Con tôi, Họ hàng tôi...Một hôm khác, bạn bè, thính giả lại trông thấy anh đăng hàng loạt những bản demo (bài nhạc thu thử) về tất cả các tháng, từ Tháng một, Tháng hai, Tháng ba....cho đến Tháng mười hai lên trang facebook của anh. Đó là chùm ca khúc về mười hai tháng trong năm mà anh dành nhiều tâm huyết. Anh viết về những sự đến, sự đi theo những chớp mắt loang loáng của ngày, theo cái bảng lảng của bước chân mùa màng dịch chuyển. Với mỗi tháng như những người bạn, có những gương mặt riêng, những cá tính riêng đứng san sát nhau trên chuyến phà thời gian. Anh tiết lộ, đó chính là những ca khúc mới nằm trong khá nhiều dự án âm nhạc riêng biệt, dành cho tận 5-10 năm sắp đến, với những giọng hát rất trẻ, là Đinh Mạnh Ninh, là Thùy Chi, là Tạ Quang Thắng .... 

Và còn, còn nhiều nữa, những đường bay khác của anh, mà trong hữu hạn bài viết này, bởi những sơ sót của mình, người viết đã chưa đề cập đến. Tôi muốn kết lại chủ điểm này, bằng cách nhìn ra những chân trời. Âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến, đó là những chân trời khác nhau, nhưng lại bàng bạc một màu quê hương, màu xứ sở, đó là những câu chuyện nhỏ về những tâm tư rất người, về cả những chuyện đời thường nhất, một ánh mắt người dưng, một cái nhớ xa xăm... chẳng hạn.

Âm nhạc của một người thơ rất mực, tài hoa rất mực 

Nguyễn Vĩnh Tiến, trước khi đến với âm nhạc, đã hoạt động mạnh mẽ trên lĩnh vực văn chương từ rất sớm và nhận được nhiều giải thưởng (Giải thưởng Truyện Ngắn và Thơ "TPTX" - Báo Tiền Phong, 1991-1993; Giải thưởng Thơ "Thanh Xuân" 1992; Giải thưởng Thơ Hay - Báo Văn Nghệ TP.Saigon 1993; Giải thưởng Tuyện Ngắn và Thơ " Hoa Học Trò" 1994...) Nhà thơ Du Tử Lê, trong một bài viết gần đây, đã nói về thơ Nguyễn Vĩnh Tiến như thế này: "Một nhà thơ tương đối còn trẻ tuổi, ở cuối thế kỷ thứ XX, đầu thế kỷ thứ 21 mà, lại mang mang hồn tính dân tộc, đất nước nghìn năm trước. Nó không phải là cái khí hậu “mang mang thiên cổ sầu” của Huy Cận. Bởi vì tính chất “mang mang thiên cổ sầu” trong lục bát Huy Cận vẫn đẫm, đẫm cái không khí đường thi và, không gian bất định, không cá tính. Nhưng lục bát của Nguyễn Vĩnh Tiến (sinh 1974), sau Huy Cận gần 60 (Huy Cận sinh 1919) lại là những vần thơ có được cái không gian, quá khứ Việt gần như đã mất hẳn trong thi ca, âm nhạc của chúng ta, sau nhiều thế kỷ...." ⁽³⁾ 

Vốn liếng thơ ca đậm đà hồn Việt chính là lý giải cho việc thành công của những ca khúc của anh với phần ca từ sâu sắc, nhiều chăm chút. Âm nhạc của anh không phải được xây dựng dựa trên một cung cách tự phát như nhiều người vẫn hay nhầm lẫn. Ca từ trong âm nhạc Nguyễn Vĩnh Tiến được khởi phát trên nền tảng thơ ca và hướng tư duy nương dựa vào trực cảm duy lý. Đó là một đời sống khác của con chữ. Đó là một điệu vũ của những rung động mạnh đường dây xúc cảm trong tâm hồn người nghệ sĩ. Nguyễn Vĩnh Tiến thực sự là một kiến trúc sư của ngôn từ, của tâm hồn. Những ca khúc, nếu được đem ra mổ xẻ, sẽ thấy đầy đủ các kết cấu, có sự vững vàng, có những sắp đặt cần thiết, và có cả những điểm nhấn tinh tế mà tác giả gửi gắm vào.

Thay cho lời kết 

Tôi vẫn tin rằng nếu chúng ta bỏ qua những trường hợp rất đặc biệt của không nhiều thiên tài, thì tâm tư của một người nhạc sĩ là vị thẩm phán cuối cùng kết luận cho sự sống của tác phẩm. Đó là câu chuyện của hồn phách ca khúc. Nó là một tổng hòa của giai điệu, ca từ, và cả phong cách hòa âm, phối khí. Nguyễn Vĩnh Tiến, trong phần lớn ca khúc, đã có được những phối kết đẹp, những tổng hòa đẹp. Hình như rằng, chính những câu chuyện của anh, đã tự tô màu cho làn da của chúng, tự định hình thể thức âm nhạc dành cho chúng và thẩm quyết luôn cả sức sống mạnh mẽ của chúng. Nguyễn Vĩnh Tiến, với một phong thái lặng lẽ, có kế hoạch, định hướng rất rõ ràng cùng với những cộng sự trẻ, tài năng, chắc chắn sẽ đi được những dặm rất dài trên hành trình của chính anh vạch ra: những cung đường nhiều cảm xúc, những cung đường dẫn đến sự vô danh. 

__________
(1): Từ bài viết "Xúc cảm cùng ca khúc Bà tôi" - Tác giả : Nhạc sĩ Nguyễn Cường
(2): Từ bài viết "Nguyễn Vĩnh Tiến và phong cách 'Dân gian đương đại' " - Tác giả : Nhà văn Ngô Tự Lập
(3): Từ bài viết "Nguyễn Vĩnh Tiến, Tài hoa và Lục bát" - Tác giả: Nhà thơ Du Tử Lê 

Nguyễn Đăng Khoa, Sài Gòn, 2.5.2014