và, th.bắc. t.dung. h.t.
Bóng tối. Hiên nhỏ. Bụi mưa cắt xéo, mỏng những con đường ôm lỏng vòng đai công viên. Daly City, tình thân với Bắc. Biển không trong tầm mắt. Biển, đâu đó, ấm trong giọng nói người đàn ông. Tiếng nói chậm. Chẻ, tước từng nghĩa chữ. Tiếng nói bập bùng theo đốm lửa (cũng chậm, cháy trên khuôn mặt lắng, khắc hằn ưu tư, thao thức.
Người đàn ông nói về dòng nhạc được cấu tạo và, kiến trúc từ ánh sáng bất hoại của những lượng khối ca dao: Kim cang.
Cùng với bụi mưa cắt xéo, mỏng những con đường ôm, lỏng vòng đai công viên; cùng với Daly City / đêm / biển không trong tầm mắt / biển, đâu đó, ấm trong tiếng hát trưng dẫn (demo.) của người đàn ông.
Tiếng hát chẻ, tước lớp vỏ sần, cũ, ù lì nơi những thân âm nhạc mục, rỗng, cho thấy thấp thoáng lớp tơ nõn, tương lai của những đời cây khác.
Cùng với đốm lửa, say sưa tin tưởng, chất ngất, nghẹn nỗi khát khao bập bùng những lượng máu mới cho nghệ thuật, người đàn ông nói. Nói. Nói.
Những bày tỏ, những bộc lộ trái gió, nghịch thường với thói quen nín lặng, kín đáo nơi người đàn ông khá âm trầm này, khiến tôi nhớ lại, trước đó một lần trên lộ trình 101, hướng bắc, cũng trong bóng tối, cũng với đốm lửa, niềm say sưa, tin tưởng, cháy ngất, nghẹn ngào khát khao bập bùng những lượng máu mới cho thi ca, người đàn ông nói. Nói. Nói.
(Đó là lần chúng tôi đem thơ, nhạc đến cho các sinh viên Berkeley, liên tiếp 2 lớp học về tiếng Việt và, văn chương Việt của thầy Bắc).
Người đàn ông nói về tính vĩnh hằng của thi ca và, hơi men ngợp, lịm, chếnh choáng của giai điệu âm nhạc, mới. Người đàn ông nói về đầu nguồn và suối ngọn, nghệ thuật. Người đàn ông nói về đáy sâu và, biển xanh, sáng tạo…
Đêm đó, chúng tôi không có hiên nhỏ. Đêm đó, chúng tôi không có bụi mưa cắt xéo, mỏng những con đường ôm lỏng vòng đai công viên. Chúng tôi không có Daly City, tình thân với Bắc. Chúng tôi cũng không có biển trong tầm mắt…
Nhưng, biển đâu đó, ấm, rất ấm trong giọng nói người đàn ông. Tiếng nói chậm. Chẻ, tước từng nghĩa chữ. Tiếng nói kia, nỗi khát khao đổi mới nọ, đã là những lửa ngọn cháy lại trong tôi.
Đêm nay, ở một khoảng cách địa lý có chiều dài, dài hơn chiều dài quê hương nghìn trùng; những ngọn lửa từ người đàn ông âm trầm ấy, bỗng soi tỏ, phóng chiếu trong tôi, cùng lúc hai nhân cách hay, hai bản ngã của một trái tim, một trí tuệ. Đó là trái tim và trí tuệ mang tên Hải Nguyên. Nhạc sĩ.
Đêm nay, ở một khoảng cách địa lý, có chiều dài, dài hơn chiều dài quê hương nghìn trùng, trên tay tôi là “Lạc âm”. Một hợp lưu của hai đời sông: Thi ca và âm nhạc. Hai đời sông lớn lên, đi ra từ trái tim, trí tuệ người nhạc sĩ mang tên Hải Nguyên (có thể còn xa lạ với nhiều người).
Tôi thấy tôi trong:
“có lúc tôi quỳ bên nhóm lửa
Vườn khuya em bỏ đóa lan gầy
chắt chiu một chút hương còn lại
hơ nóng bàn tay che vết thương”.
(Thơ, nhạc Hải Nguyên)
.
Tôi thấy tôi, thấy bằng hữu trong:
“dường như có những cơn mưa
rơi trên hạnh phúc hoa vừa nhú non
dường như em, ngón tay thon
vẽ mong manh những phấn son mặt đời
dường như tôi nói đôi lời
bỗng nghe gió bão trùng khơi vọng về”
(Thơ, nhạc Hải Nguyên)
.
Tôi thấy tôi, thấy bằng hữu, thấy Việt Nam trong:
“em mang nặng bào thai đi hái cỏ
luộc lên ăn, ta nhỏ lệ khôn cùng
đời đã thế, ta còn gì mơ ước
em, nụ cười vẫn xanh mướt tuổi thơ
.
“em, nụ cười thiên thu anh sẽ giữ
em, nụ cười thiên thu anh sẽ giữ
.
“em, nụ cười đã xanh lại thiên thu”.
(Thơ, nhạc Hải Nguyên)
.
Tôi cũng thấy tôi, thấy bằng hữu, thấy Việt Nam trong những ca khúc khác, của Hải Nguyên, như “Mẹ tôi còn ở lại”; như “Cho người em chết biển”; như “Phố ngàn” v.v…
Và, điều tôi thấy sau cùng, trên hết, là lớp tơ nõn, tương lai của những đời cây khác. Những đời cây thi ca và, âm nhạc mang tên Hải Nguyên.
Những đời cây âm nhạc Hải Nguyên trên lộ trình nhân gian, tôi tin, rồi đây, sẽ còn gió. Mãi.
Du Tử Lê
(Garden Grove, Dec. 1999)