Huy Trâm, người chọn tận hiến đời mình cho chữ, nghĩa.(Kỳ 02)

26 Tháng Chín 20162:33 CH(Xem: 4127)
Huy Trâm, người chọn tận hiến đời mình cho chữ, nghĩa.(Kỳ 02)

(Tiếp theo và hết)

Với trên 20 tác phẩm đủ loại ấn hành tại Hoa Kỳ, sau tháng 4-1975 thì, Huy Trâm / Nguyễn Nhuận Hồng Tam… đã có tất cả 8 thi phẩm (gồm cả một tác phẩm in chung với nhà văn, nhà thơ Nguyễn Thị Mắt Nâu).

Dường như chủ đề nào, người đọc cũng đều có thể tìm thấy trong cõi-giới-thi-ca Huy Trâm. Từ tâm thức lưu vong, tới quê hương, đất nước, tôn giáo, gia đình, tình yêu đôi lứa và, những năm tháng lao lung trong trại tù cải tạo…

Ở thể loại nào, họ Nguyễn cũng cho thấy tâm hồn bị những rung động chân thật, như những trận cuồng phong nhấc bổng ông lên cao, ném ông vào không gian riêng của từng thể tài. Như thể, nếu ông không nhanh chóng ghi lại thì, cảm xúc thi ca sẽ vội vã bỏ ông đi mà, không hẹn trở lại. Nhưng ở thể tài nào, họ Nguyễn cũng viết với tất cả tấm lòng thao-thiết-cô-đơn.

Về thể tài lưu vong, ông viết:


Buồn vu vơ – thêm nỗi rét tha phương!

Tôi ngồi đợi xe Brea chuyến chót

Có tiếng giầy khua – hè đêm nện gót

Ngoảnh đầu coi- À! Cô gái đồng hương

Dáng dấp kiêu sa, váy tím đai hường

Cô sóng bước bên ngoại nhân đồ sộ

Tôi ngẫm thân tôi, mình sao rị mọ!

Không giống ai ở xứ sở văn minh

Một trái tim khô – vắng bóng nhân tình

Còn thấp thỏm lo bao ngày mất việc

Hết cọ cầu tiêu, lại ra sàn quét

Tôi với em – hai cảnh sống lưu vong”… (5)

Về thể tài quê hương, đất nước, ông viết:

Trưa tỉnh giấc – trông nắng vàng ngai ngái

Sầu vu vơ- chợt nhớ những con đường

Quê mẹ nghèo xơ – chỉ có tình thương

Trải theo bước em đi – trưa ngõ nắng

Tre, trúc đong đưa – nỗi gì xa vắng

Trong hồn quê – quanh quất bụi tre già

Cánh kiến cam bay – bang giậu hoa mơ

Con đường nhỏ - dẫn mẹ già chân đất”…

(Trích “Những con đường quê hương”. Nđd)

Về thể tài tù cải tạo, ông viết:

Nối gót theo nhau bước nặng nề

Đoàn tù trong lửa hạ hôn mê

Cuốc không ăn đất kêu chan chát

Từng tiếng nghe lòng dội tái tê”… (6)

Về thể tài tôn giáo, ông viết:

Đèn khuya bên giáo đường

Soi bước em về trễ

Bước chân của tình thương

Qua bến đời dâu bể

Không buồn nữa Lara

Thánh ca làm ráo lệ”… (7)

Về thể tài tình yêu đôi lứa, ông viết:

Anh muốn về đây cùng sớt chia

Ánh đèn vàng vọt dưới sương khuya

Nhưng đời vốn dĩ là ngăn cách

Đành một dòng trôi với não nề!” (8)

Vân vân…

.

Ghi nhận về cỡi-giới thi ca Huy Trâm, qua thi phẩm “Đồng Xanh”, xuất bản tại Orange County, California, 1993, họa sĩ, nhà văn Khánh Trường viết:

Trước hết và sau cùng, thơ Huy Trâm qua tập “Đồng Xanh” là điểm tụ hội của những trái tim cùng đập chung một nhịp đập Việt Nam trên buốt giá quê người. Không quặn xót vật vã, không than van yếm thế, không quằn quại đau khổ, thơ Huy Trâm như dòng sông nhỏ chảy hiền hòa qua những bãi bờ của một quê hương đã nghìn tùng khuất lấp.Nhưng chìm sâu dưới dòng chảy tưởng êm đềm kia, là ngổn ngang bao nhiêu trầm tích, kết tinh thành nỗi hoài nhớ khôn nguôi về một nơi chốn đã sinh ra, lớn lên đã sung sướng, đã đau khổ, và bây giờ, đã cách ngăn một đại dương vời vợi.

Và như thế, thơ Huy Trâm là cánh cò trôi chậm giữa bát ngát đồng xanh, lũy tre già, là bờ sông vắng, là rặng núi xa, là sợi khói mong manh vươn nhẹ trong chiều… Thơ Huy Trâm là nỗi buồn, nhưng đó là nỗi buồn đã thăng hoa, đã hóa kiếp, đã lẫn vào thịt xương máu huyết để làm thành hơi thở, đời sống Việt Nam”

(Bìa 4 “Đi vào lòng cuộc đời”. Nđd)

.

Ở lãnh vực báo chí, tôi nghĩ, người theo sát những buổi ra mắt tác phẩm của Huy Trâm / Nguyễn Hồng Nhuận Tam, có lẽ là nhà báo Nguyên Huy.

Một trong những bài tường thuật của Nguyên Huy về một thi phẩm của Huy Trâm, đã được giới thiệu năm 2015, có đoạn nguyên văn như sau:

“… Hầu hết các tác phẩm của ông, chứa đựng những tình cảm, những suy nghĩ súc tích dạt dào bằng giọng văn giản dị không có một chỗ nào ‘làm dáng văn chương’ hay kỳ bí trong những trăn trở cho dù Huy Trâm vốn là một trí thức, từng là thẩm phán công tố trước năm 1975.

“ ‘Dù Có Xa Xôi’ có lẽ là tác phẩm thứ 29 hay 30 của ông từ trong nước ra đến hải ngoại. Ông viết nhiều thể loại, từ biên khảo đến thơ, truyện ngắn, truyện dài. Một trong những tác phẩm này đã được trao giải Văn Chương Toàn Quốc năm 1969 thời Đệ II Cộng Hòa. Đó là cuốn biên khảo “Những hàng châu ngọc trong thi ca hiện đại.”


Sức sáng tác của nhà văn Huy Trâm dẻo dai, bền bỉ, cứ trung bình một hai năm ông lại gửi đến độc giả một sáng tác mới, khi là thơ khi là tuyển tập truyện ngắn khi là truyện dài.

Đọc Huy Trâm, người đọc thường thấy được sự thoải mái trong văn chương diễn tả bình dị nhưng lại thường băn khoăn về cảnh đời của lớp người ‘chót sinh ra nhầm thế kỷ’ (Thơ Vũ Hoàng Chương). Hình như Huy Trâm có phân định giữa nghề nghiệp và văn chương nên trong những tác phẩm của ông ít khi thấy ông đề cập đến nghề cũ, thẩm phán công tố, mà chỉ nhìn đến những cảnh đời thường rất thường ở chung quanh với những suy tư, nhận thức khiến người đọc không khỏi xót xa cho cuộc sống của mọi người…” (9)

Nói tới cõi-giới văn chương của Huy Trâm / Nguyễn Hồng Nhuận Tam mà, không đề cập tới đường bay văn xuôi của họ Nguyễn, tôi cho là một thiếu sót đáng trách.


Và, ghi nhận về cõi giới truyện Huy Trâm, vẫn theo tôi, không ai đủ thẩm quyền hơn nhà văn Nguyễn Thị Mắt Nâu. Bà không chỉ là bạn văn đồng hành với nhà văn / nhà thơ Huy Trâm, trong nhiều năm tháng dằn xóc nơi quê người…, thể hiện qua nhiều tác phẩm in chung - - Mà, bà còn là em kết nghĩa của tác giả “Những hàng châu ngọc” nữa. (10)


Nhân ngày ra mắt tác phẩm “Vời vợi nhớ thương” của họ Nguyễn, nhà văn Nguyễn Thị Mắt Nâu đã:


“… Đưa ra nhận định trên 5 điểm mà tác phẩm gợi ý cho bà. Thứ nhất tác phẩm đưa vấn đề tình trạng con hai chồng của người đàn bà. Thứ hai, đời sống như những chất xúc tác tác động lên tình cảm con người. Thứ ba, vấn đề môn đăng hộ đối trong xã hội người Việt. Thứ tư phân tích về những khác biệt trong hai mối tình của nhân vật nữ trong truyện ngắn mà tác giả chọn làm chủ đề của tập truyện. Và thứ năm, then chốt nhất theo Mắt Nâu là ‘trong đau thương mà con người trưởng thành được.’


Vẫn theo Mắt Nâu thì ‘đa số truyện ngắn của ông thường không có cốt truyện’. Đó là một đặc thù của cây bút Huy Trâm. Ông đã dùng đối thoại để thể hiện ý tình kể cả triết lý về cuộc đời. Trong tác phẩm này, người đọc nhận thấy có thấp thoáng nghề nghiệp cũ của tác giả mà tác giả không bao giờ trực tiếp đề cập đến.

Sau chót nữ văn sĩ Mắt Nâu kết: ‘Cái khao khát của nhà văn Huy Trâm là mong được để lại cho đời những tác phẩm văn học.’ ” (Nđd)

.

Xin bạn đọc coi nhận định của nhà văn Nguyễn Thị Mắt Nâu về cõi-giới văn chương Huy Trâm / Nguyễn Hồng Nhuận Tam, là phần kết của bài viết này.


Tương lai, nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ trở lại với văn xuôi Huy Trâm - - Người chọn tận hiến đời mình, cho chữ, nghĩa Việt, nơi quê người.


(Garden Grove, Sept. 2016)

_________

Chú thích:

(5) Trích “Hè phố đêm”. Nguồn: Thi phẩm “Đi vào lòng cuộc đời”. Thời Điểm XB, Orange County, California, 1997.

(6) Trích “Nắng thương đau”. Nguồn: Thi phẩm “Thơ viết chưa xong giữa cuộc đời”. Hương Văn XB. California, 2008. (Tôi rất thích động từ “ăn” trong câu “Cuốc không ăn đất kêu chan chát” của tác giả).

(7) Trích “Niềm thương”. Nguồn: Thi phẩm “Vời vợi nhớ thương”. Hương Văn XB. California, 2014.

(8) Trích “Ngày lại ngày qua”. Nguồn: Thi phẩm “Sầu xứ tiếp sầu mây”. Hương Văn XB. California, 2000.

(9) Nguyên Huy, nguồn: Người Việt ngày 3 tháng 12 năm 2015)

(10) Nhà văn Nguyễn Thị Mắt Nâu đã xuất bản 4 tập truyện, 2 tập thơ (1 in chung với Huy Trâm). Nguồn Wikipedia- Mở.

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
29 Tháng Mười Một 202312:00 SA(Xem: 16812)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
14 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 12047)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
12 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 18827)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
06 Tháng Chín 202312:00 SA(Xem: 9023)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
02 Tháng Tám 202312:00 SA(Xem: 8120)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
21 Tháng Năm 202312:00 SA(Xem: 33342)
Bài thơ đầu tiên (?) của Tô Thùy Yên được giới thiệu trên Sáng Tạo, gây tiếng vang lớn và, dư âm của nó, kéo dài nhiều năm sau, là “Cánh đồng con ngựa chuyến tàu” viết tháng 4 năm 1956.
27 Tháng Tư 20239:42 SA(Xem: 5303)
Nói cách khác, theo tôi, Vĩnh Quyền nhà văn đã vượt trên chính mình. Điều không dễ với khá nhiều người cầm bút, còn lại.
16 Tháng Ba 202312:00 SA(Xem: 9162)
Người đầu tiên hăm hở xắn tay áo, bước vào lãnh vực xuất bản, giai đoạn sơ khai, là ông Đỗ Ngọc Tùng, nhà Đại Nam
02 Tháng Ba 202312:00 SA(Xem: 9973)
Tôi không rõ thời gian ở VN trước tháng 4-1975, nhà báo Ngọc Hoài Phương có làm thơ nhiều không?
18 Tháng Hai 202312:00 SA(Xem: 19363)
Nếu không kể những nhà xuất bản chuyên nghiệp như nhà Sống Mới, Khai Trí, Đồng Nai, Nguyễn Đình Vượng, hay Lá Bối, An Tiêm, Nam Sơn, Trí Đăng…thì, những nhà xuất bản được điều hành bởi các nhà văn, nhà thơ cũng đã tạo được ít, nhiều tiếng.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16812)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 12047)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18827)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 9022)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8120)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 450)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 817)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 1018)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22337)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13898)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19085)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7779)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8693)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8389)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10936)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30587)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20742)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25362)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22810)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21612)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19669)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17961)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19147)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16823)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16014)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24370)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31806)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34841)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,