Trang Châu và bút ký “Y sĩ tiền tuyến” (Kỳ 01).

Nhà văn Trang Châu, tác giả bút ký “Y sĩ tiền tuyến”, tác phẩm từng được trao giải Văn Chương Tổng Thống 1969; được nhiều người biết tới trong sinh hoạt 20 năm VHNT miền Nam (1954-1975). Nhưng ông cũng được nhiều người nhắc tới vì một câu văn có trong “Y Sĩ Tiền Tuyến” (?) Đó là câu đại ý, nhiều người mong tôi chết sớm, để lấy vợ tôi… Người bạn đời thuở đó, của nhà văn Trang Châu là Á hậu Hoàng Kim Uyên, ái nữ của nhà thơ Hoàng Trọng Thược.

Về Á Hậu Hoàng Kim Uyên, qua một bài viết của tài tử Đặng Hùng Sơn, trên nhật báo Việt Báo, số đề ngày 6 tháng 6 -2015, đã ghi lại khá đầy đủ chi tiết, có thể ít người biết:

“Ngược giòng thời gian vào cuối năm 1965, có một cuộc thi hoa hậu Việt Nam đầu tiên tại Saigon để tuyển lựa hoa hậu dự thi hoa hậu Á Châu tại Phi Luật Tân, ban tổ chức là bác sĩ Trương Ngọc Hơn và người M.C. Nguyễn Đình Khánh là xướng ngôn viên của đài truyền hình số 9. Cuộc thi này làm xôn xao dư luận và đã tốn không biết bao nhiêu giấy mực của báo chí Saigon thời bấy giờ. Dư luận bất mãn và bàn tán về sự lựa chọn bất công của ban giám khảo. Nhà báo Tuyết Sĩ gọi Hoàng Kim Uyên là tuyệt sắc giai nhân, chỉ xuất hiện một lần rồi biến mất. Nhà văn Hoàng Hải Thủy gọi cô là Tây Thi tái thế. Sau này, khi qua Montreal để hát, ca sĩ Thanh Tuyền cho rằng theo ý cô, hai người đẹp nhất thời đó là Thẩm Thúy Hằng và Hoàng Kim Uyên.

“Được sự khuyến khích của chú là Hoàng Trọng Miên (Giáo sư kịch nghệ Trường Quốc Gia Âm Nhạc) và người chú này năn nỉ với hai ông bà thân sinh mãi, nên hai cụ mới bằng lòng. Kết quả cô được chức Á Hậu, nhưng được khán giả bình chọn là Hoa Hậu trong lòng khán giả. Hoa hậu trong cuộc thi năm đó là Thái Kim Hương. Hai năm sau cô lên xe hoa về nhà chồng. (*)

“Hoàng Kim Uyên là con của ông Hoàng Trọng Thược, một viên chức cao cấp trong ngành Quan Thuế 3 miền Bắc, Trung, Nam. Cụ còn làm thơ với bút hiệu Hương Thủy. Mẹ là bà Hoàng Thị Thảo, bà là em bạn dì ruột của Đức Từ Cung Hoàng Thị Cúc (Mẹ Vua Bảo Đại) Bố gốc làng Nguyệt Biều (Huế), mẹ gốc Mỹ Lợi (làng của Đức Từ Cung). Tuy mang giòng dõi gốc Huế chính cống nhưng cô lại sinh ra tại đất Bắc (Thanh Hóa). Ông cụ đổi nhiệm sở ra Hà Nội, sau một tuần khi cô sinh ra và đó là lý do tại sao cô lại nói tiếng Bắc. Vào Nam trước 1954, vì cụ bà ngã bệnh do không chịu nổi khí hậu quá nóng, Cụ ông lại dời gia đình ra Đà Nẵng.

“Hoàng Kim Uyên học trường Sacre Coeur, chương trình Pháp và sau học thêm tiếng việt tại trường Sao Mai. Vào năm 1965 ông cụ và gia đình đổi vào Nam sinh sống.

 Hoàng Kim Uyên (Hình: Đặng Hùng Sơn)

“Sau khi được bầu làm Á hậu, cô được mời làm xướng ngôn viên danh dự đầu tiên của Đài Truyền Hình Việt Nam trong ngày khai mạc. Cô bắt đầu hoạt động văn nghệ trong vở kịch “Thành Cát Tư Hãn” của kịch tác gia Vũ Khắc Khoan, do diễn viên Trần Quang thủ vai chính, Hoàng Kim Uyên vai công chúa Giang Minh, Lê Tuấn vai Thúc Bột Đào.

“Về điện ảnh Hoàng Kim Uyên có mặt trong phim “Cúi Mặt” của đạo diễn Thân Trọng Kỳ, với Kim Vui (Chân trời tím) và Cao Huynh. Cuốn phim dự định quay là “Nghìn trùng xa cách” thì biến cố 1975 ập đến. Đạo diễn Lê Dân mời đóng phim “Bạch Ngâm Sương” cũng cùng chung số phận. Cùng với người chú ruột là giáo sư Hoàng Trọng Miên, cô đã lập nên đoàn vũ dân tộc Việt nam dự định đi trình diễn khắp thế giới. Cô đã dày công luyện tập và huấn luyện cho trên 150 cô vũ công. Đã chuẩn bị cho chuyến đi Úc châu trong sáu tháng của đoàn vũ,nhưng vào tháng 3 năm 1975 thì Pleiku mất, nên tất cả những người có giấy thông hành đi ngoại quốc bị đình lại…”

Về tiểu sử của tác giả bút ký “Y sĩ tiền tuyến” thì, trong một cuộc phỏng vấn của Châu Hải Châu, đăng tải trên Luanhoan.net, cho biết:

“ Trang Châu tên thật Lê Văn Châu, sinh ngày 28 tháng 3 năm 1938 tại Huế. Ông là con trai thứ của cựu trung tướng Việt Nam Cộng Hòa Lê Văn Nghiêm (vừa thất lộc tại Sài Gòn ngày 27 tháng 01 năm 1988) và bà Trần Thị Thuận, (qua đời lúc Trang Châu lên 9 tuổi). Thuở nhỏ theo học tại các trường Pellerin, Thiên Hựu (Huế), Yersin (Đà Lạt). Tốt nghiệp Y khoa năm 1966. Là bác sĩ quân y, phục vụ trong binh chủng nhảy dù, kể từ 1966 đến năm 1971. Đã lập gia đình cùng bà Hoàng Kim Uyên (ái nữ của nhà thơ Hoàng Trọng Thược, Á hậu Việt Nam năm 1966) và có hai con trai. Trước 1975, Trang Châu cộng tác với các tạp chí: Tiền Phong, Khởi Hành, Văn Học… Tỵ nạn tại Montréal Canada từ năm 1975, hiện hành nghề tại phòng mạch tư. Tiếp tục sáng tác, nhưng ít gởi bài đăng báo.Tháng 6 năm 1987, được bầu làm Chủ tịch hội Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại tại Canada, trung tâm Quebéc. Tác phẩm đã xuất bản: Tình Một Thuở (1964), Y Sĩ Tiền Tuyến (bút ký, 1970). Tác phẩm sắp in: Thơ Trang Châu, Nhìn Lại Mình (tập truyện), Bên Bờ Hạnh Phúc (tập truyện)…”

Từ phải qua (ngồi) Nhà thơ Trang Châu, nhà văn Song Thao, nhà văn Hoàng Xuân Sơn. (đứng) Nhà thơ Nguyễn Đức Bạt Ngàn, Nhà thơ Lưu Nguyễn, nhà văn Hồ Đình Nghiêm (Hình: Song Thao)

Vẫn theo nội dung của cuộc phỏng vấn này thì Trang Châu làm thơ trước khi viết văn. Ông nói:

“… Độc giả biết tôi về thơ trong một trường hợp hạn hẹp. Độc giả của thơ tôi lúc ấy là nam nữ sinh viên các trường đại học và đặc biệt hai trường Gia Long và Trưng Vương. Lý do là lúc đó sinh viên Y khoa Sài Gòn cho xuất bản nguyệt san Tình Thương, tờ báo duy nhất của sinh viên được bày bán tại các sạp báo. Tôi làm thư ký tòa soạn cho tờ Tình Thương trong 3 năm đầu. Sau khi tôi ra trường, tờ báo sống đến gần hết năm thứ tư thì bị đóng cửa vào năm 1966 vì lý do chính trị. Dạo ấy tôi làm toàn thơ tình cảm. Sang đây, thỉnh thoảng gặp lại vài cựu nữ sinh Trưng Vương, Gia Long còn thuộc lòng những bài thơ ngắn của tôi làm thời đó, làm tôi ngạc nhiên một cách thích thú…”

Ông cũng cho biết thêm rằng, ông nặng lòng với thơ văn. Vì ông nghĩ, thơ diễn tả trọn vẹn nỗi lòng của ông hơn văn xuôi.

Trả lời câu hỏi của Châu Hải Châu về bút ký “Y sĩ tiền tuyến”, tác giả nói, tác phẩm đó của ông trả qua nhiều giai đoạn trước khi hoàn thành. Lý do:

“… Thật tình tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ viết văn cả. Vào năm thứ 6 Y khoa, tôi ghi tên học Nhảy Dù. Học lấy bằng xong, anh em trong tòa soạn Tình Thương bảo viết lại diễn tiến của khóa dù vì nghe tôi kể lại thấy hấp dẫn. Và bài “Khóa 68 Nhảy Dù” trong cuốn YSTT là đoản văn đầu tiên tôi viết.

“Về Nhảy Dù một thời gian, tôi viết về cuộc hành quân đầu tiên tôi tham dự với tiểu đoàn 6 Nhảy Dù, đăng ở Tình Thương với nhan đề Thử Lửa. Lúc bấy giờ sư đoàn dù cho ra tờ Mũ Đỏ, cho đăng lại bài này. Sau đó tôi rời tiểu đoàn 6 Nhảy Dù về làm Y sĩ trưởng tiểu đoàn 3 Nhảy Dù. Tiểu đoàn đóng quân ở ven đô, tôi tình cờ nghe đài Phát thanh Quân đội loan tin cuộc thi bút ký chiến đấu, do tờ Tiền Phong (báo của quân lực VNCH) tổ chức và vì rãnh rỗi không biết làm gì ngoài việc khám bệnh cho binh sĩ, tôi viết bài gởi dự thi. Đó là bài Đường Ra Bến Hải. Bài được chấm giải nhất. Chánh chủ khảo tuyển chọn, sau này tôi mới biết là anh Nguyễn Đạt Thịnh. Sau đó tôi rời tiểu đoàn 3 Nhảy dù về làm việc tại bệnh viện Đỗ Vinh ở căn cứ Hoàng Hoa Thám. Tôi viết thêm bài Hành Quân Di Dân và Một Cuộc Săn Du Kích đăng ở Văn Học và Tiền Phong. Giải Văn Học Nghệ Thuật của Đệ nhị Cộng Hòa ra đời năm 1969, bây giờ tôi mới có ý định viết thành một cuốn sách để gởi đi dự thi. Tôi bỏ ra 5 tháng để viết phần còn lại. Cuốn sách được lấy tên Y Sĩ Tiền Tuyến…” (Nguồn đd)

(Kỳ sau tiếp)

_______

(*) Nguồn Wikipedia. Tưởng cũng nên nói thêm, cuộc thi đó, còn có tên “Hoa hậu xe đạp”.