Tính “Biệt Ly” Trong Ca Khúc Của Cố Nhạc Sĩ Anh Việt (Kỳ 01)

15 Tháng Tám 201212:00 SA(Xem: 13045)
Tính “Biệt Ly” Trong Ca Khúc Của Cố Nhạc Sĩ Anh Việt (Kỳ 01)

 

anhviet_01-content-content

 

Lịch sử chiến tranh hay cách mạng của một đất nước luôn có những thời điểm rõ ràng, cụ thể. Thí dụ, cuộc cách mạng Pháp, khởi đầu từ vụ phá ngục Bastille, ngày 11 tháng 7 năm 1789. Hay cuộc nội chiến Nam-Bắc Mỹ, khởi sự ngày 12 tháng 4 năm 1861. Gần gũi hơn với chúng ta, không ai tranh cãi về ngày 19 tháng 8 năm 1945, là ngày toàn dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp…

 

Nhưng, ở những lãnh vực khác, như lãnh vực Văn Học, Nghệ Thuật (VHNT) Việt Nam, tới giờ, người ta có thể đồng thuận với nhau rằng, dòng VHNT tiền chiến, khởi đi từ đầu thập niên 1930. Nhưng không ai có thể chỉ ra một cách rõ ràng và, thuyết phục được tất cả mọi người về thời điểm kết thúc của dòng VHNT ấy.

 

Một số nhà phê bình văn học đã lấy ngày 19 tháng 8 năm 1945, làm ngày tang của dòng VHNT tiền chiến. Đó cũng là ngày chấm dứt một thời kỳ thanh bình của Việt Nam. Dù tạm bợ trong chế độ quốc gia do người Pháp bảo hộ.

 

Nhưng thời điểm từ 1946 tới 1954 (trước khi có hiệp định Geneva và, cuộc đi cư vào miền Nam của hơn 1 triệu đồng bào miền Bắc,) thì chúng ta phải gọi đó là thời kỳ VHNT gì?

 

Có nhiều người gọi đó là thời kỳ VHNT Kháng Chiến.

 

Tôi thiển nghĩ chỉ danh này không đúng lắm. Bởi nếu có một số văn nghệ sĩ thoát ly gia đình, bỏ thành phố, vào chiến khu tham gia công cuộc chống chống Pháp - - (Mà, không lâu sau, thực tế cho thấy, cuộc kháng chiến của toàn dân đó, đã bị người CS tiếm đoạt) - - Thì, cũng có không ít văn nghệ sĩ ở lại vùng quốc gia.

 

Chưa kể, cũng có rất nhiều văn nghệ sĩ, sau một thời gian đi theo kháng chiến, đã “dinh tê” tức trở lại vùng “tề,” vùng quốc gia. Như các nhà văn, nhà thơ, họa sĩ Vũ Hoàng Chương, Đinh Hùng, Tạ Tỵ, Mai Thảo, v.v... Các nhạc sĩ, ca sĩ như Phạm Đình Chương, Phạm Duy, Lê Trọng Nguyễn, Nhật Bằng, Thái Hằng, Thái Thanh, v.v…

 

Lịch sử oan nghiệt của Việt Nam, trong mỗi thời kỳ chiến tranh, ly tán, đều có hiện tượng phía này đã nhìn phía kia, nếu không phải là kẻ thù, chí ít cũng là những kẻ…phản quốc!

 

Những người có tinh thần công bình, với ý thức sáng suốt tối thiểu, không ai có thể quả quyết những người dân ở vùng…“tạm chiếm” là không yêu nước! Trái lại. Có chăng, họ yêu nước theo cách của họ.

 

Cũng thế, dù đứng ở phía nào, quan điểm nào, những người có tinh thần khách quan, cũng không thể phủ nhận tinh thần yêu nước, yêu quê hương, dân tộc của những văn nghệ sĩ sống, hay từ vùng kháng chiến trở về vùng quốc gia kiểm soát.

 

Vì thế, không ít người cho rằng, dựa vào thời gian khởi sự cuộc kháng chiến của toàn dân Việt Nam năm 1945, làm dấu mốc chấm dứt giai đoạn VHNT tiền chiến, để bước qua giai đoạn mới: Giai đoạn VHNT kháng chiến, tự thân thiếu tính thuyết phục trong thực tế.

 

Bởi vậy, ở lãnh vực âm nhạc, nhiều nhà nhạc - sử (điển hình như nhạc sĩ Trần Quang Hải,) đã khá lúng túng, không biết phải xếp những nhạc sĩ có sáng tác từ trước điểm mốc 1945 vào giai đoạn nào?

 

Khi mà, vì sự giới hạn của phương tiện phổ biến thời đó, khiến sáng tác của một số nhạc sĩ ở giai đoạn này, chỉ được quần chúng biết đến, sau thời kiểm vừa kể.

 

Ngược lại, cũng có những ca khúc sáng tác sau 1945, nhưng lại được quần chúng yêu thích, phổ biến một cách rộng rãi, cùng lúc với những ca khúc ra đời từ thời tiền chiến.

 

Điển hình là trường hợp của cố nhạc sĩ Anh Việt / Trần Văn Trọng. (1)

 

Căn cứ vào bài viết nhan đề “Lỡ chuyến đò – Tưởng nhớ nhạc sĩ Anh Việt” của nhạc sĩ Thanh Trang, (tác giả nhiều ca ca khúc nổi tiếng, trong số đó, có “Duyên Thề”) - - Thì cố nhạc sĩ Anh Việt / Trần Văn Trọng sáng tác nhạc từ năm 1940. Điểm mốc này nằm trong giai đoạn được khẳng định là giai đoạn VHNT tiền chiến.

 

Tôi không biết những năm đầu thập niên (19)40, nhạc sĩ Anh Việt ở đâu? Nhưng dù ở đâu thì, đó vẫn là thời gian mà, những phương tiện phổ biến nhạc ở miền Nam còn rất giới hạn. Hậu quả, những ca khúc đầu tay của ông, đã không được biết tới.

 

Phải đợi tới những năm sau 1946, những ca khúc như “Bến cũ,” “Một chuyến đi,” “Lỡ chuyến đò” hay “Thơ ngây” của cố nhạc sĩ Anh Việt mới được nhiều người biết tới. Hơn thế nữa, chúng còn được đón nhận như những cơn sốt vỡ da trong tâm hồn người thưởng ngoạn.

 

Chỉ riêng với ca khúc “Thơ Ngây” của cố nhạc sĩ Anh Việt, nhạc sĩ Trần Quang Hải trong bài viết “Nhạc sĩ Anh Việt và dòng nhạc 50 năm sáng tác,” đã ghi nhận như sau:

 

“Trong lịch sử âm nhạc Việt Nam, những nhạc phẩm có tác dụng giao hòa được tâm hồn và trái tim của người trình diễn lẫn người thưởng thức , như nhạc phẩm ‘Thơ Ngây,’ không phải là nhiều . Chính vì thế ‘Thơ Ngây’ đã sống mãi với thời gian, không khác gì những nhạc phẩm lãng mạn bất hủ như ‘Biệt Ly’ của Doãn Mẫn, ‘Con Thuyền không bến’ của Đặng Thế Phong , ‘Nỗi lòng' của Nguyễn Văn Khánh hay ‘Em đến thăm anh một chiều mưa’ của Tô Vũ, v.v…” (2)

 

Du Tử Lê,

(Kỳ sau tiếp.)

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Chú thích:

(1)Cố nhạc sĩ Anh Việt / Trần Văn Trọng sinh năm 1927 tại Rạch Giá. Theo tư liệu của nhạc sĩ Trần Quang Hải thì, nhạc sĩ Anh Việt lập gia đình với bà Tố Oanh, người Huế, họ Nguyễn. Ông bà có được với nhau tất cả 9 người con, đều đã thành danh. (Wikipedia / Bách khoa toàn thư mở.)

Theo trang mạng Art@all.net trích dẫn bản tin của Dân Sinh News thì:

Trong giờ tưởng niệm vào chiều Thứ Bảy ngày 22 tháng 3 -2008 ca sĩ Thu Hà, tức bác sĩ Nguyệt đã hát bài Bến Cũ bằng 1 giọng truyền cảm và xúc động để tiễn đưa lần cuối nhạc sĩ Anh Việt tại nghĩa trang Oak Hill, thành phố San Jose.

Bà Thu Hà cho biết nữ sĩ Tố Oanh là phu nhân của cố nhạc sĩ đã để bản Bến Cũ trên đầu giường bệnh. Nghe nửa chừng thì ông ra đi.”

Đó là ngày 14 tháng 3 năm 2008.

(2) Nguồn đd. 

 


 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
28 Tháng Ba 202012:24 CH(Xem: 8218)
Thái Thanh, trong lòng tôi, không chỉ là tiếng hát vượt thời gian, Bác là hiện thân của trường ca Mẹ Việt Nam, kiên cường, dũng mãnh.
14 Tháng Hai 202012:00 SA(Xem: 10059)
bông hoa mách một con đường ngắn nhất đem mùi hương vào tận giấc mơ người.
27 Tháng Giêng 20206:29 SA(Xem: 5763)
Giữa những giây phút cuối cùng của năm cũ sẽ vĩnh viễn khép lại và, một năm mới hớn hở mở ra, có một khe hở mà, chúng ta gọi là Giao thừa.
14 Tháng Giêng 202012:00 SA(Xem: 7815)
chiều thơm, tất tả đêm suy kiệt/ trí nhớ dậy hương từng vết thương/
18 Tháng Mười Hai 201912:00 SA(Xem: 9400)
có thể em không biết/ tôi đã trở lại nhiều lần vỉa hè/ nơi chúng ta từng ngồi với bạn bè,/ trên những chiếc ghế thấp
16 Tháng Mười Hai 20199:26 SA(Xem: 9371)
Góc đêm, Sài Gòn xưa, với tôi, là những con đường vắng lặng, với những ngọn đèn đường lẻ loi, cúi xuống kiếm tìm linh hồn, hay ngắm nhìn chiếc bóng chơ vơ của chính nó.
19 Tháng Mười Một 20196:07 CH(Xem: 6568)
mưa đi xa, khuất. em và nắng./ tưởng chút buồn? sao mãi thốn tâm?
19 Tháng Mười Một 201910:18 SA(Xem: 6825)
nghìn năm nữa, tôi vẫn là đứa trẻ/ cần bàn tay của mẹ thuở lên năm
19 Tháng Mười Một 20199:39 SA(Xem: 5801)
những con chữ như mây,/ trên vai đời thất lạc./ lao lung những đường bay,/ tận cùng đêm: thương-lắm.
19 Tháng Mười Một 20199:30 SA(Xem: 5834)
thời đại chúng ta đang khép lại./ chúng ta rồi cũng sẽ lần lượt đi xa./ nhưng những tận hiến của bạn cho mai sau,/ sẽ mãi ở lại/ cùng hân-hoan-biển-lớn.
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 16814)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 12051)
Từ hồi nào giờ, giới sinh hoạt văn học, nghệ thuật thường tập trung tại thủ đô hay những thành phố lớn. Chọn lựa mặc nhiên này, cũng được ghi nhận tại Saigòn, thời điểm từ 1954 tới 1975.
(Xem: 18831)
Với cá nhân tôi, tác giả tập truyện “Thần Tháp Rùa, nhà văn Vũ Khắc Khoan là một trong những nhà văn lớn của 20 năm văn học miền Nam;
(Xem: 9026)
Để khuây khỏa nỗi buồn của cảnh đời tỵ nạn, nhạc sĩ Đan Thọ đã học cách hòa âm nhạc bằng máy computer.
(Xem: 8125)
Mới đây, có người hỏi tôi, nếu không có “mắt xanh” Mai Thảo, liệu hôm nay chúng ta có Dương Nghiễm Mậu?
(Xem: 452)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 820)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 1020)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 22340)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 13900)
Nấu cơm là công việc duy nhất trong ngày có liên quan đến cộng đồng gia đình, mà, gần đây Bố đã được miễn, vì cả nhà cứ bị ăn cơm sống hoài.
(Xem: 19088)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 7781)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 8697)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 8392)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 10940)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 30590)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 20745)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 25366)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 22812)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 21615)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 19672)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 17964)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 19149)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 16825)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16016)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 24372)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 31809)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 34842)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,