Tôi mới nhận được 4 bài thơ nhỏ-nhắn-nỗi-buồn của một người làm thơ, rất trẻ: Nguyễn Đăng Khoa, 1987, hiện cư ngụ tại Saigon.
Nhà thơ Nguyễn Đăng Khoa
Đọc nhiều lần hai lục bát, một năm chữ, và một năm chữ phá thể, tôi muốn dùng cụm hình dung từ nhỏ-nhắn-nỗi-buồn, nhưng lại chứa đầy liên tưởng cheo leo, trên những địa hình ý tưởng đáy sâu - - Để nói về thủ pháp thi ca của họ Nguyễn-1987, hiển lộ khá sớm. Hai lục bát ngắn của Nguyễn-1987 (cũng như lục bát của những người trẻ khác, như Nguyễn Lãm Thắng, Miên Di, Trịnh Sơn…gần đây) đã đẩy lui dần trong tôi, niềm lo lắng, nỗi hoang mang trước di sản tệ hại của một vài nhà thơ, chỉ vì chút vật chất bọt bèo, hay cuồng ngông tài bất cập trí, trở thành những lâm-tặc-phá-rừng-lục- bát! Biến thể thơ đầu nguồn văn học Việt thành bó, thành thúng, thành cần xé lục bát… như rác, như “thư rơi” trên đường phố chữ nghĩa Việt Nam bầy hầy, nhiều chục năm qua.
Hai lục bát ngắn của Nguyễn-1987 (và những đồng-hành-lục-bát khác của Nguyễn Đăng Khoa) hôm nay, không chỉ cho tôi niềm tin, hy vọng vào khả năng miễn nhiễm của rừng lục bát Việt Nam nguyên sinh mà, Nguyễn-1987, còn cho tôi hy vọng, rồi đây, thủ pháp thi ca của Nguyễn Đăng Khoa sẽ sớm lấp lánh những đường kiếm huê dạng ở những bài thơ nhỏ-nhắn-nỗi-buồn, với những liên tưởng cheo leo, trên những địa hình ý tưởng đáy sâu, sẽ sâu hơn nữa…
Tôi xin không bước thêm vào nỗi buồn hay đáy sâu thơ Nguyễn Đăng Khoa, như một tỏ bày trân trọng của cá nhân tôi, trước quyền tự thân khám phá của bạn đọc và thân hữu về cõi thơ mướt xanh nắng, gió này.
Trân trọng,
Du Tử Lê.
(Calif. Nov. 2013)
(*) Một ngày sau khi viết xong giới thiệu trên, khi hỏi xin Nguyễn, 1987 tấm hình để đi kèm bài, tôi nhận được 3 bài lục bát khá đẹp, khác nữa, của Nguyễn Đăng Khoa - - Tỏ tình với thể thơ đầu nguồn của Văn Học Việt, nguyên văn như sau: “…Cháu xin phép chú được chép ra đây thêm để gửi chú một vài bài lục bát, thể thơ mà cháu yêu quý như "tiếng mẹ sinh từ lúc nằm nôi" ạ …”
Do đấy, chúng tôi cũng xin gom, đăng ba bài lục bát mới ấy, như một niềm vui thêm về tiếng thơ của người trẻ tuổi này.
Trân trọng,
Du Tử Lê,
(Nov. 17-2013)
_____________
Thơ Nguyễn Đăng Khoa,
Trèo lên đỉnh của giọt sương.
Ra cổng làng nhặt cơn mưa
Mùa hanh tưới cội tình vừa cháy khô
Đi theo nhịp phách xe thồ
Hỏi han gốc tích nấm mồ thời gian
Lên núi trổ giấc mơ vàng
Kéo chăn huyễn mộng che ngàn vết thương
Trèo lên đỉnh của giọt sương
Đốt trầm hương cũ soi gương mặt mình.
Đốt gió.
Lòng trời lặng gió
Kinh ngủ trong mõ chùa dài
Diều hâu mắt đỏ
Thành tâm tụng tiếng bi ai
À ơi thơ dại
Nhọc nhằn đi hái áo manh
Sầu nào gãy cánh
Lạnh xương rụng mảnh chiều này
Mưa rơi ngoài ấy
Mắt buồn đi lấy khăn che
Anh ngồi nhặt gió
Đốt lên thành bão cuối hè
Mơ những cuộc rất thừa.
Buồn đến chơi từ sáng
Chắc sẽ ở đến trưa
Không gì ngoài khung cửa
Dại khờ bằng cơn mưa
Hai mình
Hai im lặng
Mơ những cuộc rất thừa
Quét lá.
Cô đơn lẻn đến từ sau
Lạnh lùng kết liễu nỗi sầu của anh
Chiều chiều trên đỉnh trời xanh
Có kẻ về quét lá quanh mộ mình.
Nỗi buồn đức hạnh.
Ta về nồng lại bờ vai
Người về ướm lại gót hài thơm mưa
Đôi mình xưa, dở dang xưa
Nỗi buồn đức hạnh sao chưa lấy chồng?
Ta còn một giây đợi chờ.
Đã đến trước Cổng Tái sinh
Mình ôm thật chặt những hình dung nhau
Anh thưa lại tiếng yêu đầu
Em ướm lại chiếc hài màu ngây thơ
Ta còn một giây đợi chờ
Và một giây khác để hờ hững nhau
Bắt đầu.
Từ trong quả táo cắn đôi
Trần gian trở dạ sinh sôi nỗi buồn
Từ xây nên những lầu chuông
Loài người tìm đến ngọn nguồn khởi nguyên
Từ trong cái chết đầu tiên
Dường như sự sống hồn nhiên chào đời.
Ngyễn Đăng Khoa.