Đặng Phú Phong, “nỗi buồn tháng bảy”, ở được với mai sau?

Đặng Phú Phong là tên tuổi quen thuộc trong sinh hoạt VHNT hải ngoại, từ nhiều chục năm qua. Người đọc chú ý nhiều tới những bài viết về hội họa, phỏng vấn văn, nghệ sĩ, của ông.

Nhưng, những ngọn núi mà họ Đặng không ngừng đau đáu thao thiết chinh phục, muốn vượt qua, lại chính là thi ca và, văn xuôi.

Đặng Phú Phong chọn “Nỗi buồn Tháng Bảy”, 2014, để dựng thêm một cột mốc mới, cho cuộc trường chinh chữ, nghĩa của mình. Cột mốc đánh dấu lộ trình lao tác tinh thần của họ Đặng, lần này là Thi ca và Truyện cực ngắn.

Tôi không muốn che dấu rằng, cánh rừng thi ca Đặng Phú Phong, tựa đề “Nỗi buồn tháng Bảy”, đã mang lại cho tôi, nhiều câu thơ đẹp. Những câu thơ, tự thân, mang được trong nó, nhiều âm vọng, riêng:

“góc phố bỗng dưng như góc núi
“chút mây rẽ xuống tóc ai xinh”

Hay, những âm vọng như tiếng hắt, dội những lỡ làng nhân thế:

“tránh dấu hỏi lại rơi vào dấu ngã
“con chữ buồn. lạnh cả một vầng trăng”

Hoặc, chói, gắt những cảm nghiệm tử sinh, chấp chới âm, dương giữa đôi bờ hư / thực:

“tro người tốt đất, xanh rừng
“bỏ đi quanh quẩn dở chừng chiêm bao”.

Tôi không muốn che dấu rằng, cánh rừng thi ca Đặng Phú Phong, tựa đề “Nỗi buồn tháng Bảy”, đã mang lại cho tôi, nhiều bất ngờ, lớn. Khi họ Đặng sử dụng dấu chấm như những nhát dao “chém” giữa những danh từ, động từ hay, tĩnh từ kép. Như:

 “đêm với ngày mờ nhạt dấu chia. phân”

Dấu chấm họ Đặng “chém” giữa động từ kép “chia phân” là một trong nỗ lực đổi mới, không chỉ nhịp đi của thơ, làm bật sáng mối tương quan, hệ quả của những từ khép - - Vốn là một trong vài nét đặc thù - - Thực chứng tính phong phú của ngôn ngữ Việt… (Mà) “nhát chém” này, còn đẩy cảm-thức biệt, lìa của khí hậu câu thơ, lên tầng đau đớn, khác.

Chỉ cần một chút chú ý nhỏ, người đọc sẽ nhận được những dấu chấm, dấu phết (ý thức, cố tình), rất nhiều, trong thơ hôm nay, của Đặng Phú Phong.

Thí dụ:

- “quên hay nhớ. saigon. em vẫn thế”

- “mưa ở. mưa về. tâm bất định”

-“em. đi. về. vàng hắt giọt sương khuya”

- “đêm. nhìn. ngắm. mảnh đời lỗ chỗ”…

Trái ngược với văn xuôi, chỉ trong một câu thơ Đặng Phú Phong, người đọc có thể thấy nhiều hơn một mệnh đề độc lập.

- Tại sao?

Vì căn bản thi ca vốn có văn phạm, riêng. Nên, người đọc tưởng chừng như những mệnh đề độc lập này, đứt lìa hay chênh vênh giữa ngữ cảnh câu thơ. Nhưng, hiểu một cách nào đó, (thì), những mệnh đề độc lập ấy, vẫn nằm trong một trạng-huống-thi-ca - - Do tính liên lập, tương thông của dòng chảy.

(Tựa chúng ta không thể tách bạch những bộ phận, cơ quan thuộc cơ thể chúng ta như tay, chân…thành những ốc đảo cách ly. Bởi, cách gì, chúng vẫn có chung một cội, gốc).

Tôi cho đây là một lên đường mới mẻ. Một lên đường đầy can đảm và, ý thức của họ Đặng.

Tôi cũng không muốn che dấu rằng, cánh rừng thi ca Đặng Phú Phong, tựa đề “Nỗi buồn tháng Bảy”, đã đem lại cho tôi, nhiều câu thơ lạ. Những câu thơ mà, không phải người làm thơ nào, dù đam mê một đời, cũng dễ có được:

“không gian đọng thời gian
“phật mênh mông nụ cười
“em lung linh điệu múa”

Hoặc:

“đôi bàn tay. vỗ lệch bàn tay”

Hoặc nữa:

“đường cười với dấu chân”…

.

Nếu lộ trình thi ca Đặng Phú Phong là những những nỗ lực vượt qua, xóa bỏ chính mình, để hình thành cho cõi-giới thi ca Đặng Phú Phong một chân dung khác - - (Thì) “độ cồn” ẩn dụ trong “Truyện cực ngắn” của Đặng Phú Phong lại khiến người đọc, chỉ “nhấp môi” thôi, cũng đủ thấy cháy bỏng ruột, gan niềm xót xa xấp, ngửa, chao chát đời thường. Điển hình là những mẩu truyện như “Con chim của Bác sĩ Tom”, “Đầu cọp, đuôi heo” “Quên” hay “Đất”.

Trong đôi truyện cực ngắn khác, họ Đặng cũng ném người đọc vào không khí “liêu trai” rất gần với Bồ Tùng Linh. Tựa câu hỏi muôn thuở:

“Thực và mộng, cảnh đời nào đáng sống? Hay đối tượng của kiếp người là gì? ” - - Bằng vào những mẩu truyện như “Trả thù” hay “Nguyễn Du và Kiều”. 

Ở dạng văn xuôi rất gần với thi ca này, Đặng Phú Phong cũng cho người đọc những nhân cách hóa sâu, kín, qua các truyện “Một buổi chiều bình thường” hoặc, “Hai qủa núi”.

Lại nữa, trong cõi-giới truyện cực ngắn của họ Đặng, còn có những tiểu truyện cùng lúc mở ra nhiều cánh cửa. Mỗi cánh cửa dẫn vào một ngôi nhà, tùy theo cảm-thức từng cá nhân mà, người đọc sẽ gặp được điều mình tiên cảm. Như tiểu truyện “Ba người”, “Thi sĩ”…

.

Tới đây, tôi nghĩ đã quá đủ, để tôi phải nói lời chúc mừng nhà thơ / nhà văn Đặng Phú Phong. Ông không chỉ cắm một dấu mốc mới, trong cuộc trường chinh chữ, nghĩa. (Mà), bên cạnh đó, ông còn để lại nhiều bóng cây…

Những bóng cây chữ, nghĩa, tôi hy vọng, ở được với mai sau.

Du Tử Lê

(Garden Grove, Aug. 2014)