BÀI THƠ ĐẦU VIẾT VỀ MƯA HUẾ
Cách đây mấy năm, có dịp ra Huế, sáng cùng Ngô Minh ngồi chơi uống cà phê bên bờ sông Hương, trời lất phất mưa, chợt nghĩ :
Cơn mưa bất ngờ làm trắng xoá sông Hương
Và anh bỗng nhớ em
Núi Ngự thì già sông Hương thì trẻ
Cơn mưa nào xứ Huế
Cũng dài và rất buồn
Như những chuyện tình dài và rất buồn
Rồi nhân có cô bạn thơ của Ngô Minh ngồi đó, tôi tặng thêm mấy câu :
Sông Hương giữa mờ mịt cơn mưa
Anh chỉ thấy em
Một chiếc lá của trời
Thật ra, đó không phải là người phụ nữ duy nhất tôi gặp trong mấy ngày ở Huế. Trước đó hai ngày, có một cô gái từ Kim Luông xuống rủ tôi đi ăn sáng rồi ghé Vỹ Dạ uống cà phê :
Anh về Vỹ Dạ
Không gặp Hoàng Cúc
Không thấy hàng cau
Chiều Kim Luông không có gái mỹ miều
Cho quân vương mê đắm
Chợt nghĩ ngày hôm qua có một phu nhân mời tôi đi ăn cơm trưa. Trong bữa ăn ấy, vị phu nhân cho biết là rất yêu thơ, thích làm thơ, nhưng lát sau nàng ấy lại cho tôi biết rằng trong tủ sắt của nàng hiện có hơn một nghìn cây vàng. Bởi vậy, câu thơ liền đến ngay cho bài thơ được trọn vẹn:
Mỹ nhân bây giờ yêu vàng hơn yêu thơ
NGHĨ LAN MAN BÊN BỜ SÔNH HƯƠNG
Tặng Ngô Minh
Cơn mưa bất ngờ làm trắng xóa sông Hương
Và anh bỗng nhớ em
Núi Ngự thì già sông Hương thì trẻ
Cơn mưa nào xứ Huế
Cũng dài và rất buồn
Như những chuyện tình dài và rất buồn
Xứ Huế bây giờ không còn vua
Những cô gái Huế ngồi tương tư về những ông hoàng
Không thái ấp không tước phong
Không có tiền uống rượu
Anh về chơi Vĩ Dạ
Không có Hoàng Cúc cũng không có hàng cau
Bến Kim Long không còn gái mỹ miều
Cho quân vương mê đắm
Mỹ nhân bây giờ yêu vàng hơn yêu thơ
Sông Hương giữa mở mịt cơn mưa
Anh chỉ thấy em
Một chiếc lá của trời
& Ở Huế có câu ca, nghe đồn là của vua Thành Thái:
Kim Luông có gái mỹ miều
Thượng yêu Thượng nhớ Thượng liều Thượng đi
DƯỚI CHÂN NÚI RÙA
Anh ngồi bên em dưới chân núi Rùa
suốt cả buổi chiều
để thấy mình không bằng được núi
Nghìn năm mây trắng bay trên núi Rùa
Nghìn năm núi Rùa hồn nhiên và lẳng lơ
Anh cả một đời tính toan và sợ hãi
Nghìn năm biển thét ngoài kia núi Rùa
Nghìn năm núi Rùa thản nhiên trầm mặc
Anh cả một đời không dám ghét dám yêu
Nghìn năm trăng lên hoang sơ trên đỉnh núi Rùa
Nghìn năm núi Rùa thơ ngây quyến rũ
Anh cả một đời không dám đi xa
Em ơi em, đừng yêu anh
Em hãy đến núi Rùa
Huế, tháng 7-2009.Nói về Huế thì tôi đã có thơ dành cho Huế ngay khi mới 16 tuổi, học trường Khải Định. Không thể nào quên những buổi sáng đạp xe từ đầu cánh đồng An Cựu, vượt qua mưa và gió hun hút để đi đến trường. Tuy chỉ trải qua một mùa đông ở Huế nhưng ấn tượng về những ngày mưa gió thì không thể phai.
Chính bởi thế mà khoảng cuối năm 1956, khi anh Nguyễn Bính bảo: Cán có bài thơ nào thích thì để đem đăng vào Trăm Hoa số này. Tôi liền có ngay và đưa bài thơ. Nhan đề bài thơ là: Gió mưa xứ Huế. Ai ngờ, ngay sau đó, anh Bính xoá luôn hai chữ, chỉ còn lại hai chữ
Bây giờ tôi vẫn phục lăn cái quyết định rất giỏi ấy của nhà thơ bậc thầy đối với mình. Rồi anh Bính còn chữa, còn xoá cho tôi nhiều từ, nhiều câu nữa, cho đến khi tôi mang bài thơ ra nhà in. Nên biết rằng hồi ấy tờ báo tuần nào cũng chỉ in mỗi lần một bài thơ, nên có thơ được in là vinh dự lắm.
Tôi vẫn còn nhớ, vào cuối năm, anh Bính tổ chức bữa cơm tất niên trong nhà, một ông bạn ngồi bên cạnh, cũng là chỗ thân tình của báo Trăm Hoa, vỗ vai tôi rồi nói:
- Nói thật với cậu, đừng giận, lâu nay tớ có đọc thơ cậu, chả thấy có bài nào hay, chỉ gọi là được. Nhưng bài thơ Mưa Huế này thì đúng là hay. Tớ nói thật đấy, không nịnh cậu đâu!
Trái tim tôi lúc ấy như được vuốt ve!
Hôm nay, miền Trung, có quê tôi và xứ Huế, đang trong những ngày mưa và gió. Tôi lại nhớ chuyện cũ. Lúc ấy, tôi học ở Hà Nội, đã xa Huế hai năm và không biết đến bao giờ trở lại, tôi nhớ Huế như nhớ chính quê hương mình.
Tôi đang tìm đọc lại bài thơ cũ, như tìm lại một mối tình thuở mười tám.
MƯA HUẾ
Những cô gái Huế
Đòn gánh đè vai
Đường xa chợ chiều lặng lẽ
Dáng gầy như cỏ cây quê mẹ
Giếng tình thăm thẳm mắt không vơi
Chiều nay lạnh đất lạnh trời
Tôi đi trên đường Hà Nội
Chợt nhớ quê xa vời vợi
Mẹ già áo rách vá vai
Còm cõi đường xa gánh nặng cuộc đời
Tâm tình nín lặng
U uất như điệu hò trên sông
chìm trong khuya xa vắng
Buồn phổ vào dây
một khúc độc huyền.
Sao buồn quá quê hương ơi
Thành cũ lăng xưa đổ nát rồi
Đời mẹ vẫn chân mòn buổi chợ
Phong phanh áo rách vá vai
Thân mẹ như thuyền trên sông An Cựu
Mà cuộc đời
như mưa xứ Huế
dây dứt không nguôi
Xứ Huế chiều nay mờ mịt đất trời
Gió mưa nhiều quá
Mẹ bước run chân
đường quành Vĩ Giạ
Bến đò vắng khách trơ vơ
Mẹ ơi đến bao giờ
Cho đời thôi mưa thôi gió
Cho khoang thuyền đỏ hồng bếp lửa
Cho đò kia cắm vững ngọn sào
Cho điệu hò mái đẩy vút đưa cao ?
Hà Nội, 1956
Gửi ý kiến của bạn