Đêm, nhớ trăng Saigòn.

Bài thơ này, tôi viết trong mùa Giáng Sinh 1978; khi tôi làm ca hai (Second shift) cho hãng Rockwell International, ở thành phố Newprot Beach được gần hai năm.

Tôi nhớ, hàng năm, vào những dịp lễ lớn, như Giáng Sinh, Năm Mới, hãng Rockwell Int. cho nhân viên nghỉ bắc cầu, nhiều ngày. Người Mỹ dùng thời gian nghỉ dài, được trả lương này, để đi du lịch…Rất ít người chịu làm “overtime,” dù được trả lương gấp rưỡi hay gấp đôi.

Cá nhân tôi, không biết đi đâu, làm gì cho hết những ngày nghỉ dài khủng khiếp ấy, nên tôi và một vài nhân viên người thiểu số khác, như Nhật, Phi… nhận đi làm.

Đêm trở về, tôi chỉ gặp… mình tôi và, một vầng trăng hạ tuần lạnh lẽo.

Trăng quê người khiến tôi nhớ và sống lại, những mùa trăng quê hương. Sống lại này, ở thời điểm đó, với tôi, là sống lại với quá khứ, kỷ niệm, không một chút hy vọng mong manh, tái diễn…
__________

*Nhà thơ Du Tử Lê trả lời thêm về bài thơ Đêm Nhớ Trăng Saigon

"Bài thơ này tôi viết vào khoảng tháng 4 năm 1980 (...) Sương quàng cổ cây chứ không phải cỏ cây. Nếu chúng ta quan sát sẽ thấy sương tựa như từ dưới đất dâng lên. Tùy theo mức độ nhiều hay ít mà sương quấn ngang gốc, nửa thân, hay cổ cây. Đối với người làm thơ như tôi, vốn ưa lãng mạn hóa, nên tôi đã cụ thể hóa hình ảnh sương, là chiếc khăn quàng, để nó có thể quàng vào cổ cho cây. Nếu chúng ta có khăn quàng riêng thì, cây cối cũng có những chiếc khăn quàng cho riêng chúng. Mà sương mù là một (...) “ngỡ hồn tu xứ mưa bay” (...) câu này không có gì là khó hiểu, vì là câu thơ lục bát, người ta quen ngắt câu của của thể lục bát theo nhịp 2 đều, nên hầu hết đã đọc: “Ngỡ hồn / tu xứ / mưa bay…” Nếu mình ngắt lại nhịp đọc thì câu thơ trở rất nên dễ hiểu. Đó là, tôi ngỡ hồn bay tới, đi tu ở nơi, ở xứ mà tôi gọi đó là “xứ mưa bay.” Một nơi chốn vắng lặng, buồn bã, cô quạnh… (...) Khíu là một động tác túm, tụm sao đó, cho liền lại những khoảng trống, rách của một tấm áo đã rách tơi, rách tả… (...) TA: Cái áo có nhiều chỗ rách đó được ví von như là mảnh đời bị rách của chú? (...) Đúng vậy, những mảnh đời tôi đã tan nát hay tan tác." (DTL trả lời phỏng vấn của đài Văn Nghệ Thúy Nga, ngày 5/5/2011)

đêm, nhớ trăng sài gòn

gửi Trần Cao Lĩnh

đêm về theo vết xe lăn
tôi trăng viễn xứ hồn thanh niên vàng
tìm tôi đèn thắp hai hàng
lạc nhau cuối phố sương quàng cổ cây
ngỡ hồn tu xứ mưa bay
tôi chiêng trống gọi mỗi ngày mỗi xa

đêm về theo bánh xe qua
nhớ tôi Xa Lộ nhớ nhà Hàng Xanh
nhớ em kim chỉ khíu tình
trưa ngoan lớp học chiều lành khóm tre
nhớ mưa buồn khắp Thị Nghè
nắng Trương Minh Giảng lá hè Tự Do
nhớ nghĩa trang quê bạn bè
nhớ pho tượng lính buồn se bụi đường

đêm về theo vết xe lăn
tôi trăng viễn xứ, sầu em bến nào?

1978