Hôm nay anh đưa em và con về xứ thôi em đừng hỏi đất nước ta thanh bình thiệt sao anh? vì năm bốn lăm nước ta tuyên bố tự do độc lập năm năm bốn miền Bắc nhảy hòa bình năm bảy lăm khắp nước truyền vang thanh bình thống nhất chúng ta bỏ xứ đi lang thang đã hai chục năm nay anh làm sao biết được đất nước ta đã thanh bình thiệt sự?
Em hỏi anh có phải đất nước ta đã thanh bình thiệt sự? em hãy nhìn gân đỏ còn nổi trong tròng mắt người tù cải tạo người lính trẻ khi xưa giờ tóc đã hoa râm trên cánh tay còn xâm cọp đầu rằn người đàn bà khô héo còn thương khóc chồng con mười lăm năm trước chết khát ngoài biển vắng giờ quay lại khúc biển đây còn nhỏ lệ ròng ròng cả nhà cô cậu anh và năm con cũng đã một lần vượt khơi rồi biệt tích em đừng hỏi đất nước ta đã thanh bình thiệt sự?
Thôi em đừng hỏi bà con ta những ai còn ai mất hai chục năm qua biết bao nhiêu chuyện đổi đời cuộc bể dâu nào có chừa ai thư nhận được họa hoằn mỗi năm một cái em đừng hỏi nhà má có còn ở đường Trần Công Lại? con đường đó đã đổi tên tây tên ta tên cách mạng ba hồi bảy hiệp chỉ còn nhớ trước nhà có gốc me cháy và cái sạp nước ba và anh Hai chiều chiều ra đó ngồi nhậu rượu đế lai rai nhắc chuyện đời xưa thuở cao tằng cố tổ anh làm quan dưới thời còn vua Lê chúa Nguyễn
Thôi con đừng hỏi “dis-moi papa, est-ce que…?” con hãy rán nói tiếng cha sanh mẹ đẻ rủi ba có bí bà con còn hiểu được giải đáp dùm con đừng hỏi con Bác Năm có về thăm xứ sở tụi nó bây giờ là Mary là Bob là Elisa đứa lấy chồng Mỹ đứa cưới vợ Gia Nã Đại đứa theo đạo dòng đứa cạo đầu chừa chóp nhuộm xanh nhuộm đỏ biết tụi nó còn muốn về xứ làm gì?
Con cũng đừng hỏi ba dân Tây hay dân Mít ba sanh đẻ ở Bạc Liêu có quốc tịch Tây hồi nào không biết giờ qua Tây hồi tịch lấy thẻ thông hành có chạy cờ tam sắc đi làm ăn lui tới cũng tiện bề ông nội nói dòng dõi ta vốn Trung kỳ cộc cạch đi vào Nam bằng ghe bầu chuột khoét bà nội nói gốc rễ ta là gốc rặc Nam kỳ trong bụng ba cũng bán tín hồ nghi có lẽ ba là dân Giao Chỉ có lai Chàm chút ít
Em đừng hỏi anh có còn nhớ nơi chôn nhau cắt rún? anh còn nhớ rõ bún nước lèo cá bống kèo cá chốt cầu Quay cầu Sắt xóm Mới xóm Làng Trà Kha Trà Khứa đóng đáy đóng đăng biển nhãn mênh mông đêm rằm thơm phưng phức bây giờ nước đốn rạp cây trồng khoai mì xuất khẩu anh về quê cũ thiếu mùi nhãn đêm khuya chắc trong dạ cũng ngậm ngùi
Con hỏi ba biển chỗ này tên gì mà gió rít rợn người? ba chỉ biết chỗ này cậu Bảy con bị bắn nát ngực mợ Bảy bị hiếp dâm cả chục lần xong hải tặc đập đầu xô xuống biển đứa con hai tuổi mất mẹ khóc ré cũng bị ném vào sóng dữ chìm luôn
Em hỏi anh về Vĩnh Long muốn thấy gì ở đó anh muốn thấy lại Cây Đa Cửa Hữu nhưng có lẽ cái Miểu Bà đã bị đập tiêu nhường chỗ thờ anh hùng cách mạng anh muốn đêm trăng thanh gió mát đi đò qua chơi cù lao An Thành nhưng không biết tràm mắm dừa có còn um tùm chi chít hay đã bị chặt đốn tan tành nhường chỗ nhà nước dựng trại tập trung cải tạo
Con hỏi ba có phải con sanh đẻ Bình Hòa? ờ khi xưa địa danh đó Bình Hòa bây giờ có thể khoác cái tên gì lạ hoắc cũng như Sài Gòn mang tên thằng đồ tể hay Miền Nam bị cưỡng bức đùng đùng mà đường xá xưng danh là Nam Kỳ Khởi Nghĩa
Em hỏi anh nơi nào anh muốn đi thăm viếng? anh thú thiệt muốn đi thăm ruộng dưa gang chỗ lùm cây đêm trăng cũ anh làm tình với Tuyết xin em chớ hờn ghen giận dỗi vì dù sao Tuyết cũng đã chết từ lâu hồi chưa có chiến tranh Việt Mỹ chưa có giải phóng anh xót thương nàng hẩm hiu một kiếp nhưng nghĩ lại nàng còn mát thân hơn bà con ta rất nhiều
Con hỏi ba biển chỗ này tên gì mà sao nước xoáy dữ tợn? ba chỉ biết chỗ này bạn ba vượt biển chìm tàu anh ta lặn xuống moi tìm Khi vớt được vợ con dẫy tê tê trên tay bồng máu còn trào ra miệng chỉ một đêm sáng ngày tóc anh đang đen bỗng trở thành bạc trắng
Em đừng hỏi không biết chị Năm bây giờ còn ở chỗ cũ? anh nghe nói anh Năm đã chết trong trại Sơn La chị Năm lấy thằng cán bộ răng đen mã tấu hơn chục năm đẻ con bầy con lũ gặp chị giờ và các cháu đây mới biết xưng hô cách nào cho phải lẽ
Em đừng hỏi về xứ có muốn gặp lại bạn cũ ờ thì anh cũng muốn gặp lại bạn cùng quân ngũ sau ngày giải phóng nghe đồn Hai Võ cải danh trốn về làm ruộng Cầu Kè làm ruộn không khá hắn đổi nghề hốt thuốc sửa gân hốt thuốc không khá hắn đổi nghề cu li vác đá hắn vác đá sáng vác đá chiều quá sức điếc hết hai lỗ tai giờ gặp lại đây mới biết cách nào đối thoại cùng bằng hữu? anh cũng muốn thắp nhang ở bia mộ thằng Gia khi nó tử trận chôn ở nghĩa trang Quân Đội giờ cốt xương xe ủi đất cào xúc đổ đi anh mới biết cắm nén nhang cho nó chỗ nào?
Em hỏi anh có muốn gặp lại thằng Khôn ờ bạn học chia tay bốn chục năm có lẻ hồi Giơ Neo nó đi tập kết anh những tưởng nó nát thây khi xâm nhập Đường Mòn dè đâu sau ngày giải phóng ông phó tiến sĩ trở về cưỡng đoạt nhà bạn cũ anh cũng muốn gặp lại xáng nó bạt tai nhưng không biết giờ chòm xóm có còn để cho hắn ta sống sót
Em hỏi anh về xứ mình tính sinh sống kế gì? hồi nhỏ xíu anh tính theo ông nội học nghề chăn trâu làm ruộng lớn lên anh tính theo ba làm thợ mộc thợ bào khi vào trường anh học ngành kỹ thuật qua xứ người thất nghiệp mấy phen làm đủ thứ nghề bá láp giờ về xứ mình tính mở tiệm hàng xén bán gạo muối nước tương mở thêm quày cho trẻ em mướn sách nhưng không biết xứ mình có còn chăng trẻ em con nít và trong nước có còn được bao nhiêu cuốn sách đọc đỡ buồn
Em hỏi anh về xứ có tính thăm chú Ba Biểu? ờ chú Ba có vựa mắm nổi tiếng chợ Long Xuyên Tết nào chú cũng gởi biếu bà con mắm thái ngon đặc biệt từ ngày đất nước độc lập vựa mắm nhà nước quản lý chú Ba đã chết từ lâu bây giờ em ăn mắm vựa cũ coi chừng bị trúng phong nổi ngứa
Em hỏi anh về Vĩnh Long có muốn thăm gì nữa ờ anh cũng muốn thăm bệnh viện châu thành trước sân có mấy gốc còng già dừa lửa hồi nhỏ anh thường ra đó hứng mát chiều hè bây giờ không biết nhà nước có đốn bỏ cây xưa cất thêm xưởng đẻ hay cho đặt thêm máy móc tân kỳ trang bị búa kềm cưa đục khuếch trương nhà máy phá thai cho nước ta theo kịp đà văn minh xã hội
Con hỏi ba biển chỗ này tên gì mà mây giăng mù mịt? ba chỉ biết nôi này hai chục năm trước chị con bị kiết lỵ sưng cổ họng không thuốc men đêm tắt thở trong cơn sốt dữ xác quăng xa chìm xuống biển sâu bây giờ không có đất mồ không có bia mộ làm sao ba biết chị con chìm ở chỗ nào
Em hỏi anh về tới xóm mình muốn thưởng thức món gì đặc biệt? anh chỉ muốn ra ngồi quán cóc con Sáu Nhỏ kêu nó đem ra con khô mực nướng và xị rượu đế cay xè anh nhậu vô thấy trời đất quay cuồng hồi tưởng lại nnhững mối tình hai ba chục năm về nước những Hồng những Hoa những Liên những Trang những Cúc những người con gái đã cho anh mượn đôi môi để uống mật ngọt cho anh mượn đôi vú để níu bắt thiên đường cho anh mượn thân thể để anh cư ngụ nhớ tới các em anh sa nước mắt hai hàng không phải vì tiếc thương nắm nuối mà bởi không rõ các em giờ xiêu lạc hà phương kẻ may mắn còn nguyên vẹn hình hài người kém may chắc đã cụt tay mù mắt
Em hỏi anh còn nhớ gì nữa? anh còn nhớ những người gái đĩ có lẽ bây giờ các em đã trở thành công dân lương thiện bà mẹ bộ đội anh hùng hay công nhân kiểu mẫu khi sống thì lao động vinh quang khi chết được lên thiên đường của Bác nhà nước tặng cho cái huy chương có vẽ đầu Lê Nin bằng thiếc nhân dân vỗ tay nhiệt liệt đáng ghi ơn vô sổ mạ vàng tên các em trong sổ bụi đời kể từ đây rũ sạch
Con hỏi ba biển chỗ này tên gì mà sóng to quá thể? ba chỉ biết ghe dì Nguyệt tới nơi này lương cạn người tình chết bạn đồng hành xé thịt dì Nguyệt giấu trái tim dưới lớp áo hai ngày tim sình thúi bị giựt quăng xuống biển dì Nguyệt nổi điên nhảy theo vớt chết chìm
Thôi em đừng hỏi khi về xứ làm sao thăm mộ má? hồi má chết ba chôn cất Gò Vấp nhà nước quật mồ ba đem má về vùi thây Thủ Đức nhà nước phóng đường ba lại đào xác má dời đi bây giờ ba đã chết rồi anh còn biết lấy ai mà dò la tung tích?
Thôi em đừng hỏi nữa và đừng bẻ ngón tay lắc cắc ngồi đứng bồn chồn bề gì mình cũng đã xa nhà hai chục năm nay giờ về sớm hoặc trễ một ngày thì có gì đâu khác đất nước ta vẫn sờ sờ ra đó chuyện tang thương còn nguyên vẹn mất đâu ta vẫn là con rồng cháu tiên ràng ràng trong sử ký năm chục cái trứng bay bổng non cao năm mươi trứng kia chìm sâu biển mặn còn trứng nào theo vận nước lêu bêu?
Con hỏi ba cù lao gì trước mặt ba đoán chừng đó là đảo Phú Quốc khi xưa ông Bác con kháng chiến Tây nhốt rục xương tới phiên bác con tắm nước vòi chuồng Cọp rồi chú con biệt giam hầm đá tội cả gan chống nhà nước nhân dân bây giờ trên đảo xông tử khí ngút trời chắc xương tàn cốt rụi bà con ta còn u hồn không ít
Thôi em đừng hỏi anh làm bài thơ này tặng ai? anh biết mình có tật làm thơ vừa dở vừa dài những người anh muốn đề tặng đã chết rũ từ lâu thì thôi anh dành bài thơ này tặng cho xứ sở người ta làm thơ khi lòng mình quá đỗi hân hoan hay khổ đau quá mức anh viết mấy dòng trên vừa khóc vừa cười bởi khổ đau nên anh biết mình còn chút tâm hồn sót lại em hãy coi như đó là điều đáng kể
Vì em ơi! sau cái thời buổi khốn kiếp này khi về với quê hương anh sợ chúng ta sẽ không còn được nụ cười nào và cũng chẳng còn được giọt nước mắt nào để khóc.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Hay ước nguyện cuối cùng trước khi nhắm mắt, không chỉ của giới trẻ mà, của rất nhiều văn nghệ sĩ thời đó là, một lần được đứng dưới những ngọn đèn vàng của ga Lyon!
ông được trao huy chương vàng cuộc triển lãm hội họa, do cơ quan Giáo Dục, Khoa Học và Văn Hóa UNESCO, thuộc tổ chức Liên Hiệp Quốc tổ chức tại Roma năm 1967.
Tôi vẫn nghĩ, cái giá mà một người nổi tiếng phải trả, chính là những tin đồn, những dư luận xấu/ tốt thêu dệt bên cạnh hào quang của người ấy. Nhất là với các nghệ sĩ ở lãnh vực âm nhạc và trình diễn.
Du Tử Lê là Thi Sĩ Một Đời. Thi Sĩ Viết Hoa, tôi viết và biết về thi sĩ như thế. Ông không chỉ làm thơ. Ông sống với thơ. Sống bằng thơ. Thơ với ông là một.
Chúng tôi sử dụng cookie để cung cấp cho bạn trải nghiệm tốt nhất trên trang web của chúng tôi. Nếu tiếp tục, chúng tôi cho rằng bạn đã chấp thuận cookie cho mục đích này.