Nhã My và thi phẩm “Khơi Xa”

dutule.com (ngày 3 tháng 6-2015): Vài hôm nay, chỉ mới vài hôm nay thôi, tôi chợt nhận ra, có dễ điều kỳ diệu nhất thi ca có thể đem lại cho chúng ta, không phải đó chỉ nơi để chúng ta thố lộ tâm sự, thể hiện niềm vui hay nỗi buồn, nhớ về quá khứ hay, ươm trồng những hạt mầm tình cảm, hy vọng tương lai… Mà, thi ca còn / chính là ngôi đền chung. Ngôi đền chữ, nghĩa, hình ảnh… không vách tường, không cửa khép…

Ở tuổi nào, bất cứ độ tuổi nào, nếu có tấm lòng tha thiết, có một trái tim mẫn cảm với nắng gió nhân gian, chúng ta đều có thể bước vào ngôi đền ấy; tìm lấy cho mình một góc riêng, thích hợp nhất với tâm cảnh đời mình. Để tự góc nhỏ kia, ta nghe, thấy được những góc khuất thầm kín riêng mình, do đời sống xã hội, đời sống hiện thực hối hả, vội vã cuốn ta đi trong cơn lốc mù lòa nghiệt ngã đời thường.

Cảm nhận này, đột sáng trong tôi từ một đoạn thư riêng của tác giả thi phẩm “Khơi Xa”, nhà thơ Nhã My hiện cư ở tiểu bang Washington, gửi cho. Đoạn thư giúp tôi bật sáng cảm nhận về tính chất diệu dụng của thi ca đó, nguyên văn như sau:

“…Cũng là một người có tập tành viết lách nhưng vì hoàn cảnh đời sống mà cho mãi tới lúc 60 tuổi mới thỏa mãn được niềm đam mê của mình…” 

Tôi nghĩ, phải chăng vì tới lúc 60 tuổi, tác giả “Khơi Xa”, Nhã My, người từng theo học Đại học Sư phạm Cần Thơ, và Văn khoa Saigon mới được sống với đam mê hay định mệnh thi ca của mình (?) - - Nên với 99 bài thơ làm thành thi phẩm “Khơi Xa” của Nhã My, đều là những lời nói chân thực, không phấn son, không tạo dáng, màu mè, sáo ngữ.

Và, vẫn theo tôi, cũng chính vì tính mộc, nhiều cảm tính hơn việc sử dụng những hình thái kỹ thuật kỳ khu, khiến tiếng thơ của nhà thơ này dễ dàng thẩm thấu phần nhậy cảm của tâm hồn người đọc.

Thí dụ khi diễn tảm tâm thái của một lưu dân, lạc lõng xứ người Nhã My viết:

“Bốn mươi năm tưởng ngày nào
Tóc xanh đã bạc lạc vào bến mê
Bóng mây trôi dạt chiều quê
Cánh chim viễn xứ bốn bề bơ vơ…”

(Nhã My, trích “Bài thơ viết lại”. Tr. 29)

Ở lãnh vực tình yêu, Nhã My viết:

“Vĩnh biệt đâu là người đã mất
Mà đời không được bước cùng nhau
Mười năm lặng lẽ giờ em đã
Tình chết ngậm ngùi bóng vó câu”

(Nhã My, trích “Mười năm”. Tr. 37)

Hoặc:

“Trái tim còn nhịp thở
Ta chết dở bên đời
Thinh lặng ký ức trôi
Chỉ mình ta ngờ nghệch
Mắt xanh đêm chờ đợi
Cuối đời tìm tri âm…”

(Nhã My, trích “Chơi vơi”. Tr. 41)

Hoặc:

“Cứ ngỡ tim mình hóa đá
Lăn qua những nhánh tình buồn
Lăn qua phố đời vội vã
Về nằm lạc giữa cô đơn 

“Chiều thả lòng theo tiếng hát
Tim mềm như giấc mơ đêm
Vạt nắng ngủ trên bờ mộng
Xuyến xao một phút êm đềm”

(Nhã My, trích “Chợt…tình”. Tr. 94)

Hoặc nữa:

“Em ngồi chải tóc
Sợi nào rơi rơi
Thời gian kết bạc
Tóc hết xanh rồi”

(Nhã My, trích “Mười năm II”. Tr. 132)

Vân vân…

.

Có người nói “thơ là những lời nói dối”. Nhưng với Nhã My thì ngược lại. Thơ đối với Nhã My là “những lời nói thật”.

Cho tôi được gửi lời cảm ơn những lời nói thật của cõi-giới thi ca một người mang tên Nhã My.

Du Tử Lê

(Garden Grove, June 2015)