Như chúng ta từng biết, có những nhà văn chỉ quen viết một thể loại văn xuôi nào đó. Hoặc truyện ngắn, truyện dài. Hoặc bút ký, phóng sự. Hoặc tùy bút, tạp văn... Có thể họ đã thử qua nhiều kênh mạch văn chương khác. Nhưng, cuối cùng, họ biết đâu là dòng sông chữ, nghĩa mà, họ có thể đắm mình, hay ở với. Như định mệnh. Như tình yêu đầu tiên và, cuối cùng.
Với tôi, cõi giới văn xuôi của thụyvi, ngược lại.
Qua tuyển tập “Vi, Viết Vụn”, thụyvi đã dắt tay văn xuôi của mình, băng qua nhiều nẻo đường chữ, nghĩa. Ở bất cứ nẻo đường hay kênh mạch văn chương nào, Vi cũng cho thấy Vi viết dễ dàng, tự nhiên, như nhón tay, lấy một vật có sẵn trong túi.
Khi thì đó là việc thật, người thật. Như những đoản văn có tên “Phố nhạc xanh”, “Tào lao với phở” hay “Chữ nghĩa, cà phê và bạn hữu”… Lúc thì nhẹ nhàng, tâm cảm, thơ mộng với “Để dành kỷ niệm”, “Món quà đẹp nhất” hoặc “Rừng câm”…
Có dễ vì tất cả những gì được thụyvi chọn, viết xuống, đều ít nhiều là những mảnh đời Vi đã sống với, đã kinh qua; hoặc đã ăn ở với chúng. Như con chim ở với bầu trời. Con gió ở với vòm cây. Nắng, mưa ở với những vòng quay thời tiết. Tháng, năm ở với kỷ niệm…
Dẫu cho đó là những kỷ niệm đã đem niềm vui, tiếng cười đến cho người đọc. Hoặc, đó là những kỷ niệm gắn bó một đời với Vi - - Tựa như chúng không hề có trong chúng hai chữ nhạt-phai hoặc, lời chia tay. Khác nhau chăng là cách Vi tái hiện những mảng đời, những trải nghiệm ở những dạng thức mà, Vi nghĩ là thích hợp nhất (?)
Chưa kể, với óc nhận xét tinh nhậy, cộng thêm khả năng phân tích tâm lý, ẩn-tàng-nữ-tính,những đoản văn của Vi, dù được Vi khiêm tốn gọi là những trang… “viết vụn”… Với tôi, chẳng những chúng không… “vụn” mà, ở khía cạnh nào đó, chúng lại là những âm bản đời thường - - Hay những trầm tích, nơi đáy sâu cảm-thức của Vi, mà, chữ, nghĩa đã sớm tìm đến Vi, như tìm đến với một người-bạn-chân-tình.
Khi những người-bạn-chân-tình tìm đến nhau, tôi không nghĩ, họ cần phải đỏm dáng cho chữ, nghĩa. Mọi son, phấn lòe loẹt (ở lãnh vực văn chương) tôi cho nó nhận chìm, nó phủ lấp, nếu không muốn nói là phản bội chân-tình. Cõi giới văn xuôi Thụy Vi, không rơi vào trường hợp đáng tiếc này.
Cách khác, tôi muốn nói, “Vi, Viết Vụn” là chiếc bóng - - Chân dung thứ hai của Vi. Và, chỉ với văn chương, chiếc bóng hay chân dung thứ hai kia, của Vi, mới chính là bản-lai-diện-mục của Vi. Riêng Vi. Và, chỉ Vi.
Du Tử Lê
(Tháng 5. 2016, ở California).