Nhiều độc giả (kể cả một số người có làm thơ, ) nói với tôi rằng, làm được thơ là một hạnh phúc lớn. Tôi nghĩ khác.
Với tôi, trừ những người đến với thi ca như một thời thượng, làm dáng, hoặc, một cuộc du ngoạn ngắn hạn thì; làm thơ là một lao động (tinh thần,) vất vả. Một thao tác trí tuệ ngặt nghèo. Thường khi bất lực. Đuối sức.
Với tôi, đó là một cuộc chạy đua việt dã không đích đến. Không bạn đồng hành.
Tôi chưa thấy một cá nhân bình thường, không khuyết tật nào, tìm đến và, ở lại bền lâu, với thi ca. Tôi cũng chưa thấy một cá nhân hạnh phúc, đầy đủ nào, tạo được một hơn phối tốt đẹp với thi ca.
Tại sao?
Xin thưa, vì căn bản, thi ca là đỉnh ngọn chênh vênh, nhọn, sắc nhất của định mệnh bất tồn.
Vì căn bản, thi ca là cõi trú đầu tiên và, cuối cùng của những tâm hồn bất an. Những sinh phần liu điu, cần sự cân bằng sinh-thái-tinh-thần.
Hiểu như thế, với tôi, nhà thơ trước nhất, là người thợ đào huyệt chữ nghĩa. Huyệt hình ảnh. Huyệt chân dung những mảnh đời đã mất. Hay, những phần đời (lẽ ra,) phải là, như vậy.
Những hầm hố đào đựơc; những mộ huyệt đủ sâu, cuối cùng, nhà thơ chỉ cịn đủ sức thả mình, rớt xuống.
Y hồn tất cuộc đua việt-dã-trí-tuệ (một mình.)
Y hồn tất trận đánh sinh, tử (dài lâu,) với địch thủ trên tay, định mệnh.
Y san bằng mọi bất tồn. Y cân bằng sinh-thái-thân-tâm.
Nhưng, đau đớn thay, đó cũng là lúc, y hiểu, tận cùng: Thất bại.
Trên hành trình chữ nghĩa, nơi đơi ba giao lộ, tôi may mắn được gặp một số bằng hữu. Những người làm thơ. Những thi sĩ. Trong số này, có bạn tôi, Đỗ Hồng Ngọc.
Tôi không chủ quan nghĩ rằng, bạn tôi, thi sĩ Đỗ Hồng Ngọc, chia sẻ những quan điểm của tôi về thi ca và, đời sống. Chữ nghĩa và bất tồn. Tật nguyền và định mệnh.
Nhưng, là người dõi theo hành trình văn chương của bạn tôi, Đỗ Hồng Ngọc, trên dưới năm mươi năm qua - - Từ những bài thơ đầu đời, tới những bài thơ mới nhất (những năm đầu thiên niên kỷ 2000,) tôi nghĩ, bạn tôi, Đỗ Hồng Ngọc, thi sĩ, không chỉ muốn hồn tất cuộc đua việt-dã-trí-tuệ (một mình;) ơng cũng không chỉ muốn hồn tất trận đánh sinh, tử (dài lâu,) với địch thủ trên tay, định mệnh, mà, ơng cịn muốn trả nợ người, trả nợ đời bằng chính những lao động tinh thần, song song với những lao động đời thường, của ơng nữa.
Ở quá xa, tôi không thể tìm đến ơng (như ngày nào,) để ngả mũ chào bạn tôi: Một thi sĩ.
Tôi viết xuống, những dịng chữ này, như một lời tạ lỗi, thi sĩ.
Du Tử Lê
(