Nguyễn Vũ

16 Tháng Giêng 202212:01 CH(Xem: 769)
Nguyễn Vũ

Nguyễn Vũ và, một ca khúc trở thành kinh-nguyện của nhiều người

Từ một ngày lễ trọng của những Ky tô hữu, với thời gian, Giáng Sinh đã trở thành đại lễ chung của mọi người, không phân biệt tôn giáo, nhất là đối với tinh thần của người Việt Nam.

Tính phổ cập này, người ta thấy rõ, không chỉ là những biểu lộ hân hoan trên đường phố, trong gia đình mà, còn thể hiện qua văn học, nghệ thuật nữa.

Nhìn lại hai mươi năm VHNT miền Nam, chúng ta thấy, có rất nhiều sáng tác liên quan tới Giáng Sinh, của cả những “kẻ ngoại đạo”, đã trở thành những tác phẩm vượt qua được sự sàng lọc cay nghiệt của thời gian.

Hơn thế, cũng có những sáng tác, nhất là ở lãnh vực thi ca hay âm nhạc, còn trở thành chiếc bóng thứ hai, sau chiếc bóng hình hài. Nó là chiếc-bóng-tâm-cảm trải qua nhiều thế hệ. Điển hình cho trường hợp này, tôi trộm nghĩ, chúng ta có ca khúc “Bài thánh ca buồn” của nhạc sĩ Nguyễn Vũ.

Ca khúc được mở đầu bằng câu hỏi “Bài thánh ca đó còn nhớ không em?” Trước khi được tác giả đưa dẫn tới những hồi tưởng, những nguyện cầu trăm năm - - Mà, kết cuộc là một chia ly bằn bặt, khi người con gái có đời khác, với biểu tượng ước lệ là “xe hoa và xác pháo”:

“…Noel năm nào chúng mình có nhau / Long lanh sao trời thêm đẹp môi mắt / Áo trắng em bay như cánh thiên thần / Giọt môi hôn dưới tháp chuông ngân / Cùng nhau quỳ dưới chân Chúa cao sang / Xin cho đôi mình suốt đời có nhau / Vang trong đêm lạnh bài ca Thiên Chúa / Khẽ hát theo câu đêm thánh vô cùng / Ôi giọng hát em mênh mang buồn.../ Rồi mùa giá buốt cũng qua mau / Lời hẹn đầu ai nhớ dài lâu / Rồi một chiều áo trắng phai màu / Em qua cầu xác pháo bay sau...” (1)

Sau phiên-khúc một và điệp-khúc, khi trở lại với ca khúc của mình, tức phiên-khúc hai, lần này, tác giả “Bài thánh ca buồn” lại gửi một câu hỏi khác (không phải cho người yêu của ông) - - Mà đó là một câu tự hỏi mình (Cũng có thể hiểu, như một câu hỏi cho Thiên Chúa): “Lời nguyện mình Chúa có nghe không?” Trước khi bước vào tán-thán hay giãi bày tâm sự, ở những Giáng Sinh kế tiếp, còn lại của đời ông:

Sao bây giờ mình hoài xa vắng / Bao nhiêu đêm Chúa xuống dương gian / Bấy nhiêu lần anh nhớ người yêu.../ Rồi những đêm thánh đường đón Noel / Lang thang qua miền giáo đường dấu yêu! / Tiếng thánh ca ngày xưa vang đêm tối / Nhớ quá đi thôi giọng hát ai buồn / Đêm thánh vô cùng lạnh giá hồn tôi...!”

Bài thánh ca buồn” hiển nhiên là một câu chuyện được kể bằng âm nhạc với đầy đủ nhập đề, thân bài và kết luận - - Nhưng tính tha thiết, chân thành của ca khúc từ giai điệu tới ca từ; vì thế, với thời gian, nó đã trở thành một chiếc bóng thứ hai, u uẩn, đeo dính tâm hồn nhiều người nghe, trải qua nhiều thế hệ. Tôi muốn gọi đó là chiếc-bóng-tâm-cảm hay, một thứ kinh-nguyện-riêng của những người yêu nhau, bất hạnh.

Trong một bài viết hiện có trên Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, ghi ngày 20 tháng 12 năm 2012, tác giả Đức Bình của BBC ghi nhận nhau sau:

“…Đã 40 năm trôi qua, giờ đây khi đặt câu hỏi, trong số các bài hát việt về Giáng sinh, ca khúc nào phổ biến nhất, câu trả lời chắc chắn sẽ là ‘Bài thánh ca buồn’ của nhạc sĩ Nguyễn Vũ, vẫn không ngừng ngân vang trong những đêm lạnh…”

Vẫn theo tác giả này thì nhạc phẩm “Bài thánh ca buồn” một ca khúc của nhạc sĩ Nguyễn Vũ, sáng tác năm 1972, tức cách đây đúng 40 năm và, được hãng đĩa Sơn Ca mua độc quyền; mà người hát đầu tiên là ca sĩ Thái Châu.

Tác giả Đức Bình cũng cho biết, nhạc sĩ Nguyễn Vũ tên thật là Nguyễn Tuấn Khanh. Ông sinh năm 1944 tại Hà Nội. Nhưng trọn thời thơ ấu ông sống ở Đà Lạt. Chính thành phố sương mù này đã tác động nhiều đến bước đường âm nhạc của họ Nguyễn.

Vẫn theo Đức Bình thì:

“…Năm 12 tuổi (1956), cậu bé Tuấn Khanh từng đoạt giải nhất đơn ca thiếu nhi do đài phát thanh Đà Lạt tổ chức. Năm 23 tuổi, Nguyễn Vũ có bản nhạc đầu tay ‘Huyền thoại chiều mưa’… Hiện tại, ông có 4 người con gái đều đã trưởng thành nhưng không có ai theo nghiệp âm nhạc của cha. Hiện ông đang mở lớp dạy đàn, dạy nhạc tại Sài Gòn.

“Mỗi ca khúc đều có một số phận, nhưng sau hơn 40 năm khi ca khúc ra đời, cha đẻ của Bài thánh ca buồn - nhạc sĩ Nguyễn Vũ - vẫn còn nguyên sự phấn khích: ‘Tôi không nghĩ ca khúc này lại được nhiều khán giả yêu mến đến thế. Khi viết ca khúc ấy, đơn giản tôi đang hoài niệm quãng thời trai trẻ của mình. Cái thời mà tôi chỉ dám ngắm nhìn người tôi mến, không dám mở lời làm quen’.

“Ông kể rằng năm 14 tuổi, ông bị mê đắm bởi một cô gái người công giáo tại thành phố Đà Lạt sương mù. Tình cảm ấy khiến ông cứ lẽo đẽo theo cô trên đường đến nhà thờ. Trong một lần tan lễ, trời mưa rất to, cả hai đành phải trú mưa chung dưới một hiên nhà. Lúc ấy cũng đúng ngày lễ Giáng Sinh. Cô gái và người nhạc sĩ đều im lặng. Khi nghe ca khúc Silent Night (Đêm thánh vô cùng) phát ra từ nhà bên cạnh, cô gái lẩm nhẩm hát theo, hình ảnh ấy cứ ám ảnh người nhạc sĩ cho đến nhiều năm sau đó, ‘trái tim của một gã trai mới lớn thổn thức đến tội nghiệp nhưng lại không có can đảm để làm quen’, vào năm 1972, Nguyễn Vũ đã viết lại cảm xúc của mình. Và ‘Bài Thánh Ca Buồn’ đã ra đời’ (…)

“Ở Việt Nam, dù không chính thức nhưng Giáng sinh dần dần được coi như một ngày lễ chung, thường được tổ chức vào tối 24 và kéo sang ngày 25 tháng 12. Ngày nay, ngoài việc cộng đồng công giáo tổ chức lễ Noel theo những nghi lễ của tôn giáo nghiêm trang của mình, lễ Giáng sinh còn là một dịp sinh hoạt văn hóa cộng đồng nhộn nhịp của nhiều tầng lớp dân chúng nói chung, và đối với họ, Noel là một ngày Hội hơn là một ngày Lễ.

“Đã 40 năm kể từ khi ca khúc ‘Bài thánh ca buồn’ ra đời, đến nay nó vẫn được nhiều người nghe, thích và tiếp tục hát, thậm chí đang có xu hướng trẻ hóa dần dần. “Bài thánh ca buồn” đã thực sự trở thành một trong những ca khúc pop-ballad được nhiều người Việt ưa chuộng vào mỗi dịp Giáng sinh.”

Tôi không biết tương lai, để thích ứng với xu hướng âm nhạc mới, rồi đây, ca khúc “Bài Thánh Ca Buồn” của họ Nguyễn sẽ được hòa âm theo dạng thức nào? Nhưng, cách gì thì ca khúc này, cũng sẽ mãi là một thứ chiếc-bóng-tâm-cảm hay, một thứ kinh-nguyện-riêng của những người yêu nhau, bất hạnh. Trong số những người yêu nhau, bất hạnh, có anh C. của chúng tôi.

(Garden Grove, Dec. 2013)

 

Gửi ý kiến của bạn
Tên của bạn
Email của bạn
Du Tử Lê Thơ Toàn Tập/ Trọn bộ 4 tập, trên 2000 trang
Cơ sở HT Productions cùng với công ty Amazon đã ấn hành Tuyển tập tùy bút “Chỉ nhớ người thôi, đủ hết đời” của nhà thơ Du Tử Lê.
Trường hợp muốn có chữ ký tác giả để lưu niệm, ở Việt Nam, xin liên lạc với Cô Sóc, tel.: 090-360-4722. Ngoài Việt Nam, xin liên lạc với Ms. Phan Hạnh Tuyền, Email:phanhanhtuyen@gmail.com
Ở lần tái bản này, ngoài phần hiệu đính, cơ sở HT Productions còn có phần hình ảnh trên dưới 50 tác giả được đề cập trong sách.
TÁC GIẢ
(Xem: 20825)
Tôi không biết phải bắt đầu từ đâu, ra sao, thế nào khi đứng trước khu rừng có quá nhiều những gốc lạ, quý? Khu rừng thuộc quyền sở hữu của người dựng thành đêm-từ-biệt…Trần.
(Xem: 15780)
Đề cập tới sự nghiệp âm nhạc giá trị của cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương, nếu chỉ nói tới khía cạnh thơ phổ nhạc (dù cho ông được ghi nhận như một thiên tài) mà không đề cập tới những lãnh vực khác, tôi cho là một thiếu sót không thể tha thứ.
(Xem: 17446)
Tuy nhiên, thế hệ 1940-1950, cũng lại là thế hệ cung cấp cho văn chương miền Nam 20 năm, những bài thơ, những trang
(Xem: 10131)
Loạt bài của Nguyên Vũ / Vũ Ngự Chiêu được độc giả, nhất là giới quân nhân đón nhận nồng nhiệt
(Xem: 18577)
Ông là một nhà văn nổi tiếng của miền Nam.
(Xem: 4988)
Tôi mượn câu thơ kết trong bài 'Đêm, nhớ trăng Sài Gòn' của Du Tử Lê để làm tựa cho bài viết này, bài viết về ông: Du Tử Lê - một nhà thơ có tầm ảnh hưởng lớn đối với văn chương Việt Nam.
(Xem: 1740)
Nói một cách dễ hiểu hơn, thơ ông phù hợp với kích cỡ tôi, kích cỡ tâm hồn tôi, phù hợp với khả năng lãnh nhận, thu vào của tôi, và trong con mắt thẩm mỹ tôi,
(Xem: 2224)
Chúng tôi quen anh vào cuối năm 1972.
(Xem: 2133)
Anh chưa đến hay anh không đến?!
(Xem: 23448)
Giờ đây tất cả mọi danh xưng: Nhà văn. Thi sĩ. Đại thi hào. Thi bá…với con, với mẹ, với gia đình nhỏ của mình đều vô nghĩa. 3 chữ DU-TỬ-LÊ chả có mảy may giá trị, nếu nó không đứng sau cụm từ “Người đã thoát bệnh ung thư”.
(Xem: 19960)
Tình Sầu Du Tử Lê - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Phạm Duy - Tiếng hát: Thái Thanh
(Xem: 8763)
Nhưng, khi em về nhà ngày hôm nay, thì bố của em, đã không còn.
(Xem: 9774)
Thơ Du Tử Lê, nhạc: Trần Duy Đức
(Xem: 9203)
Thời gian vừa qua, nhà thơ Du Tử Lê có nhận trả lời phỏng vấn hai đài truyền hình ở miền nam Cali là SET/TV và V-Star-TV.
(Xem: 12169)
Triển lãm tranh của Du Tử Lê, được tổ chức tại tư gia của ông bà Nhạc Sĩ Đăng Khánh-Phương Hoa
(Xem: 31688)
Tôi gọi thơ Du Tử Lê là thơ áo vàng, thơ vô địch, thơ về đầu.
(Xem: 21481)
12-18-2009 Nhà thơ Du Tử Lê phỏng vấn nhạc sĩ Thân Trọng Uyên Phươn
(Xem: 26472)
Khi gối đầu lên ngực em - Thơ Du Tử Lê - Nhac: Tịnh Hiếu, Khoa Nguyễn - Tiếng hát: Đồng Thảo
(Xem: 23910)
Người về như bụi - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Quốc Bảo - Tiếng hát: Kim Tước
(Xem: 22704)
Hỏi chúa đi rồi em sẽ hay - Thơ: Du Tử Lê - Nhạc: Hoàng Thanh Tâm - Tiếng hát: Tuấn Anh
(Xem: 20814)
Khái Quát Văn Học Ba Miền - Du Tử Lê, Nguyễn Mạnh Trinh, Thái Tú Hạp
(Xem: 18905)
2013-03-30 Triển lãm tranh Du Tử Lê - Falls Church - Virginia
(Xem: 20052)
Nhạc sĩ Đăng Khánh cư ngụ tại Houston Texas, ngoài là một nhạc sĩ ông còn là một nha sĩ
(Xem: 17650)
Triển Lãm Tranh Du Tử Lê ở Hoa Thịnh Đốn
(Xem: 16763)
Triển lãm Tranh và đêm nhạc "Giữ Đời Cho Nhau" Du Tử Lê đã gặt hái sự thành công tại Seattl
(Xem: 25729)
Nhà báo Lê Văn là cựu Giám Đốc đài VOA phần Việt Ngữ
(Xem: 33055)
ngọn cây có những trời giông bão. ta có nghìn năm đợi một người
(Xem: 35559)
Cung Trầm Tưởng sinh ngày 28/2/1932 tại Hà Nội. Năm 15 tuổi ông bắt đầu làm thơ,