BÍCH ANH - K. Khúc Của Lê

1.
Chúng tôi cố gắng ghi lại phần ca từ “K. Khúc Của Lê” của nhạc sĩ Đăng Khánh, hầu giúp quý độc gỉa khi nghe ca sĩ Tuấn Ngọc trình bày ở trên, sẽ được thưởng thức trọn vẹn hơn với một dòng ca trôi chảy liền mạch, và cũng để thấy được bản lĩnh sáng tạo của ông. (chữ thẳng là thơ của thi sĩ Du Tử Lê, chữ nghiêng là của nhạc sĩ Đăng Khánh).

(Tôi xa người như xa núi sông/ Em bên kia suối bên kia rừng
Em bên kia nắng bên kia gió/ Tôi một dòng sương lên mênh mông)
(Tôi xa người như xa biển đông/ Chiều dâng lai láng chiều giăng hàng
Những cây ghi dấu ngày em đến/ Đã chết từ đêm mưa không sang)
(Tôi xa người xa hơi thuốc cay/ Ngày mai tình sẽ bỏ tim này
Chiều em không tới hàng cây đã/ Nghiêng xuống tôi từng ngọn heo may)
(Tôi xa người như xa biển đông/ Như xa núi sông em bên kia suối/ Sương lên mênh mông
Tôi xa người xa tôi từ đây/ Lặng yên dấu xưa còn chân đá cũ/ Còn lời oán than)
(Tôi xa người xa môi rất tham/ Em như gió núi như chim ngàn
Em xa xôi quá làm sao biết/ Tôi âm thầm như cơn mê hoang)
(Tôi xa người xa không hờn oan/ Vườn tôi trăng lạnh đến hoang tàn
Nhớ ai buồn ngất trên vai áo/ Mưa ở đâu về như vết thương)

2.
K. Khúc Của Lê, với cấu trúc (A/A/B/B’/A/A) lời ca bổ sung của nhạc sĩ Đăng Khánh ít hơn bài thơ gốc, và viết ở nhịp 4/4 nên dễ phổ biến hơn.
Ta thử phỏng đoán xem sự hình thành “K. Khúc Của Lê” ra sao:
a/ Cả 3 đoạn nhạc phổ đầu tiên (A/A/B) trên lời thơ hầu như được giữ nguyên vẹn:
(A) Tôi xa người như xa núi sông/ Em bên kia suối bên kia rừng
Em bên kia nắng bên kia gió/ Tôi một dòng sương lên mênh mông.
(A) Tôi xa người như xa biển đông/ Chiều dâng lai láng chiều giăng hàng
Những cây ghi dấu ngày em đến/ Đã chết từ đêm mưa không sang.
(B) Tôi xa người xa hơi thuốc cay/ Ngày mai tình sẽ bỏ tim này
Chiều em không tới hàng cây đã/ Nghiêng xuống tôi từng ngọn heo may.
b/ Cứ thế lần lượt các đoạn nhạc còn lại (B’/A/A), cảm xúc của ông vẫn được khai triển một cách liền mạch cho đến cuối bài, và lời ca ở 3 đoạn cuối này cũng được ông chắt lọc ngay từ chất liệu sẵn có trong bài thơ cộng với rất ít lời ca bổ sung.
(B’) Tôi xa người như xa biển đông/ Như xa núi sông em bên kia suối/ Sương lên mênh mông
Tôi xa người xa tôi từ đây/ Lặng yên dấu xưa còn chân đá cũ/ Còn lời oán than.
(A) Tôi xa người xa môi rất tham/ Em như gió núi như chim ngàn
Em xa xôi quá làm sao biết/ Tôi âm thầm như cơn mê hoang.
(A) Tôi xa người xa không hờn oan/ Vườn tôi trăng lạnh đến hoang tàn
Nhớ ai buồn ngất trên vai áo/ Mưa ở đâu về như vết thương.
c/ Vậy chính hồn thơ đã tạo cảm xúc giạt dào, mãnh liệt cho nhạc sĩ Đăng Khánh hoàn thành “K. Khúc Của Lê” trong một thời gian rất ngắn, không chừng chỉ qua một vài đêm thôi?

3.
Tôi yêu cả 3 bài thơ phổ nhạc của ông “Em Ngủ Trong Một Mùa Đông”, “Lệ Buồn Nhớ Mi” và “K. Khúc Của Lê” nhưng, nếu hỏi yêu bài nào nhất thì chắc có lẽ không riêng gì tôi mà, nhiều người trong số quý vị cũng sẽ chọn “K. Khúc Của Lê”? xét về cả 3 yếu tố: giai điệu, tiết tấu và hòa âm.
Câu thơ giàu hình ảnh và chạm sâu vào đáy tim tôi nhất:
“Nhớ ai buốn ngất trên vai áo”
K. Khúc Của Lê, của nhạc sĩ Đăng Khánh được xếp vào loại Ca Khúc Nghệ Thuật, chỉ dành riêng cho các chương trình Nhạc Thính Phòng với thành phần dự khán chọn lọc và nghiêm túc.
Đã nghe “K. Khúc Của Lê” do ca sĩ Tuấn Ngọc thủ diễn rồi thì sau đó, ít có ca sĩ nào dám chạm đến nó.
Kính chúc BBT/DTL và quí độc gỉa nhiều sức khoẻ, bình an trong năm mới.
Bích Anh